Filor Uluk Benlî; jinek Ermen a ne ji wan Ermenan

Ermen ew gelê hilberîner û afirîner e ku li Mezopotamyaya jorîn çêbûye, piyê wî li wir erd girtiye, li wir kemiliye, digel bi dehan caran serobinîbûyina erdnîgariya wî dîsa jî li ser axa xwe liberxwe daye, li ser xwe maye.

Di dawiya sedsala XI’an de, ji Asyaya Navîn ber bi Ermenîstan û Kurdistan û Anatoliyê ve hatina Tirkên şerûd û gerokên di bin serokatiya Alparslanê Selçûkî de, xweş dewrana gelê Ermen bi ser serê wî de wergeriyaye. Ew, heşt sed salên dûr û dirêj di bin şert û mercên koletiyê de jiyanek dijwar derbas dike, lê dîsa jî hebûna xwe ya girsehî ya li ser axa bav û kalan, hebûna xwe ya rêxistinî ya olî- civakî ya li bajar û bajarokên di bin serweriya Osmaniyan de diparêze.

Di nîveka sedsala XIX’an de wek piraniya ronakbîrên netewên din, ronakbîrên Ermen jî ji bîrdoziya neteweparêzî û welatparêziyê ya ji Fransayê dizê hayîdar dibin û li ber zilm û zordariya desthilatdariya Tirk serî radikin. Ev serhildan dora pêşî wek “bi rê û rêbazên aşitiyane şiyarkirin û hişmendîkirina gelê Ermen” xwe dide der. Daxwazên bingehîn ên serhildêran; di her warî de wekheviya Xaçparêz û Misilmanan, di rêveberiyên herêmî de hebûna nûnerên gelê Ermen, çawa ku îro Kurd jî dixwazin, bo parastina gel afirandina hin yekîneyên çekdarî ne.

Desthilatdariya Tirk -çi Osmanîparêz û umetparêz dibe, çi İttihadî û kemalîst dibe -  ji sedsala XVI’na vir de “bi her awayî ji qidûman ketî, li ber emperyalîstên Rojavayî çok û serî danî”, di destan de çi derfet mabe bo tunekirina gelên di nav xwe de bikar aniye, hêj tîne...

Yavuz Sultan Selîm ê xwînxwarê Elewiyan kordelaya “komkujiyên navxweyî” di sedsala XVI’an de dibire, di wî derîyê bêyom re Kuyucu Murat Paşa, Enver Paşa û sazûmankarên Komarê û tevahiya desthilatdar û erkdarên vê “komara  xwedêgiravî”  dor bi dor derbas dibin.  Di dîroka mirovahiyê ya nûdem de Komkujiya herî mezin û ya yekemîn  dibe para gelê Ermen. Dagirkerê har û hov nabêje kal û pîr e, nabêje zarok û zêç e, mêr e jin e kî û kê li ber destan dikeve dikuje, gund û bajaran talan dike, ên ji vê kerasetê xilas dibin jî  ji xwe re dike berdestî, bermalî û kole...

Gelê Ermen ê  beriya komkujiya 1915’yan bi mîlyonan bû, êdî ne gel , ne jî netew bû; ew bi hejmarkî bi qasî terîqetek biçûk, civateke olî ma û ma. Gotina dawîn,  di Komara Kemalîst de 50-60 hezar ermenên ji ber milyonan mayî, li ber diwarên çend dêr û dibistanên xwe yên li Stenbolê, dest li ser kezeban stûxar û reben wer man û man...

Di salên 60’an de hin Ermenên wek Sarkis Çerkezyan di nav tevgerên sosyalîst û komînîst de cih girtibin jî ew deh car li Tirkên şoreşger rastî pest û pêkûtiyan tên. Alîkî ve dewlet, alikî ve jî  hin giregirên Ermenan ên apolîtîk û berjewendîperest çi namîne tînin serê şoreşgerên Ermen. Ev qedera bêyom bi sikura Hirantê rehmetî ve jî zeliqîbû. Ew bêbextên “kurmên ji darê”, ew Ermenên hevkariya dewleta Tirk dikirin û piştî komkujiya mezin tevahiya dêr û dibistan, nexweşxane û goristanên gel xistibûn nav dest û lepên xwe, nedihîştin rojnameya wî ya bi navê “Agos” bikeve saziyan, ji alî gelê Ermen ve bê xwendin. Ew, çawa ku cin ji hesin ditirse, ji bîrdoziyên dijber, ji hevkariya bi şoreşgeran re, bi taybetî, ji Tevgera Azadiya Kurd û rêhevalên wê yên Ermen ditirsiyan. Tirs li alîkî gelek caran neyartî jî dikirin. Ev tirs û xof  kesayetiya wan derizandibû, kiribû du qet:
Rûyê wan ê li derve heta dibêjî hevkarê dewleta Tirk, kemalîzmperest, leşkerperest, ji tirkan bêhtir tirkperest; rûyê di nav civakê de xaçparêziyek hişk û carna nijadperest...

Lê, giregirên civakê yên bi vî durutiyê bi salan civaka Ermen birêve biribûn, ranta civakê xwaribûn nizanibûn ku Tevgera Azadiya Kurd ji binve  bandorek mezin li Ermenan jî kiriye. Girseyek mezin a Ermenan êdî ne ew Ermenên berê bûn ku “serê xwe dikirin ber xwe û nanê xwe dixwarin”... Ew serî ji qalik derxistibûn û dilsoziya gelê Kurd, Tevgera Azadiya Kurd “a paradîgmaya sed salan a dewleta Tirk parçe parçe kiribû” nas kiribûn.  Bi taybetî piştî kuştina Hirant Dînk, di merasîma birêkirina wî de  civaka Ermen bi awakî rût û repal dît ku Kurd  ne Kurdên berê ne; zilm û zordestiya ku li Ermenan hatiye kirin û hêj didome,  bi qasî  Ermenan li zora Kurdan jî diçe; di tengasiyê de wê Kurd bigihîjin hewara wan.

Di civaka Ermenan de gelek kes û kesayetî yên wek Sarkîs Çerkezyanê gorbihûşt hêj hene û bi rastî jî ew hêjayê pesndayînê ne. Mirov, bi dîtina wan ve  dixwaze biqîre bibêje; “her hebî, bê te me yê çi bikira”

Gava mirov wan nas dike zagona xwezayê ya dibêje “her tişt yek bi yek ji hev cuda  bixwiyê jî, her tişt di nava xwe de bi hev ve girêdayî ye” bibîr tîne. Ew zagona ku dîsa dibêje   “heger mirov ji wan jîndaran yekê bikuje, koka yekê biqelîne pergaleke ekolojîk jî dimire“ bibîr tîne... Ew pergala ku tê  de şêr bê rovî, rovî bê mişk, mişk bê mar, mar bê kundo, kundo dîsa bê mişk nikare bijî...

Ma hin axa û malmezinên me Kurdan, ew serhişk û nezanan, ew rebenên ji zagona xwezayê bêhay, ji dawiya sedsala XIX’an heta  1915’an bi hevkariya xwe ya bi Osmaniyên xwînxwar re, li Kurdistanê koka Ermen û Suryaniyan neqelandin? Kurdistana bê wan,  wêran û wêrtas, kawil û dêris nebû? Ew bihûşta heft reng a, ew welarê warê bi dehan şaristaniyan û gelan veneguherî nebû warê dûpişk û maran?

Mabesta vê nivîsê bi we nasandina jineke jîr û jêhatî û kezebpola ya Ermen e lê dikim nakim dor nayê wê.

Min ew, cara ewil ber bi dawiya salên 90’’i, bi dîtina afîşek nas kir: Wêneyê jinek rûken a bi xemla xwe ya rengîn di binê wêneyê de navê wê lêkirî “Filor Uluk Benli; endama Keyatiyê ya taxa Kocamustafapaşa”.

Hela li vê ecêbê; tu Ermen bî, bi ser de jin bî, bi ser de li Stenbolê bijî, di van salên bi kuştinên kiryar nediyar ve têr û tijî de, di vê heyama ku kes newêre bi nasnameya xwe ya rasteqîn bêtirs bijî de, bi navê xwe yê “Filor Uluk” afîşan derxî, wan bi kûçe û kolanan ve bizeliqînî...!!!

Rojek ji wan rojan, ez di kargeha hevalekî de rûniştîbûm ku min hey dît ew kete hundir. Me li hev pirsî. Min xwe pe da nasîn: “Ez marûf, di filankes dibistanê de mamoste, kurd û endamê sendîkaya... “

Min hêj dawî li kartvîzîta xwe ya devkî neanîbû ku ew gotina min ji devê min revand:

-      Eğîtîmsen... Ez jî Filor, Ermen û dostê Kurdan... Digerim mal bi mal, dikan bi dikan bo dengan...

Bi xweş gotinên wê em tev keniyan û bi hev re keliyan.

Ji wê rojê şûn de di her hilbijartinê de, di her çalakiyê de ez rastî Filora Delal hatim.

Di dema hilbijartinên parlementoyê de di bûroya li Kocamustafapaşayê ku bo kampanyaya Sırrı Süreya Önder hatibû kirêkirin de dîsa ew bi keçika xwe re dixebitî.  Xebat çi xebat! Berpirsyarên bûroyê li ser maseyan bi kêf û henek rûniniştî, Filor li ser piyan afîşan rêz bi rêz bi bendan ve dizeliqand, wan dibir bi eniya kûçeyan ve daliqand, ji wir dihat  xêrhatina mêvanan dikir, bi destekî belavokan dida wan bi destê din çay û qehwe... Min di ber xwe de got; “lawo ji vê Filorê çendên din jî hebûna, li Stenbola şewitî deh Sırrî Sureyayên din jî dihatin hilbijartin! Ev jî tişt e, Kurdistan jî ava û azad û aram dibû, Turkiye jî xelas dibû diçû...

Di wan rojên grevên birçîbûnê de Filor dîsa li qadan xwe li ba dikir, di konên grevan de rojî digirt, bi xweş gotinên xwe hêz û moral belav dikir. Li ser piyan em axivîn.

Hey lo loooo, mala te re, kî dikare pê? Kî û kê dikare bi wê re bikeve ber qayişê! Filor ewqas bi xwe bawer, ji xwe  xweş e ku tu dibêjî qey ew ê bi tena serê xwe bikaribe aşitiyê bîne vî welatê kambax. Bi pirsa çawayî baş î re ew bi lez û bez dest bi vegotina kampanyaya xwe kir jî:

-      Mamoste min kampanyayek daye destpêkirin. ( ji çenteyê xwe qewşek dolbend derxist û kir qulq çavê min) Ha ev dolbendên aşitiyê ne. Ez yek ji vana didim mirovan, ew  bi zimanên xwe dolbendê dineqişînin, li ser hêvî û daxwaziyên xwe yên bo aşitiyê tînin ziman. Heta niha bi sedan kes beşdarî vê kampanyayê bûne. Ma ez werim dibistana we jî nabe?

Tu bi vî dilê xwe yê tenik ser çavan; tu bi vê dilsoziya ku Xwedê nake para her kesî  ser seran, Filora Delal...

                                         Mamoste Marûf

Egîtim-Sen, zanist û Kemalîzm

                                                                               10 . 11. 2012

Lijneya rêveberiya Eğitimsenê,  bi boneya mirina Mustafa Kemal Ataturk, di malpera sendîkayê de  peyamek dilsotîner  weşandiye û tê de derewên heştê salan ên Kemalîstan dubare kiriye.

( Bnr;http://www.egitimsen.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=17811&sube=0)

 Di destpêka  nivîsa navborî de şerê li Sûrî, û hewldanên gurkirina şer yen desthilatdariya AKP’yê  tên vegotin  û paşê gotina Ataturk a dibêje “li welat û li cihanê aşitî”  pê ve hatiye zeliqandin.

Ber bi dawiya  peyamê, nivîskar,  dîmenek ji hewldanên AKP’yê, ên paşvebirin û nijadperestkirina qada perwerdehiyê dike qula çavên me nezanan  û dîsa zor dide pesnên Ataturkê xwe yê delalî: “em Mustafa Kemal Ataturkê di dirêjahiya jiyana xwe di riya ronakî û zanistê de serkêşiya sereke kirÎ, bi boneya 74. salvegera mirina wî, bi giramî (bi hurmet û siyanet) bibîr tînin .

Gava mirov ne kurd be , an jî biyaniyek ji  rewşa vî welatî bêhay be, bi xwendina peyama Eğitim-Senê dibêje qey 74 sal berê serokek, an feylezofek  şoreşger ê  wek Ghandi, wek Lenîn, wek Martin Luther King li vî welatî bûye desthilatdar, pergaleke demokratîk a  dûrî faşîzmê, dûrî nijadperestiyê, dûrî şer û pevçûnan ava kiriye; li ser axa vî welêtî Tirk û Kurd û Ermen û Çerkes û  Cihû û Rûman dewr û dewraneke  bê qal û qir derbas kiriye, gur û “bizina kol”, bizina bê qiloç, bi hev re çêraye, paşê ew “cenabê laşpîroz”  ji nav me bar kiriye çûye lê, nevîkî wî yê beredayî yê bi navê “Tayîboyê  Bêxêr”  derketiye,  pergala wî ya têkûz a  heta 2002 li ser xwe mayî, serobino kiriye, aşitî ji xwe çûye, perwerdehiya zanistî jî daye dûv...

 Gelo, ev sendîka, xwedê giravî xwedî endamên demokrat û  şoreşger û welatparêz, bi ser de jî bi piranî Kurd, cardin xwedêgiravî sendîkaya parêzwanê perwerdahiya zanistî çima bi derewên weha  zanistê binpê dike, xwe jî, me jî rezîl û rûsiwa û rûreş?

 Gelo em, bi deh hezaran  mamoste û xebatkarên Kurd ên endamên vê konfederasyonê ne, me bi têra xwe têkilî ji Kemalîzmê nebiriye ku Kemalîzm hespê xwe bi dilrehetî, bi serbestî, di zeviya me de dibezîne?

 Gelo  me  derba ku ji Kemal û ji Kemalîzmê xwariye eşkere nedaye der ku rêhevalên me (?)diwêrin bi pereyê bêrika me,  pesnên neyarekî me yê sondxwarî bidin?

 Min mejiyê xwe bi van pirsan mijûl dikir ku ket bîra min: Egîtîm- sen sendîkayek demokrat e; parêzwanê azadiya fikr û ramanan e; modêla bi hev re jiyîna gelan e. Lewre divê ji vir pê de di  kovar û rojname û malperan de cih bide rexneyên Kemalîzmê jî. Divê nijadperestiya Komara  Mustafa Kemal a ku dibêje “mirovê ku dibêje ez Tirk im, çi serfiraz e”, derzanistiya Kemalîzmê ya ku dibêje “gelê vî welatî bi tevahî Tirk e û  ew bi koçerî ji Asyaya navîn hatiye” jî bê nivîsandin. Divê komkujiyên wî yên li Koçgiriyê, li Dêrsimê, li Geliyê Zîlan, li Agiriyê jî bên vegotin. Divê polîtîkayên wî yên înkar û tunekirinê yên li ser gelê Kurd û li ser gelên din  jî bên vekolandin. Divê endamtiya wî ya Partiya Îtihad Terakîyê jî, heger hebe  hevkariya wî ya bi Îngilîstana Emperyalîst re jî, dîsa heger hebe  pêçiya wî ya di kuştina Sebahattin Alî û Alî şukrî de jî, desteserkirina hebûna cihû û Ermen û Rûman jî rasterast, rût û repal, bêalî, bi awakî zanistî bê nîqaşkirin.

 Ma navê sendîkayê ne sendîkaya karkerên perwerdehî û zanistê ye? Sendîkaya me perwerdehiya zanistî naparêze, di ber  vê bîrdoziyê de bi sedan berdêl nedaye? Ma zanist bo tiştên weha ne lazim e?

Nifirên ji nav dil û kezeban

Bekir Bozdogê cîgirê serokwezîrê Turkiyeyê, derheqê zarokên ku bi malbatkî li Alemanyayê bi cih bûyî û li wir  bi destê dê û bavên xwe rastî pest û pêkûtiyan hatî û lewre jî bi saya Dewleta Alman ji alî malbatên Alman ve tên xwedîkirin de  gotiye: “Aleman Çar hezar zarokên Tirkan  dikin xaçparêz”.

De were nebehece! De were dîn û har nebe!

De were jîr û jê hatî, şiyar û zana nebe, bi çiyayên Kurdistanê ve nekeve!

De were di dawiya temenê xwe de nebe bendewarê Zerdoştê kal!

Bekiro lawo , ev ne hûn in ku ev dike sed sal, salê bi sed hezaran zarokên kurdan bi darê zorê dikin Tirk?

Ew ne hûn in ku her roj, serê sibê, piştî nîvro sonda herî nijadperest a dibêje “xwezî bi wî kesî, bi wê kesê ku dibêje ez Tirk im” bi wan dîl û rebenan dididne xwarin!

Ew ne hûn in ku çi Kurd  çi Ereb û çi Laz û çi Gurcî, çi Ermen û çi cihûyên xwecih,  çi  Ûkranyayî  çi Rûs û çi Alemanên bi awakî di nav we de dijîn, gava bêgav dimînin  zarokên xwe dişînin  dibistanên we û dikevin nav dest û lepên we, pirtûka xwe ya pîroz a agahiyên civakî ( sosyal bilgiler) û ya erdnîgaryê didine  destan û kevneperestî û nijadperestiya xwe ya bi derewan neqişandî di çav û guhên wan re dikin û ji wan re dibêjin; “ev welatê Tirkan e, Xeynî Tirkan kes li vir najî; ji sedî 99,9’ên hemwelatiyên Tukiyeyê misilmanên sunî ne bi bawerî; em, hûn, ew Tirk in bi tevahî; Tirkên çeleng û leheng ji Asyaya navîn hatine bi girsehî û bi tomerî”

Ew ne hûn bûn ku  duh bi wan ên nedigotin  “ ez Tirk im” gû didan xwarin!

Ew ne hûn in ku îro li Enqereya şewitî,  li hemberî daxwaziyên kurdan we  ling hişk  kutaye erdê, guh li xwe kerr kiriye û mirina deh hezaran Kurdan bi kêfxweşiyek mezin temaşe dikin; wek kerên “zîreeta cumhûriyetê”  yên duh , ên ji zimanê Kurdan, ji rabûn û rûniştandina kurdan, ji berxwedana kurdan, ji daxwaziyên kurdan ti tişt  fêm nekirbûn lew re bubûn sedema kuştina bi sed hezaran mirovan...

Ew ne hûn in ku  dikin dîsa gû bidin xwarin; bi wan kurd ên berxwedêr ên di “rojiya bê fitar” de ne;  

bi wan Kurdên ku “bo siberojeke azad, bo kurdistaneke serbilind a ku kes nikaribe tê de bi  wan, bi zarok û neviyê wan  heta roja heşr û mîzanê gû bide xwarin”  têdikoşin, xwîn û xwîdan dirijînin, ji birçîna xwîn vedirişin...

Îcar Bekiroyê ewan, radibe ji me re dibêje “wa ye Aleman çar hezar zarokên Tirka dikin xaçparêz”!

Hela li vê ecêbê, li vê gosirmetê! Deh hezar can di qulên zîndanên wî de bo nasname û ziman, tî û birçî li ber mirinê ne, ew çi dibêje!

Lawo, di nav wan çar hezar sebiyan de herî kêm hezar jî zarokên Kurda ne; em di welatê te de, bi destê te, bi plansaziya te,  rojê bi sed hezaran dihelin, ji nirx û hêjayiyên xwe diqetin, dibin ji wan tirkên esilkurd, ji wan ên rezîl û rûsiwa, îcar  tu rabûyî ji me re qala dermirovahiya Alemanan dikî! Bi Alemankirin û bi xaçparêzkirina  çend hezaran çav li me ditirsînî

Em ketine tatêla mîlyonan, tu çar hezar zarokên di rastiyê de nizanim çend ji wan Tirk in, çend ji wan Kurd û Çerkes û Gurcî û qeraçî ne, bi tevahî dikî  Tirk; bi ser de Tirkîtî û misilmantiyê jî dikî yek û  dibêjî “ew dibin Xaçparêz”!

Tayîboyê  te jî duh gotibû; “kurdên ji Tirktiyê dûr ketine, bûne PKK’yî, tev zerdoştî ne”   

De werê nebêje Aleman qenc dike!

De werê nebêje; dibe ku ew zarokên stûxar ên bêsiûd bên guherandin û veguherandin, ji tirktiya “har û hov û hişk û hola ya we bi wan ve zeliqandiye” dûrkevin bibin mirov.

De werê nebêje hûn ew merivên bêbext û xayîn in ku bi piyên xwe dikevin çala ku we ji kurda re kolandiye.

De were nebêje  cot pêçiyên Mihemmed û  Îsa û Zerdoşt di qula çavên we re  biçe xwarê!

De were nebêje goşt û savarên ku hûn “li ber çavên girtiyên azadiyê yên ketine rojiiya bê fitar” dixwin ji zikê we dernekeve!

                                               Mamoste Marûf

Gelo ji Îmraliyê petrol bipijiqiya?

Gotineke pir xweş  a mirovek baqil he ye, dibêje : “  pere bişopîne; tu yê rastiyê bibînî”.

Deh  sal dike ku ez bi vê gotinê hesiyame.  Li ser wê pir hûr û kûr bûm. Di jiyana xwe de min kî û kê nas kiribe di hişê xwe de biriye aniye, dilsoziya wan bi vê gotinê pîvandiye; binê wan kolandiye; caniktî û camêriya wan  wan ceribandiye...

Dîsa li vê dinyayê – ya ku 52 kiriye ez lê mêvandarî dikim- şeş rastiyên min hebûn; min yeko yeko her şeşan jî  kuştin; dudo yên nû xistin şûna wan:

<1-Kurd netewek bêsiûd e; heta ew  li her parçeyan şiyar nebe; tifaqa xwe neke yek bi mirazê xwe şad nabe.

<2-   Bo pergala kapîtalîst a navneteweyî  çav û rû tune ye. Berjewendiyên aborî  nîn be bavê xwe jî nas nake. Ol û mezheb, bîrdozî û dilsoziya wê tenê pere ye. Bavê te be jî, kes û kesayetiyên ku   vê pergalê red nekiribin divê tu jî wan nas nekî.  Gava tu bala xwe  tûj bidî  kar û bar û rabûn û rûniştandin û ken û giriyên wan, emrê Xwedê ye, tu yê teqez ji wan bihna pere hilbidî.

Çend meh beriya kongreya AKP’ê , hevalek min ê zarokatiyê hat Stenbolê. Min wî hevalî li bajarek Anatoliya Rojava, di destpêka salên min ên di îmam xetîbê de,  di  xweş heyam û dewrana xwe ya dûrî derd û kulên Kurdbûnê de nas kiribû. Piştî, hema bigire, çil salan numreya têlefona min bi awakî bidest xistibû û hatibû dîtina min.

Vir de wê de em axivîn. A rast ew axivî min lê guhdarî kir:

“par, şîrketa Dengî mîr firat îhaleya  kişandina (neqliyeya) madenên  Bîgadîçê stendibû; bajarê Balikesîrê tev rabû ser piyan. Ma kesî  Balikesirî dikare biçe li Amdê, an li Şirnexê karek  bike? Ew  çima hatiye van deran, dike nanê wan ji wan bistîne! Dengîmîr dît ku nikare , wê tiştek neçê bê serî, dest ji vî karî berda û reviya”.

“Mehdî Eker çi derfetên dewletê hene dide Amedê û bajarên din ên Kurda; lewma cotkar û sewlvanên herêmên din pir feqîr ketine”

“ Kekê min ê mezin H...  dest ji kar û barên aboriyê  berdaye, dixwîne, nimêj û taheta xwe dike di ber re pirtûkan dinivîse.  Yek caran nazir û parleman tên serdana wî. Ew bi hev re qala tiştên paşperdeyê dikin; mirov şaş dibe dimîne “.

Dît ku ez guhdarekî  sernerm im; dor anî  siyaseta kûr. Ew ji min dernedixist ku ez ne hevalê wî  yê zarokatiyê yê çil  sal berê; ew ê bi nijadkî Kurd, bi jiyankî Tirk im; lewre dev bi dayîna pesnên Tayîp kir. Bi ya wî Tayîp,  bo vî miletî ( navê netew bilêv nekir ku ez jî bikevim nav keriyê)  piştî heştê salên reş û tarî dayîna Xwedê  bû. Ew ê dawiya dawîn tevahiya umetê bîne cem hev; ji dewleta Osmaniyan xurtir û firehtir û têkûztir dewleteke nû ava bike.  Ma Xwedê di Qurana pîroz de negotiye ku ew ê teqez nûra xwe ( li her deverî) heta dawîn belav bike? Xeynî Kurdên cudahîxwaz, xeynî elewiyên pêxembernenas, xeynî Şiîyên xwedî baweriyên şaş, bi destûr û  hêza Xwedê li ber vê yekê tu astengî  tune. Çawa ku bi alîkariya Rebê Alemîn ew vê dewletê ji destê Kemalîstan derxistibe, dê ew ê umeta Mihemed jî ji van kafiran rizgar bike. Hin  misilmanên xwedî baweriya ( îman) lawaz dibêjin ev ne pêkan e! Xwedê teala çawa ku mejiyê hin kafirên wek Ahmet Altan, Ali Bayramoğlu, Etyen Mahçupyan  tevlihev kir û wan kir piştgirê Tayîp, îro Obama jî kiriye piştgir û alîgirê Tayîp ”

( Bi vê hevoka dawîn ez çûm Batmana 92yan. Wê demê xwendekarekî min ê bubû hîzbulayî  ji min re gotibû polês û hin mirovên dewletê rasterast alîkariya me dikin. Li ser vê gotina wî,  min  şîretan lê kiribûn û gotibû; “ev dafikek mezin e ku dewleta Tirk daniye ber we û ber me hemî Kurdan ”. Wî jî wek vî hevalî li min vegerandibû gotibû; Xwedê, ku kafir bin jî hin kesan şaş dike û dike alîkarê bawermendan)

Hevalê min ê xweşxeber, ji helîmî û selîmiya min a “bi zorî”, ji sernermiya min a dişibî ya mirîdekî  jidilê xwe sax” hey diçû doş dibû:

“- Kes rast nizane li Sûriyê çi diqewime! Dîsa di serdanekê de wezîrek pir hêja û zana ji kekê min re dibêje; ez jî ji te re tenê dibêjim, Tayîp, bi alîkariya Yekîtiya Ewropayê û bi ya  Dewletên Yekbûyî yên Amerîkyê  ( hevalê min negot ev projeyek emperyalîstan e. Çer hebû Xwedê hemî kafiran şaş kiriye, çav li wan girêdaye  û kiriye sazûmankarên  Dewleta Osmaniyan a bi dilê Tayîp)  dixwest tevahiya nefta welatên xwedî baweriya ehlê sinet (sunî) û wel cemaet di axa Sûrîyê re bi lûleyek “deh caran li ya Misûl –Kêrkûkê  û li ya Bakû Ceyhanê” bikişîne bîne Tirkiyeyê; di wir re jî bide Ewropayê. Bi vê projeyê ew ê bandora Rûsya’yê – bandora ku ji firotina Petrol û gaza xwezayî  pêk tê – ku li ber yekîtiya Misilmanan dibe bendav ji holê rakiriba.  Lewre bi Beşer Esed re (negot esat) di serî de dostanî danî, ket qalikê wî, ( bi tirkî got kafakol) lê Esedê rafizî nexwestiye xweş têkiliyên xwe yên bi Rûsyayê re xera bike. Tayîp sê meh şûn de pêlî bişkoka şer kir. Esed têdernexist ku Tirkiye dikare li tevahiya welatên Rojhilata Navîn tevlihevî û aloziyan derxe; agir bi ser wan de bibarîne. Ew î Osmaniyan jibîr kiriye”

Min wekî kesekî ecêbmayî û guhlêdirêjbûyî serê xwe hejand û di ber xwe de keniyam. Min xwe amade kir ku bersîvek qenc bidimê; hûrik hûrik jî tinazên xwe pê bikim...  Min nalet li çavê şeytanê kor anî; hişê xwe da serî... Lahzekî fkirîm. Min di dilê xwe de got “ bila bikeve cezbeyan. Di kîsê wî de çi hebe bila serbest bide der. Cardin yekî weha yê dûrî takîyekariyê,  dûrî durûtiyê zû bi zû bi destê min nakeve. Bê hemd ji devê min derket; min got :

“Elah û Ekber!”

Li ser Elahûekbera min a ji nav dil û Kezeban firyayî  ji berê pirtir bi kelecan dev bi xeberdana xwe kir; tirpana Tirkî  da dest û pêde çû:

“ Barzanî baqilî kir ku li ber bayê Eset û Malîkî û Rûsa neket. Ew dizanibû ku heke li pişta Tayîp ranebûya, nebûya alîgir û şirîkê wî, wê çi bihata serî! Îro çi nefta di bin axa wî de heye bi bihayek herî erzan  dirijîne Tirkiyeyê. Ez tiştek ji te re bibêjim; ne ji nefta Barzanî bûya, wê aboriya me ji ya Yewnanîstanê jî xeratir bubûya; dê em ê biçûna çem û çem! ( Hêj kesî nizanibû ku wê Kek Mesûd beşdarî Kongreya AKP’ bibe) Tayîp ferman daye ku  Barzanî jî bo kongreyê bê vexwendin...

Rast ne rast... Ez derewînê devê wî hevalî me... Bi hatina Kek Barzanî ya bo kongreyê re hin Kurdên me jî bi cezbeyan ketin û dest bi nirxandinên kûr kirin

-AKP dixwaze pirsgirêka Kurd   ne bi PKK ya çepgir re, bi KDP ya demokrat re çareser bike; lewre Tayîp Kek Mesût anî Enqereya rengîn û wî derxist pêşberê raya giştî ya Tirk û Kurd û ya Cihanê... Bimire PKK; bijî KDP û AKP!

-Ev cara yekem e ku di kongreyek partiyên Tirka de bi Kurdî, bi serde jî bi Kurmanciya jorîn hat axaftin! Di kongreyên PKK û BDP de gelek siyasetmedarên Kurd bi Tirkî diaxivin. Tayîp, camêro,  bo doza Kurdî , bo zimanê Kurdî zêrê zêrîn e! Bijî Tayîp; Tu qe nemînî Ocalan!

- Kek Barzanî yê serok pêşmerge,  ji alî Cihanê ve wek serokê rewa yê tevahiya Kurdan tê pejirandin; Ocalan ji ber gerîlatîheziya xwe bûye dîl û hêsîrê Îmraliyê, lewma nikare serokatiya Kurda bike. pêşmerge in; Gerila aout! ( Xwedê bela min ji ber lingên min bide! Min kerran bi guh kir. Ev gotin hêj nehatibû hişê hinekan, piştî vê nivîsê ew ên wê jî bixin nav ferhenga xwe ya dijbertiyê)

Piştî saetek, beriya xatirxwestinê hevalê min sedama hatina xwe ya Stenbolê jî, sedema serdana xwe ya li min rebenê Xwedê jî da der:

“ -Saxdiç (kirîvo), min kaniyek rûnê zeytûnan  a pir qenc û erzan bidest xistiye. Bi alîkariya te ez dixwazim  vî rûnî li Stenbolê bifroşim. Ez dizanim tu binyad kurd î( Kurd kokenlî) ; ez fikirîm bo ketina bazara Stenbolê tu ji hevalên din çêtir î. Bi vî xweşbazirganiyê dê tu yê jî  kar bikî ez ê jî”.

Kin û kurt, ew î dixwest bi min re tifaqa xwe çêke û ji Balikesîrê lûleyek rûnê zeytûnan bikişîne Stenbolê... Min lê vegerand û got: “ Hevalê delal, tu dizanî ji ber Şerê li Sûrî  tevlihevî ye; çi dibe çi nabe kes pê nizane. Piyasa û bazar li benda serkeftina Tayîp sekinîne. Ez dibêjim em jî şîrketa xwe, bi destpêka lûleya neftê ya Tayîp,  ya di ser Sûriyê re wê bê, saz bikin wê çêtirbe. Ew roj wê ji me re bibe roja cote dîlanê ”

Ew, ji ber  bêdililiya min paş stûyê xwe xwirand û çû. Ez li çayxaneyê bi tena serê xwe mam. Min serê xwe kir ber xwe, bi xema dilê xwe, pere şopand, kûr û dûr çûm.  Çûm,  çûm li girava dêris û kavil a Îmraliyê derketim ser rûyê erdê. Gelo hucreya Birêz Ocalan parçeyek azad a Kurdistanê bûya û derbûya û jê neft bipijiqiya ew jî niha ne azad bûya?    

                                      Mamoste Marûf

Du Kurd-man: Bav leşkerekî Tirk û Kurê mîrê mihallemiyan

Li gorî zanîn û zanist û hişmendiya gerdûnî - yaku mirovahiyê di dirêjahiya bi hezaran salan de afirandiye - şer  bi xwe jî rastiyeke jiyanê ye. Di vê çalakiya malwêran û malkambax a ku heqî  û neheqî  li ber hev radibe  de, herî  kêm, du aliyên dijber divê hebe. Di dil û wîjdanên “xwedî wîjdanan de” bê şik alîkî heq alîkî neheq, alîkî mezlûm alîkî zalim, alîkî xizan û belengaz alîkî zikmezin   divê…

Heger her du alî neheq bin û her du serî jî bo berjewendiyên xwe yên takekesî(şexsî), an ji ber bîrdoziyên kevneperest û  nijadperest û desthilatdarîperest  rika xwe kutabin hevûdu, qîra xwe li hev dabin, dîsa jî di şer de teqez, bê şik û bê guman,  alîkî wek destpêkirê  pêşî  yê êrişê  yê neheq divê,  alî kî jî li dijî êrişê berxwedêr lewre mafdar divê…

Di dawiya dawîn de mirovê xwedî wijdan bi awakî heqî û neheqiyê ji hev vediqetîne û bi çalakî dibe, bi devkî dibe, heger  hêz û quweta wî negihîje di dil de nifir û şermezariya aliyê neheq dibe, helwesta xwe bi awakî  dide der, an jî dide dil û kezeb û gurçikan…

Ev sekn û helwest ya xwedî wijdanan e.

***

Di şer de alîkî din jî heye ku ew jî “rovî” ne; roviyên ser berateyan…

Ew debara xwe bi şer dikin. Ew tirsonek û lerizok, ewqas jî durû ne. Erd û ezman tevlihev bibe jî ew rovîtiya xwe eşkere nakin, napejirînin, nadin ser eynan. Rovî dikevin her dilqî; heger werê hesabê wan bo kemçûrek, bo kerîkî nan, bo bihustek post  dibin xal û xwarziyê gur jî,  dibin birazî û destbira û pismamê xezalê jî…

***

Roja 2’yê Îlona 2012’an de li Beyşebabê gerîlayên HPG avêtin ser  avahî û saziyên dewletê. Wek encam, bi  gotina rayedarên dewleta Tirk,  deh leşker hatine kuştin, nizanim çend ji wan jî birîndar...

Hesab û bilançoya kuştî û birîndaran bila bimîne ji dewleta Tayîpê bazirgan re; kesayetiya derizî û şikestî ya hin roviyên kurd û Kurdistanî jî  ji min re…

***

Ev rovî du cure ne: Ên guhsist û bêtextik û totikvala,

ên jîr û xwedî hisab û bi planên gemarî û genî...

Mînakek “taze û rojane” ya roviyên guhsistan, di 03.09.2012’an de di rojnameya Hurriyetê de xwe dabû der. Bi gotin û wêneyên vê rojnameyê, ew kes bavê leşkerekî Tirk e ku lawê wî di şerê Beyşebabê de hatiye kuştin...
Ew, ew bav e ku di şîna kurê xwe de,  hêj xwîna cendekê rebeno nekişiyaye dest bi karê rovîtiyê, dev bi polîtîkaya gemar a ku “dewleta wî daye ber” kiriye û gotiye:

“Ên çav berdane ala Tirkiyeyê ne  ciwanên min in. Ên çav berdane welatê Tirkiyeyê ne ji netewa Tirk in. Heke şer be, ez ê jî çiya û keviran bişewitînim;  ka çeka kurrê min li kû ye, wê bînin bidin min; ez ê  bi tena serê xwe biçim bi ser wan de bigirim. Çar çapûlçî xwe dane çiyê û mêranî dikin. Ez jî Kurd im; Wanî me; ji Erdîşê me...” 

Li ser vê gotinê, jina wî ya “nezan û belengaz û apolîtîk” li ber mêrê xwe radibe, ji nav kezeba xwe ya peritî  bersîveke dide  wî, hesab û planên mêrê xwe pûç dike:

“ Em ne Kurd  in; Tirkmanên Qafqasan in!”

Ev jinika reben, dibe ku Kurdayetiyê layîqî xwe nedîtibe; dibe ku  hisab û kîtabeke wê ya li ser Kurd û Kurdistanê tunebe; dibe ku  rant û bertîl û kemçûrek di kurdbûnê de hêvî nekiribe, lê mêrik?

Gelo ew  çima derewan kiriye û gotiye “ez jî Kurd im”?

Bi ya min ev zilam,  bi kezeba xwe ya şewitî,  bi çavên xwe yên şilek, bi pozê xwe yê çilmok dîsa jî berdevkiya polîtîkayên sed salan ên dewleta xwe kiriye;

ew polîtîkayên ku ji serî heta binî derewan, bi dek û dolaban xemilandî;

ew polîtîkayên ku pişta hemwelatiyan zexm(saxlem), bêrika wan tijî dike; heta heft nifşan nevî û nevîçirkên hinekan serfiraz dike.

Wî zilamî, peywir û berpisyariya tirko-misilmantiyê ya êdî bûye xû(benekî) aniye cih.

Ew dizane ku di xweş bazar û borsaya xwînê de xwîna “Kurdekî birakuj”,  xwîna “kurdekî dewşirme”
ji ya Alperênê Yozgatî hezar car meqbûltir e.

Ew dizane ku Tirkek “bi binyadkî Kurd” (esil Kurd, Kurd kokenlî) ji Tirkek koçer (yorûk) ê “ji heft bav ûkalan Tirk” meqbûltir û muhtebertir e...

Ew dizane ku îro, di qada neteweyî û navneteweyî de gotineke Tirkiyeyê tenê maye:

“Em jî dibêjin hemwelatiyên me yên “bi binyadkî kurd” hene; wa ye em ê hêdî hêdî hin mafên wan ên takekesî didine wan. Lê belê hin terorîst dikin herêmek  welatê me ji me bistînin; wî parçe parçe bikin û li ser dewletek Stalînîst û Zerdoşîst û terorîst  ava bikin. Hemwelatiyên me yên bi binyadkî kurd bi tevahî ne PKK’yî ne; ev şer ne şerek neteweyî ye; wa ye piraniya kurdan di nav artêşa me de wek leşker, di saziyê me yên fermî de wek karker, di nav partî-pûrtiyên me de wek nefer, di nav rûpelên çapemeniya me  de wek ronakbîr û rojnameger li hemberî PKK’yê têdikoşin”. 

Ev paradîgma ji bo berdewamiya dagirkeriyê hêjayê bi sed hezaran zêrên zer e; çend  zêr jî teqez wê bubûya  para “kur şehîdketî” yê rovî yê tirk-man; lewre ew  zor dide xwe ku bibe Kurd-man...

Îcar dor dora Roviyek din e, rovîyek bi hisab û bi plan...

***

Ev sed sal e gelê Kurd bo mafên xwe yên neteweyî û xwezayî bi dagirkeran re serî digerîne, şer dike. Car heye ronakbîr û rewşenbîrên wî di hibra ( mûrekkep) pênûsan de hatine xeniqandin. Car heye serok û malmezinên wî li meydanan li ber çavên wî hatine daliqandin; car heye xwîna ewladên wî yên herî hêja li serê çiya û baniyan, di deşt û newalên kûr de bi qasî ava heft aşan hatiye rijandin. Ev neheqiya ku li vî gelî hatiye kirin van sih salên dawîn –bê şik û bê şubhe-  bi saya serê tekoşîna kesnedîtiya serok û şervanên vî gelî,  bandorek mezin li kurdên dilşewat ên heta niha di xewa şêrîn de razayî kiriye;

bandor li  Tirk û Ereb û Laz û Çerkezên ronakbîr û çepgir ên “xwedî wijdan” kiriye;

bandor li  hin Tirkên “jidil oldar” kiriye.

Gelek kes û kesayetiyên bi nijadkî“ne kurd” bi dilên xwe yên sax , bo xatirê nirx û hêjahiyên mirovatiyê û yên misilmantiya rasteqîn, êş û jana gelê Kurd di giyan û mejiyên xwe de hewandine, mezin kirine,  gelek  caran talûkeyên mezin dane ber çavan hest û nêrînên xwe bi devkî û bi nivîskî dane der, çalakiyan lidar xistine,  bo çareseriyek aşitiyane ya bi rûmet çi ji destê wan hatiye kirine...

Bi Kurtasî, em dikarin vê yekê bibêjin ku di vî şerî de, eniya rastî û heqî û mafdariyê ji sê cure kes û kesyetiyan pêkhatiye:

-Kurdên dilşewat,

-Ronakbîr û çepgirên xwedîwîjdan ên ji nav gelên din derketî,

-Oldar û umetparêzên jidil( samîmî)...

Lê dîsa jî, çawa ku me li jor qala roviyek di eniya şer de kiribû, di enî û çepera kurda de jî hin kur-man ên rovî hene . Ji wan yek jî Orhanê Kur mîr e.

                                                   ***
Peyva “mîr” di dîroka Kurd û Kurdistanê de xwedî wateyek pir kûr e. Ev peyv bi serê xwe li çar parçeyên Kurdistanê camêrî û comerdî, mêranî û mêrxasiya “mêrên berê” tîne bîra Kurda:

 Ma mîr, ne ew Mîr Mihemmedê Soran bû ku di sala 1830’yan de bo azdiya Kurdistanê li ber Osmaniyan serî rakiribû...

Mîr ne Bedirxan Beg bû ku 1842’yan de  Kurdistaneke azad saz kiribû?

Mîr ne Elî’yê kezebpola yê Êzdî bû ku li ber eşîrên sunî-Kurd ên deh caran lê, deh caran serî rakiribû?

Dîsa ew mîr nebûn ku digel pest û pêkûtî, zilm û zordariya Osmaniyan hîmê rojnamegeriya Kurd avêtibûn, elfabêtka Kurdî afirandibûn; digel dewlemendî û arîstokratbûna xwe,  xwe li Kurdên belengaz,  li kurdiya stûxar  girtibûn û jiyana xwe ya bextewar veguherandibûn dojehê; tevî zarok û zêçên xwe, bi kofî û kulfetên xwe, bubûn koçerên heft welatan?  

Ma Orhan jî ji bav û kalan nedigihîşt wan gorbihûştan?

Keremkin, va ye  çîroka wî:

Kurê mîr Orhan, gava Apê Mûsa tê kuştin, ji ber siûda(şans) xwe ya lê nehati (xerab), di trêmpêla ku Apê Mûsa ber bi mirinê ve dajot de, bi halê xwe yê tim û tim reben û feqîrok rûniştî ye... Apê Mûsa tê kuştin, lê ew bi birîndarî difilite. Piştî ku sax dibe û radibe ser xwe, hişê wî tê serî, dest bi  çêkirina tevn û pilan û projeyên xwe dike...

Ew dixwaze bêsiûdiya ku bêhemdî hatiye serî, belaya ku lê qewimî vegerîne xweş siûd û bextewariyê...

Paşnavê kurmîrtiyê,  Xal û Xwarzîtiya “xwedêgiravî” bi Apê Mûsa re, rêhevaltiya wî ya roja kuştinê ya bi Apê Mûsa re,  rê li ber vedike ku ew di demek kurt de, di  nav HEP û DEP’ê de cihê xwe xweş bike. Bi endamtiya xwe ya parlementeriyê ya li Mêrsînê îcar ew, ne tenê wek birîndarekî ji destê neyar û bêbextan,  wek siyasetmedarekî Kurdan jî  bi têra xwe nav û deng dide...

Bi desthilatdariya AKP’yê re Tirko-misilmanên kevneperest û Kemalîstên neteweperest dikevin qirika hev. Jixwe her du serî ji 28’ê Sibata 1997’an vir de ji hev nagerin; wek kevneperest û ergenekonperest dibin du bend û  kîjan alî  firsenda xwe bibîne pûşê yê din, derdixe holê... Bê dil be jî, AKP,  bona ku  derba mirinê li Kemalîstan bide, bêgav dimîne zilm û zordarî, komkujî û wehşeta  Kemalîstan a li ser Kurdan qasî pozê kêrê, bi qasî hesabê xwe  nîşanî  raya giştî bide... Kurê mîr, derbxur û şahedê tesadufî yê kuştina rûsipiyê Kurdan Mûsa Anter, rasterast di vê pêvajoyê de- kes nizane ji ber kêjan huner û zanyarî û me’rîfetê ye -dibe yek ji wan nivîskarên Rojnameya Tarafê... Ew di destpêkê de wek ronakbîrekî Kurdê derbxurê pergala kemalîst dixwiyê û di halê xwe de û li ser qedera dilsotîner a  gelê Kurd “bi her du çavan” digirî û dilorîne. Xwe nagire li ser navê me hemî Kurdên stûxar û belengazan, qanal bi qanal digere hêstirên çavan dibarîne. Alîkî ve jî hûrik hûrik, nermik nermik, şîret û rexne û çêr û dijûn û pesn û palûpûsiyan tevlîhev dike “bê adrês û bê navnîşan” bi ser Tevgera Azadiya Kurd de dişîne.

Piştî çend mehan, di sala   2009’an êdî piyê wî xweş erd digire ku di quncikê xwe de weha dinivîse:

“nivîsandina min a di Tarafê de karê herî bi rûmet e û ev yek têra min dike. Ez bi nivîsandina di vir de pir û pir kêfxweş û dilgeş im. Êz ê êdî têkilî siyasetê nebim”

Piştî demekê kurt, baş tê fêmkirin ku ew   bi vê hevokê  xwestiye ku bibêje; “ ez ji siyasetê na, êdî ji çeper û eniya Kurdan veqetiyame”

Meh bi meh rexneyên xwe tûj dike, adrêsa neyartiya xwe eşkere: “PKK û BDP hevkarên Ergenekonê ne, nikarin nûnertiya Kurda bikin”.

Lê dîsa jî ew, xwe;

 wek ronakbîrekî Kurd ê helîm û selîm ê çareserîxwaz;

wek Kurdekî  ji kar, kirin û fêlên xortaniya xwe “yên bi tevahî şaş” pol û poşman,  “êdî kal û rûspiyekî Kurd ê aşitîxwaz” nîşan dide.

Di Kanûna 2010’an de di malperek Kurdan de nivîsek li ser navê kesekî ji alî Tevgera Kurd ve nenaskirî tê weşandin. Xwediyê nivîsê çend rexneyan li Kurê mîr  girtine û di dawiyê de jî gotiye: “heger weha biçe  navê wî bi pênûseke hibr-sor tê xêzkirin “Kurê mîr” dibe “kurê mirî yan”.




(Bala xwe bidinê, camêr negotiye ku ew ê bê kuştin û bibe kurekî mirî)  


Ev hevoka dawîn a vê nivîsê, ya  ku tu kesek xwedî aqil û xwedî wîjdan, bi zorî be jî, jê wateyek “tehdîtkirin û tirsandina bi kuştinê” dernaxe, destûr dide Kur-mîrê me  ku ew êdî bibe neyarê sondxwarî yê Tevgera Azadiya Kurd.

Kurê mîr êdî yek ji wan îtîrafkarên binyad-kurd e (esil kurd)... Ji Evdiqadirê Aygan û ji evdihekimê Guven û ji Mehmûdê Yeşîl cudahiyek wî tenê maye: Bi Tevgera Azadiya Kurd re Têkoşîna bê çek û bê fîşek...

Nivîsa wî  ya di 30.08.2012’yan de, ya di Rojnameya Tarafê de hat weşandin bû sedema nivîsandina min a vê gotarê. Bi ya min ev nivîs, di nav hemî nivîsên  wî yên heta niha de ya herî jidil û can e. Bi serê xwe îtiraf e, êş e, jan e, kul û keser a pênce salan a dilê wî ye, barê giranê pişta wî ye...  Ev bar; barê Kurdayetiyê ye.

Nivîsa bi sernavê “ Trajediya ronakbîrên Kurda  de ew qala ronakbîr û mîr û malmezinên Kurdan ên hema bigire bi tevahî “derbxurên dewletê ne” dike. Di paragrafekê de navê eşîrên Kurdan yek bi yek rêz dike, di dawiya hevokê de dor tîne bav ûkalên xwe:

“... bav û kalên min ên Mîrên Mihallemî yên bi tevahî rastî zordestiya dewletê hatine”

Bi xwendina vê hevokê ez wekî ji kerê bikevim, şaş û metal mam... Min ji serî heta binî nivîsên wî dîsa xwendin. Na, di tu yekê  de qala Mihallemîtiya xwe nekiriye. Min ji hemî Kurdên derûdorê pirsî, tev jî gotin ew xwarziyê Apê Mûsa ye... Elah, Elah...

Min li pirtûkan nêrî mihallemî, bi qewlê me Kurmancên reben Mihelmî, Kurdistanî ne, bi nijadkî  wek Ereban“Samî”, bi zimankî xwedî devokek Erebî ya  bi navê “kiltû” ne.  

Gelo nav û “dengê Kurê mîr” ê wek “ronakbîrekî Kurd” ji ku derketiye?

Çima di raya giştî ya Tirk de, pêşnavên “ronakbîrên rasteqîn ên demokrat û aşitîxwaz û alîgirên Tevgera Azadiyê yên ne-tirk, Kurdçî ne lê, navê kurê Mîrê Mihelmî çima hêj ronakbîrê Kurd Orhan Mîroglû ye?

Ez, di nav xem û fikaran de digevizîm ku hêşê min çû bîst sal berê...

Roj, roja sazbûna NÇM’yê ya li Tarlabaşiya Stenbolê bû. Ez û çend hevalan em jî tevlî vê roja şahiyê bubûn; çûbûn cem Apê Mûsa; li teniştê rûniştibûn. Piştî silav û çend gotinên lihevpirsînê, ew wekî xalê me yê helal  serê gotinê, binê gotinê ji me re jî digot xwarzî... Xal û xwarzîtiya wî ya bi kurê mîr re jî ne tiştek weha be?
Paşê hevalekî min ê ji Stilliyê gihîşt hewara min:

“Orhan Mîroglû, ji aliyê dayika xwe wek  lêzimek Apê Mûsa tê zanîn, lê çi Apê Mûsa çi jî Orhan bi xwe  asta lêzimtiya xwe nizanin, Apê Mûsa jê re digot xwarzî, ew î jî lê vedigerand digot xalo...”

Min li jor jî gotibû, li vî welatî eniya aliyê heqiyê ji sê cûre kes û kesayetiyan pêktê:

-Kurdên dilşewat,

-Ronakbîr û çepgirên xwedî wîjdan ên ji nav gelên din derketî,

-Oldar û umetparêzên jidil( samîmî)...

Orhanê Kurê mîr bi devê xwe gotiye “ ez ne kurd im”

Dîsa ew, ji zû de eşkere  kiriye  gotiye çepgiriya min a xortaniyê xeletî bû, ez êdî dûrî sosyalîzmê me...

Bi qasî ku ez dizanim ew  ne umeparêz e; bibe jî hêj deklare nekiriye.

-Oldarî?

Bona ku  xwe bi Xwedê bide bexşandin, van rojan  dest bi nêmêj û tahetê kiribe ez wê jî nizanim...  

Di wan rojên ku min serê xwe li ser Kurê mîr diêşand de, hey dît ew pihînek li “terafê” xwe yê nû jî xistiye. Piyê xwe daniye şûna “andiçkarên” 28’ê Sibatê. Çawa ku li xalê xwe yê Mûsa yê di gorê de kir, xew li  Xalê xwe yê(!)Ahmet Altan jî herimandiye, bi bayê payîzê re çûye ketiyê bin baskê Tayîp!

Kurê mîr çima weha kir? Bi ya min ew têgihîşt ku êdî wek “Kurd-man” jî  nikare bijî, lewre...

                                                                       Mamoste Marûf

Têbinî:

Bo hûrûkûrbûna li ser veguherîna Kurê mîr hûn dikarin li nivîsên min ên berê jî binêrîn:

http://mamostemaruf.blogspot.com/2011/03/ronakbiren-me.html

http://mamostemaruf.blogspot.com/2011/05/xale-orhan-miroglu-cawa-guheri-veguheri.html

Neşet Ertaş û Şivan Perwer

 Neşet Ertaş, ji hunermendkî mûzîka gelêrî ya Tirka ye. Ew wek dengbêjên Kurdistanê xwedî kevneşopiyek taybet a awaz û stranbêjiyê ye. Neşet di jiyana xwe ya heftê salan de gelek bozlaqan danîne ser yên ku  ji bav û kalên wî yên “evdal” gihîştine wî. 

Her çiqas ku dîroknas û etnologên Tirk Evdalan wek  êl û eşîrek Tirkman  bihesibînin jî ji berê de baweriya wan a elewî, orf û edetên wan ên derî Tirko- Îslamî, rabûn û rûniştandin, şêl û pêl û girêdana wan a Xoresanî ji aliyê dewletê ve nehatiye pejirandin. Dewleta Tirk bi vê  cudayetiya resen wan bi raya giştî ya Tirkiyeyê ve  nedaye nasandin; lewre jî di  nav  gelê Tirk de wek “mitrib” hatine hesibandin û qedr û qîmeta wan nehatiye zanîn. Çawa ku li gelên din ên Anatoliyê hatiye kirin, Gelê Evdal jî di welatê xwe de ji ber sifetên xwe yên sor genimî, ji ber baweriyên xwe yên “ne fermî” tim û tim  li derveyî  civaka Tirk hatiye hesibandin, di civatê de li jêrê dîwanê hatiye rûniştandin. Çawa ku Kurd bi sedan salan  bi xweş nobetdariya xwe  -ev rol  wek “Kurd Memed nobet e” hatiye formûlizekirin-  hatibin naskirin û bi qasî xweş nobetdariya xwe bûne xwedî eferim; çawa ku Ermen bi zor pîşesaziya xwe heta dewrekî li her deverî ( 1915) piştî komkujiya reş  li deverekî tenê (Stenbol) hatine ecibandin û hewandin,  Evdalên belengaz jî bi qasî sazbendî û stranbêjî û sergovendiya xwe, bi qasî “xizmetkariya xwe ya bo çand û zimanê Tirkî, bi qasî leşkeriya xwe ya di artêşê de “ bûne xwedî rûmet û nan û av...

Bi bahaneya  mirina Neşet Ertaş - Jiyana rehmetî bi xwe jî mînaka herî balkêş a vê  durutiyê ye- bi sed hezaran evdalên hêj bênav û deng, hêj bênasname, hêj tî û birçî, hêj di bajar û gund û mêrg û zeviyên xelkê de nanoziko “xizmetçî, sepetçî û xurdaçî”; hêj ji Îzmîr û Edeneyê bigire heta li Germanyaya şewitî bo kerîkî nan digerin derî bi derî, hatin jibîrkirin; di kesayetiya Neşetê  ji aliyê gel ve (bi ked û xwîdana xwe ya helal) xûyayî de pesnê çanda wan, pesnê xizmeta wan a ku gihîştiye  wêje û mûzîka Tirkî, pesnê çav û brûyên wan ên qerqaş hat dayîn; pişta wan têr hat mizdan...   

A Xwedê Neşet Ertaş digel evqas xizantî û belengaziyê; nenasîn bimîne li alîkî, digel bêrûmetkirina nasname û bawerî û çanda  Evdaltiyê  bi hêza hunera xwe, bi mezinbûna Evîn û evîndariya xwe ya bo mirovan, bi nefsbiçûktiya xwe çi Kurd çi Tirk, çi Ermen çi Asûrî, çi Xaçparêz çi Cihû;  çi Sunî , çi Elewî ji alî hemî Tirkînasan ve hatibû hezkirin û hembêzkirin. 

Ev yek bi rastî jî tiştek kesnedîtî ye ku di dewletek xwedî sînorên bi dek û dolab û planên emperyalîstan xêzkirî de,  di dewletek xwedî  bi dehan netew û gel û baweriyên red û  înkarkirî de; di dewletek hema bigire sed sal e hemwelatiyên xwe bi xewn û xeyala  “yek netew, yek al, yek ziman, yek ol û yek mezheb di qula derziyê re derbaskirî, car heye li hev sorkirî û  bi hevûdu re dijminkirî de, car heye gelê xwe bi qetliam û komkujiyan, xwedêgiravî, te’dîbkirî de (terbiyekirî) Evdalek bi navê Neşet derkeve û tevahiya  nasname û  baweriyên birîndar, birîndarên  destê dewleta Tirk,  bigihîne hev, qor bi qor  bi hêstirên çavan bide  dû tabûta xwe ...

Neşet Ertaş çikir ku bû delaliyê ber dilan?

Di serî de divê bête zanîn ku Neşet Ertaş xwe û gel baş naskiribû. Ew diznibû ku ew e, dengê wî yê xwezayî ye û tenbûra  wî ye...

Ew,  piştî ji “alkolîzma ku bubû nexweşî û ketibû can û bedenê” filitî, baş têderxistibû ku ew dikare bi tendirustiya xwe ya takekesî, bi jiyaneke malbatî ya bi ser û ber, bi têkiliyeke domdar û bênavber a bi gel re Neşet e û her heye...

 Ew dizanibû ku ew ji şeş mîlyar evdan ( evd: qûl) evdek e, bi ser de jî “evdalek” ji derhanê ye; ne ji hunera wî be kes li rûyê wî mêze nake.

Ew têgihîştibû ku ew hozenek evîn û evîndariyê ye; nikare ji bin barê giran rabe;  lewma xizanî û belengaziya gelan, înkar û îmhakirina ziman û çandan,  şer û pevçûnên gelan ên bi pergal û dewletên zordest re neanî  ser ziman.  Li tenbûrê dida bi Tirkî digot. Digel ku bi dehan salan li Ewropayê mabû dîsa jî bo xatirê enternasyonalîzm û kariyerîzm û navûdeng belavkirinê xeynî vî zimanî bi tu zimanî neqîriya; tenbûra xwe neda alîkî, xwe neda pêş orkestrayên “pir enstrumanî” yên Ewropiyan û guh li hemwelatiyên xwe yên Kirşehirî dirêj nekir.  

Ew pêhisiya bû ku heger qurre be, doş be, fahş be, hunermendiya xwe ji bîr bike û xwe wek “xelaskar û serokê gel” bibîne û bi vî mirazî xwe li polîtîkayên rojane bigre û bi teqala siyasetmedaran bikeve biçûk dibe. Kurt û Kurmancî,  Neşet Ertaşê Evdalê Xwedê  tu car ji hed û hidûdê  xwe derneket, derpê ji qûna xwe navêt...

De îcar dor dora we ye. Hûn Neşet Ertaşê Evdal û Şivan Perwerê Kurd ê – bi ya min di stranbêjiyê de deh car li wî ye- bidin ber hev:  Ka kîjan, çima di dilê gelê xwe de pirtir cih çêkiriye?  

                                                                            Mamoste Marûf 

MİT 'A DEWLETA TIRK Û KURD

Ez di vê nivîsa xwe de naxwazim bi lêkolîn û analîzên kûr serê we biêşînim. Lewre dê ez ê bîranînên xwe yên derbarê muxbîrî û MİT a Tirka de (Saziya Îstîxbarata Neteweyî ya Tirkiyeyê) ragihînim we.

Di zarokatiya xwe de, ew zarokatî bû ku di salên şêstî de, li gundekî xir û xalî yê li serê çiyakî Kurdistanê, bê tirk û bê tirkî, bi gundiyên me yên xizan û belengaz re, bi sewalên me yê zik bi pişta ve zeliqî re û bi cendirmeyan re- ew cendirme bûn ku ketibûn şûna şêx û meşayîxên me û çend rojan carek bo weaz û şîretan, bo fitre û zikat û kemçûran, bo xwarina goştê berxan, pêwîstî pê hebûya, (me heq kiriba) bo pelixandina ser û guhê me dihatin serdana me- hêdî hêdî derbas dibû diçû. Min wan çaxan navê MİT’ê nebihîstibû lê, wek tevahiya gundiyên xwe ez jî pisporê “karê Îstîxbaratê” bûm. Me kesên ku wî karî dikirin wek “muxbîr”  binav dikirin û ji wan pir depelikand. Şuxulê wan, bi çavê me yê zarokatiyê; “gilîkirina mezinan a bi qereqolê ve” bû. Çend cûre muxbîr hebûn.

- Muxbîrên navgundî

- Muxbîrên li Nehiyeyê û li navçeyê

- Muxbîrên gerok

Muxbîrên navgundî dibûn du beş; yên daîmî, ên demdemî.
Ên dayîmî bi sernavê “fesadên gund” jî dihatin zanîn. Gundiyan ew nas dikirin. Temiyan li zarok û li bûkên xwe yên ji derve nû hatî dikirin, digotin; nebî nebî çi li ber wan, çi li ber zarok û zêçên wan gotinên kêm-zêde nekin! Çavkaniya îstîxbarata wan bi taybetî zarok bûn. Em û zarokên wan, me tim û tim bi hev re dileyîst. Yek ji wan davêt ber me digot: li mala me, di nav arîkan de keleşek, di çala li paş xêniyê me de şeşagirek û sê keleşên me hene; heke dilê me bixwaze em dikarin we gişkan bi ser hev de bikujin! Em rebenino çi bikin! Nedibû ku me jî bigota ên me ji yên we zêdetir in! Me serê xwe berjêr dikir, tûjbûna devê tirpana bavo dikir bîra wan, di cihê xwe de disekinîn!

Muxbîrên demdemî jixwe dihatin zanîn: Gava li gund şer û pevçûnek biqewimiya, piştî vê bûyerê kî ji gund derketiba muxbîr ew bû. Ew ê ser û guh di nav xûnê de bo gilî biçûya qereqolê, cendirmeyan bi “nemêrtiya” wî henekên xwe bikirana... Gundiyê ku ev hal hatibû serî û bi lingê xwe çûbû qereqolê dîsa bi xwe diket çala bo gundiyê xwe kolandî... Ew ê li ber cendirmeyên ku bi mêraniya wî tinazên xwe kiribûn xwe negirta, kesê ku lêxistibû bavê wî jî bûya bida dest: “Qumandar Beg, bi mêranî ez çawa dikaribûm pê! Evkerîmo, di nav gund de demançe di ber pişta de, keleş bi milan ve digere! Evkerîm çû çem û çem, ew jî pêvre ! Ew ê di nav du cendirmeyan de bida dû qumandar, bihata gund. Li vir bihata rûyê Evkerîm, muxbîriya ku li qereqolê kiribû dubare bikira. Yek ji wî, yek ji Evkerîm, çek û fîşekên herduyan jî derketina holê. Hevsarê wan bi şid biketa destê qumandar. Çek û fîşek jixwe çûn, lêdan û bertîl û zîndan jî bi ser de…

Muxbîrên li Nehiyeyê û li navçeyê bi gelemperî dikandar bûn. Li paş dezgehên wan du kursî hebûn: Yek bo wan, ê din bo qumandarê qereqolê... Gava yekî bixwesta fesadiya yekî din bikira ji xwe re li dikandarek di muxbîriyê de jîr û jêhatî digeriya û dibû mişteriyê wî. Heke gundîki neyarê xwe li ba dikandarekî muxbîr bidîta dizanibû wê çi bê serî! Bo pêşîlêgirtina vê kerasetê ew jî dibû mişteriyê wê dikanê û nedigot bahaye, nedigot erzan e çi li ber destan biketa dikirî; bi xwediyê wî re xweş hevaltî datanî ku jahrî nekeve girarê... Lewre kriyarên (mişterî) muxbîran ji yên nemuxbîran zêdetir bûn.

Gava gundîkî li navçeyê vekirina dikanek dil bikira, divêt dora pêşî ji başçawîş re bigota “Qomitanim, beklerim ha! (Qumandarê min li benda te me ha) Heke qumandar bigota “erê” ev nîşana dewlemendiyê bû.

Muxbîrên gerok çerçî bûn. Ew bi gelemperî bi dizîka çek û fîşekan difirotin. Bi qewlê mezinan ew bi qumandarên qereqolan re şirîkatî dikirin û piştî firotinê agahî didan wan. Cendirmeyan davêt ser gund, wan çekan digirtin dibirin, dîsa didan wî çerçîyî, wî wan difirot kesên din. Lewma gere çerçî, di newaleke dûrî gund, di tariya şevê de bihatina pêşwazîkirin. Te yê navê xwe û navê gundê xwe negota, danûstandina xwe dizîka bikira û şopa xwe jî wenda... Ew ên piştî danûstendina bi mêran re bi destê sibê re bihatina gund, di malekê de razana, piştî çekên bavên me, nîvro şûn de jî şekir û benîştên me, dims û fêkî firaq û folên jinan bifirota û biçûna gundekî din.

Di heft saliya min de, me mala xwe bar kir û li navçeyeke biçûk a herêma Ege’yê danî. Heta bidawîbûna dibistana seretayî navên muxbîran li ber guhên min, reşên cendirmeyan li ber çavên min neketin.

Piştî bidawîkirina dibistana seretayî, bo xwendinê ez ji malbatê veqetiyam û çûm bajarek din ê Egeyê. Di pola duyemîn a dibistana navendî de bûm ku ji Amedê zarokek bi navê H.H hat dibistana me. Çendikî şûn de min bi wî re hevaltî danî û wî tevlî koma hevalên xwe kir. Ew bi bejn û bala xwe, bi çav û birûyên xwe kurikek pir bedew bû lê, digel van taybetmendiyên Xwedê nedikir para her kesî, nizanim çima, ew şermok û reben dixuya. Rojek ji rojên betlaneyê ew jî bi me re, em şeş heval bi hev re derketin çarşiyê û li çayxaneyekê rûniştin. Vir de, wê de bi ken û henek me suhbet dikir. Dunya li ser guhekî me, felek hêj nexayîn bû. Lê qasek din min bala xwe da hevalê xwe yê Amedî yê çend sandalî dûrî min rûniştî, ew pir bihnteng e, ji tirsa spîçorkî, çav lê direqisin, bi tatêleke mezin li derûdora xwe mêze dike. Çawa ku min li rûyê wî nêrî, çavekî xwe qirpand, pêçiya xwe ya eşhedê da ser lêvan kir “huş!” Ez ji cihê xwe qil bûm, rabûm çûm cem, guhê xwe da ber deva: wî kir pilepil û got: “ Bi Qurana ku te xwendî, ew ên li ser maseya li tenişta me rûniştî tev MİT in!”

Ji quretiyê nebû ku ez jê bipirsim ka ew kes bi MİT’î ya xwe çi karî dikin. Min hevoka wî di guhê hevalên din ên bi tevahî Tirkên Egeyî bûn de jî xwend lê, ji wan yek jî wateya wê peyvê nizanibû. Bi ser de, di nav me de yekî dolodîn ê me navê Corç lê kiribû hebû, bi dengê bilind gotina “êz ê li wan bixim lan” jî kir. Qasek şûnde min deng lê kir: “H..., tu dxwzî em çi bikin?”

Bersîva wî fermanî û lezgînî bû:

- Em di cih de rabin!

Me bi ya wî kir, rabûn çûn parka mezin a Atatturk. H... derbarê MİT’ê de birîfîngeke dûvdirêj pêşkêşî me nezanan kir. Guhên me gişkan dirêj bubûn...

Ji wê rojê şûn ve di dibistana me de MİT, Mîtbûn, ajantî wek nexweşiya mirîşkan belav bû. Me kîjan merivek xwedî rabûn û rûniştandineke xerîb, xwedî cil û bergên cuda, xwedî peyv û hevokên ji yên me têkûztir bidîta dikir endamê MiTê û jê direviyan. Me ji mamosteyan dest li gera MİT’iyan kiribû. Xwedêyo MİT’î çiqas xweş li mamosteyê mûzîkê dihat! Berçavkên wî reş qeytanî, porên wî bi paş ve şehkirî, qata kincên wî yên lacîwert ên xweşik kewîkirî(ûtîkirî), qerewata wî ya sor a hevrişîm, ji heman qumaşî mendîla di bêrika pêşiya cakêt de şemal dida, dibiriqî... A Xwedê, Camêr pîşeya xwe qe nevedişart; marşên bi hestên neteweperestiyê, bi artêşperestiyê têr û tijî neman bi me dan jiberkirin. Wî digot: Tirk li pêş in, tirkino bidin pêş!( Tûrk önde, Tûrk îlerî!) me jî, ji tirsa, tamarê stû diwerimand û lê vedigerand...

Çend meh şûn de çima ku yekî wî hevalê me yê Amedî di kolanekê de di milê mamosteyê mûzîkê de dîtibû MİT’î pê ve jî zeliqî û sikura wî hew berda. Ez jî di nav de me dawî li hevaltiya bi wî re anî û wî bi tena serî hîşt. Salek şûn de me wî di dibistanê de êdî nedît.

Di sala 1987’an de wek mamosteyê lîseyê çûm navçeyeke biçûcik a Kurdistanê. Ez bi hestên welatparêziyê têr û tijî bûm lê, çi bikim ku bi tirkiya têkûz, bi Erziromîya xwe - wan çaxan Kurdên Erziromê pir nedihatin nasîn; ew bajêr ji serî heta binî wek warê faşîstan dihat zanîn- bi berçavkên li ber çavan dora MİTîyê îcar ya min bû. Rebiyo, ev çi hal e! Ez li kî û kê slav dikim ew dibe ji wan tirkperestên har û hov ên derpê ji qûn avêtî... Roja duşemiyê gava ez tevlî xwendina marşa sirûştî dibim, xwe bidim aliyê kêjan polê xwendekarên wê ji yên din deh car zêdetir diqîrin, dengê wan digihîje ezmanan. Di waneyê Fransî de, ew dikin deh malikên "îstîklal Marşi"yê jiberkî ji min re bixwînin û bi neteweperestiya Tirktiyê xwe bikin çavê min. Zarên cerdewanan her roj muxbîriya xwendekarên welatparêz bi min ve dikin:

“Mamoste, ew digel deh malikên Îstîklal Marşiyê, dikare jiberkî “herne pêş” jî bixwîne!”

“Mamoste filankes Apoçî ye! Mamoste bavê bêvankesî ji ber alîkariya Apoçiyan di girtîgehê de ye!”

Rojek êdî kêr da hestî, Min hew xwe ragirt. ez di sinifê de bi wan re bi Kurdî axivîm. Li ser xerabiya muxbîriyê çend şîretan li wan kir û ji wan xeyîdîm. Di serî de tev di cihê xwe de miçîqîn man; ji yekî tu deng derneket. Piştî çend xulekan kurê cerdewanek bêteklîf rabû ser xwe û got:

“- Ez qurbana Fermandariya giştî ya Tirk bim, çi kurdiyek delal hînî mamoste kirine!”

Rojek em tevî hevalên mamoste li ber deriyê pêş ê dibistanê rûniştîbûn ku merivek ji derve ket baxçeyê dibistanê. Kalekî ketî, serûguh perîşan, şewqê li serî xiloxxwar… Bêyî ku kes silava wî lê vegerîne dîsa jî hat cem me, rasterast li tenişta min rûnişt. Min wî di xewna xwe de jî nedîtibû lê, nizanim çima, wî ez baş nas dikirim. Destê xwe da ser çoka min bi dengekî heta jê hat bilind, bi tirkîyek qirix kir barebar û got:

“-Mamoste ez Hecî E... Mezinê eşîra D...me. Em tev qoriçî ne. Em dewleta xwe ala xwe, netewa xwe ji bolîciyan (dabeşkar) diparêzin. Mamosteyên vê lîseyên bi tevahî bolîcî û qomînîzm in. Par kurê min bi zanetî di sinifê de hîştin. Ez dizanim tu Erziromî yî û ji me yî.”

Rozeta gurê boz a bi sikura xwe ve kiribû nîşanî min de û pêde çû:

“ -Ev rozêt biçûk e, baş naxwiyê, Bo xêra mezinên xwe, ji min re wêneyê gurek ewqas mezin çêke ku bila devê wî ( her du milên xwe heta jê hat vekir) evqas be. (heta jê hat bi zeft kulmek li singa xwe da û got)Ez ê wî bi bi vir de bikim û bêm vê dibistanê!” Min ê jê re bigota; “ xalo ew ne karê min e, wa ye mamosteyê wênesaziyê ev e” û tinazê xwe pê bikira lê, li derûdora xwe mêze kir ez û Hecî tenê mane... Min bi awakî rê da ber û ketim dibistanê...

Her cara ku ez derdiketim sûka navçeyê yek diket milê min û bi zorî ez dibirim loqante û çayxanêkê... Ew ê bi lava û ricayan min bida rûniştandin, piştî xwarin û vexwarinê, emrê Xwedê bû, teqez muxbîriya yekî bikira. Min meheke dûvdirêj liber xwe da. Di wê maweya kin û kurt de ez bi tevahiya sirên navçeyê hisiyabûm: Kî û kê alîgirê dewletê ye, kî û kê welatparêz e, kî diziya kî kiriye, kî tîryakfiroş e, kî şev û roj serxweş e, kî doxînsist e, jina kî bi kî re ye... Ev devsistî, muxbîrî, fesadî, şeytanî, rik û kîna Kurdan a li hemberî hevûdu , bû xençerek zengarî û li ser dilê min birînek mezin vekir. Lewma ez ji cerdevan û general û serbaz û MİT û JİT û polêsên dagirkeran bêhtir ji kurdên muxbîr îkreh dikim. Piştî sih salan bi vegera welatê bav û kalan di mejiyê min de birûskek veda: Di kurdistanê de dagirker ne hewceyê MİTîyan e, xayînên me ji serê me zêdetir in

Mehek şûn de, min hew tebat kir û hewara xwe da çend hevalên welatparêz ên ji vê navçeyê bûn û me li zanîngehê hevûdu nas kiribûn. Ew zanîngeh qedandi bûn lê, ji tirsa van şeytan û fesadan, ji pest û pêkûtiyên dagirkeran newêrîbûn bihatina welatê xwe, li bajarên Tirkiyeyê belavbelavî bubûn. Xwedê kir ew bi awakî gihîştin heval û hogir û xizmên xwe yên hêj li navçeyê mabûn û rûyê min ê rasteqîn ragihandin wan, ez ji wê belayê roj bi roj  rizgar bubûm lê îcar dor, dora têkoşîna bi “tirsa gel ya ji MİT û muxbîriyê bû”.

Wek min gotibû ez mamostekî dewleta tirk bûm û divêt ez bi tevahiya karbidestên dewletê û bi xwendekarên xwe re xwedî têkilî bûma ku bikariba karê xwe bikira. Li sûka navçeyê rastî gerînendeyê perwerdehiya neteweyî ya navçeyê bihatima, li ser lingan me li hev bipirsiya, çend gotinan bikira dotina rojê teqez çend kes dihat ez şiyar dikirim: “ Mamoste, nebî nebî baweriya xwe bi wî merivî neynî haaa, ew MİT e!”

Min destê xwe li serê xwendekarek bida û bi rûkenî pê re bipeyîvama te hey dît yek li ber pozê min şîn bû ji min re got: “ Mamoste ma tu nizanî ew muxbîrê kurê muxbîran e. Pir rû nede wî/wê!”

Çend roj bi mamostyek biyanî re hevaltî bikira, gelê  navçeyê dor bidor dihat cem min  pirsa wî jimin dikir. Meraqa mezin: Gelo ew MİT e an na...  

Sê salên ku min li wê navçeyê derbas kiribûn ji serî heta dawî bi serpêhatî û bi bîranînên li ser vê rastiyê tijî ne.  

Berê dua û nifirek me Kurda hebû; digotin : Xwedê kesî bi nefsa can  bilî neke. Nifir; Xwedê te bi nefsa canê te bilî bike. Belê, dagirkeran tirs û xofek ewqas mezin kiribû dilê gelê Kurd ku êdî ew çi welat, çi gel, çi ziman û çand, çavê wî ti tişt nedidît;  bi nefsa canê xwe, bi jiyana xwe, bi evlehiya xwe tenê bilî dibû. Heta niha di vî warî de ti lêkolîneke zanîstî nehatiye kirin lê, ez baş pê dizanim ku nexweşiyên derûnî yên wek şîzofrenî û paranoya di nav Kurda de pir û pir zêde dixwiyê. Mirov dikare bibêje Kurd sê çar caran li Tirkan bi van nexweşiyan dikevin. Sedema bingehîn jî polîtîkayên tirsê yên dagirkeran e.  Ev rewşa kambax bi têkoşîna Tevgera Azadiya Kurd sal bi sal, hate guherandin.Îro qe nebe gelê Kurd, li gelek deverên Kurdistana xwe  bê tirs û bê tatêla muxbîriyê jiyana xwe berdewam dike.
                                                           Mamoste Marûf