Mirîhezkerî( nekrofîlî)

Mirîhezkerî( nekrofîlî, necrophîlî; necro; mirî, phîlî; hezkirin), di jiyana zayendî de awakî ji rê derketina mirovan e.


Dilê mirîhezkeran dibije miriyan û bi wan re serî datînin, dikevin nav nivînan.


Bo vê yekê ên mêr, gelek caran yekê dikujin , dûre diçin dorê.


Bi ya zanyaran, piraniya rêze-mirovkuj ( kesên mirovan li dû hev dikujin), bi mabesta mirîhezkeriyê vî karî dikin û di kûrahiya dil û mejîyê xwe de ew nexweşiya “parafîlî” dihewînin; bi gotinek din, ew ji wan kesan in ku xweşiya wan tenê bi kar û fanteziyên kesnedîtî tê.


Bi ya Herodot, wan çaxan, termên jinên bedew bo veşartinê çend roj şûn de didan kesên peywira wan gor kolandin bû. Heman dîrokzan bi me dide zanîn ku jina Tîran Perîandre yê bi nav û deng Melîssa, piştî mirina mêrê xwe dîsa jî wekî ew bijî pê şad bûye, wî hembêz kriye û mizdaye. Dîsa guneh li stûyê Herodot, Qiral Herode cendekê jina xwe ya bi navê Marîanna bi rê û rêbazên taybet bi salan diparêze û pêre her roj karê xwe yê doxînê dike.


Cureyekî din ê mirîhezkeriyê jî mirîhezkeriya siyasî ye .


Mirîhezkerên siyasî, ji kes û kesyetiyên jîndar na, ji wan ên bi navkî tenê mayî hez dikin. Heke di jiyana rasteqîn de, ji yekî jîndar, hez bikin jî divê hûn bizanibin ku ew wî xistine şûna lehengekî mirî. Heke ew rebenê Xwedê xwe şaş bike û bibêje ez ji “lehengê te yê delaliyê mirî acizim, ji wî hez nakim” teqez jahrî dixe girara xwe. Heval û hogirê wi yê mirîhezker ê heta wê demê heyran û qurbana wî , di cih de vediguhere dibe neyarê bav û kalan.


Hiş û zên û mejiyê mirîhezkeran tim û tim li ser miriyan e. Bi serkeftiyên wan dilşad, bi têkçûyînên wan xemgîn dibin.


Frensî wan wek “kartolmirov” ( l’homme en pomme de terre) jî binav dikin; ji ber ku ew pesnê xwe bi yên di bin erdê veşartî didin, sermiyana wan bin erd e. Ma seriyên kartolan ên tên xwarin, ên tije vîtamîn û proteîn jî di bin axê de nînin? çawa ku pelên kartolan ên li ser axê bi alkolît ên bi jahrî ne û mirov û sewal devê xwe nadinê, kartol-mirov çiqas qenc û zana û qehreman dibin bila bibin ji mirovên li ser axê dûr disekinin, gelek caran neyartiya wan dikin, diranan diquricînin...

Mirîhezkeriya siyasî di çanda Tirktiyê de pir girîng e. Çi lehengên derew çi yên rast, hebûna tirktiyê bi miriyan ve girêdayî ye. Tirk kî dibe, çi dibe bila bibe navekî - di çîrok û xewroşkan de jî derbas bibe ne xem e- dîrokî yê ji Asyaya Navîn li ber guhê wan ketibe derheqê wî de yek hatibe gotin ew dikin hezar û jê lehengekî palîwan diafirînin û şev û roj pê dipesinin. Çavê wan babaegîdên li ser sergoyan nan digerin, nivîskarên xwedî Nobel ên ji tirsa mirinê welat bi welat penaber in, lehengên li serê çiyayan destanan dinivîsin, dê û bav ên xizan û belengaz ên ewqas şêr û piling in ku her meh bi çend quruşan abora deh nifûsan dikin nabînin. Ew miriyan ewqas mezin dikin ku wan ji binî ve ji taybetmendiyên mirovatiyê dişon, dikin şûna melaîketên pîroz ên bê dev û bê qûn...


Miriyên wan bi hev re jintî û mêrtî jî nakin: Ew bi fermana Rebê jorîn dibin xwedî zar û zênç. Bi nîqaşên dawîn ên derbarê padîşahên Osmanî de kenê guran tê. Ew, an camêrên doxînsist û araqxwur û kujerên zarokan, îro dikin şûna pêxemberan û didin ser seran û ser çavan...


Îcar em werin ser mirîhezkeriya me Kurda...


Gelê Kurd ev çil sal e ji zarokên xweyên şîrhelal lehengên kezebpola diafirîne û di riya azadî û serxwebûnê de wan dike şehîd û li serê çiyayên Kurdistana şirîn yeko yeko direşîne. Heke mirov lahzekî hişê xwe komî serê xwe bike û şert û merc û rastiya cihanê û ya Tirkiyeyê baş bifikire, saw dikeve laş û giyan; agir û alav dikeve dil û can... Ev sih sal e artêşên herî giran ên cihanê bûne yek, cahşên me yên dirînde jî xwe dane ser, jîtem û jît û tîmên taybet û netaybet ên tirko jî sîra ser; dîsa jî li ber şêrên azadiyê nikarine bibin bend û çeper, lê ji bela mirîhezkeriyê hin Kurdên me wan napejirînin wek meqbûl û muteber...


Gelo destan tenê li çiyayan têne afirandin û jiyandin, lewma mirîhezkerên me çavên xwe digerînin nagerînin leheng û qehremanên xwe nabînin?


Na, na, hezar car na... Di her kolanên Kurdistanê de welatparêzek serî daye ber neyar hêj berxwedêr û çalak û jîndar, ji her malek şehîdek xwînxwar nediyar, di sed bajar û bajarokan de şaredarên ji pest û prkûtiyên dewleta dagirker bêzar lê bo xizmeta gel dîsa jî li ser kar, di televîzyon û radyon û rojname û kovaran de rojnamevan û nivîskarên şev û roj şiyar, evqas pirtûk û kovar û niviskar, di her zîndanek de bi sedan girtiyên bo azadiyê sondxwar...


Mirîhezkerên me re hebe tunebe mirî û mirî: Ew, ji Kawayê hemdem ê “li Îmraliyê dîl” re her du çavên xwe hişk girêdidin, ji bo yê Zagrosan ê çar hezar sal berê hatiye çûye şîne digirin, reş girêdidin.
                                                                                                           Mamoste Marûf

Carek din Candaş Tolga,

        
Dora pêşîn ez bi sonda qesemê îdia dikim dibêjim; tiştên ku min derheqê Candaş Tolga IŞIK de çend roj berê nivîsîbûn gelek kêm bûn ne zêde bûn û ji serî heta dawî jî rast bûn…

Ez beriya nivîsê, bi gotina du şahedan jî nemam; min telefonî "camêrekî kaxizmanî yê biewle yê di warê malbata wî de xwedî agahî" jî kir û jê pirsa Candaş û malbata wî kir. Bi rastî, gelek tişt hebûn, lê bona ku dilê wî yê , ji ber "kirasê kurdayetiyê ku Rebê Jorîn bi sitû ve kirî bi xedarî birîndar"  pir neêşe min ew bincil kirin, nenivîsandin…

Hin agahî yên ku ketibîn ber destê min jî diketin ber zagonên dewleta Tirk, lewma ez ji nivîsandina wan jî dûr sekinîm. Camêr rûyê xwe reş kiriye û bo nivîsa min gotiye “ ji înternetê hatiye berhevkirin !”

Ma rebeno nizane ku kurdayetiya wî û şêxtiya wî berê jî di înternetê de hebûya bi wî  ewle nedibûn; wî di Posta û  di TV8'ê de nedikirin pasvanê ( bekçî) şevê jî...

Ji kerema xwe re rûpel bi rûpel înternetê serobino bikin, ka xeynî gotinên min, li ser jiyana wî ya takekesî ti nivîs hene?

Bi nivîsandina wê gotarê mirazê min ew bû ku bi raya giştî ya Kurda re bidim zanîn ku mirov bi nijadkî çiqas kurd be jî, gava kesayetî biderize dibe neyar û xerîbê gelê xwe…

Gotina min ew bû ku, divê Kurd zarokên xwe li ser bingeheheke kurdewarî, bi rabûn û rûniştandina neteweyî, di nav sazî û rêxistinên Kurdistanî de mezin bikin; hêj di piçûkatiyê de evîna gel û welêt bikin dilê wan; da ku ew di xortanî û ezebiya xwe de wek Candaş Tolga nebin para devê neyar û çavnebaran.

Peyama ku min xwestibû bidim keç û xortên Kurda jî ev bû ku; zewaca bi biyaniyan re, ya ku dagirker dibêjin “wek goşt û neynok me bi hev re dizeliqîne” ne xêra gelên bindest e û zewacên tevlihev bi piranî ji bo dîl û rebenên "bê dewlet" û "bê nasname" dibe aşê bişaftinê û zarokên wan dide ber xwe dihêre ; ji wan cinawirên wek Candaş û Bedretîn Dalan û Cemal Kûtay diafirîne…

Gotina min a dawîn jî ji ronakbîrên me re be: Gelî xêrxwazan,

hişmendî û perwerdeya gel deynê stûyê we ronakbîran e.

Divê hûn wek bijîşk û psîkolog û sosyolog û nivîskar û siyasetmedar, li ser tevna asîmîlasyonê serê xwe biêşînin û gelê xwe şiyar bikin… Bi serê we bikim, ev lehî û tofan, gelê Kurd daye ber xwe paxiş dike…

Heke hûn, wek îro, li peyî nîqaşên rojane bikevin û plansaziya pêşerojê nekin, "planên bêyom ên dagirkeran ên li paş perdeyê"  biser dikeve û ûrtê we bi xwe jî kor dibe; hûn bi tena serê xwe rût û repal li rasta vê meydanê dimînin û dimînin.

Candaş Tolga Işık an Kurdekî Kesayetî derizî

Candaş Tolga İŞİK; rojnamevanekî tirkparêz û Kemalîst ê bi huznê xwe gelek bedew...

Lê gava mirov li çavên wî dinêre dibêje qey ew ne çav in, cotek pencereyên malekî xirabe, xizan, bêxwedî û bê hêvî ne û "şewqa lembayeke don" a lawaz bi zorî ji wan dibare û dide der.

Çend sal berê çawa ku min ew di bernameya televîzyoneke Tirk de dît çavên wî yên derdkêş û xembar bala min kişand. Gava êrişî nirxên gelê Kurd dikir ronahiya çavên wî bêhtir ditemirîn, dimiciqîn û ji dev û rû kîn û nefretek kesnedîtî dibarî. Min di dilê xwe de got;

ev camêr tiştek ecêb û xerîb e...
Heta dawiya bernameyê ez li ber televîzyonê mam û min li çavên wî nihêrîn. Bi min ne xerîb bûn. Paşnavê wî; İşik? Di jiyana xwe de min çiqas mirovên bi vî paşnavî nas kiribin anîn bîra xwe. Na; ne nas e. Di dilê xwe de got , xweziya paşnav Yondem bûya. Wê demê min ê bigota ev xizmê Erturk Yondem ê "neyarê Kurda yê sondxwarî"  ye û di cihê xwe de bisekiniyama...

Çavên wî yên mirî û temirî, paşnavê wî yê wate: Ronahî...
Di google 'ê de min biyografiya  wî xwend; di sala 1978’an de li Stenbolê jidayîk bûye, zanîngeh qedandiye, nizanim paşê li kîjan welatî dîsa xwendiye... Qe qala malbata xwe û jiyana xwe ya takekekesî nekiriye. pesnê xwe daye ewqas...

Candaş Tolga IŞIK Tim û tim bi neyartî û dijberiya nirx û hêjahiyên Gelê Kurd , bi neyartiya Tevgera Azadiya Kurd ketiye rojevê. Osman Pamûkoglûyê faşîst vexwendiye bernameya xwe û bi pirsa “ gelo hûn ê di hilbijartinan de bi BDP’ê re hevkarî bikin, an na?” wî daye kenandin; bi Sevahîr Bayindir re li ser gotina wê ya “ birêz Ocalan” pevçûye...

Bi mehan min serê xwe li ser çavên wî û paşnavê wî êşand. Çar pênc meh berê ji nişkave gotina hevalekî min ya li ser dîroka malbatatek şêxan ket bîra min. Şaxek ji malbatke şêxên "Pifika Şêxan", bi baweriya ku ev paşnav bêhtir li şêxtiyê tê,  paşnavê xwe yê Parlak diguhere dike İşik. Min jê re gotibû; “ma Kurd bi paşnavan na, bo xatirê bav û kalan ji şêxan hez dikin.”  Ew î jî gotibû "ew, niha ji gundê xwe bar kirine çûne Stenbolê... "

Min di nîvê şevê de rûyê xwe reş kir û telefonî wî hevalî kir û jê pirsa Candaş Tolga IŞIK kir:
-Hevalo, tê bîra te, te ji min re qala malbatek Şêxan kiribû. Te gotibû şaxekî ji wan  paşnavê xwe yê Parlak kirine İşik. Ew rojnamevanê bi navê Candaş Tolga İşik ne ji wan be?
- Erê; ew neviyê Şêx Abduselam e...
- Şev baş. Sibeh ez têm cem te.
Heta sibê xwew neket çavên min. Hê dîk azan nedabûn ez rabûm û min berê xwe da mala wî hevalî. Em bi hev re çûn dikana gundîkî wan ê heftê salî...
Hevalê min jê pirsî, kalo bersîvand:

Şêx Abduselam(1905-1985)
Abduselam camêrekî bi eslê xwe ji şêxên gundê “Pifika Şêxan” e. Dewleta Tirk sih çil sal berê navê “ Aydinkavak” li vî gundî  kiriye. Gund li ser navçeya Kaxizmanê ye û şêniyên wî bi tevahî kurd in. Beriya darbeya leşkerî ya 1980, Pifika Şêxan yek ji navendên girîng ên tevgerên çepgir e. Niha jî, şêniyên wî bi gelemperî dilxwaz û alîgirên tevgera Azadiya Kurd in. Aboriya gund li ser cotkarî û sewalvaniyê ye. Gundî bi qasî welatparêziyê di cotkariyê de, di bazirganiyê de, di xwendinê de jî pir jêhatî ne.

Şêx Abduselamê me, di xortaniya xwe de ji Pifika Şêxan bar dike diçe li Kaxizmanê bicih dibe. Di jiyana xwe de tu karî nake; debara xwe bi xêr û zikata kurda dike.

Emînê kurê Şêx abduselam
Şêx abduselam, Hemî zarokên xwe dide xwendin. Kurê wî yê bi navê Emîn jî lîse diqedîne. Emîn xortekî pir bedew û li ser xwe ye. Bejndirêj, zerîn, çavşîn û awaz şêrîn ... Heta heft saliya xwe peyvekî tirkî nizane. Di nava hevalên xwe de bi sitranbêjiya bi Kurdî tê nasîn.

Şêx Abduselam çiqas bi şêxtiyê nav û deng dabe Emîn jî di bîst saliya xwe de ewqas ji rê derdikeve; bi araq û doxînsistiyê (hovardatî) nava gelê Kaxizmanê de û li gundên derûdorê  deng dide. Şêx ji kurê xwe re tirimbêlek dikire û ew pê rêwiyan dibe tîne...

Emîn Mamoste Meralê, dayika Candaş Tolga, bi zorî direvîne
Rojek li gundekî çav berdide keçikeke mamoste ya bi navê Meral ; lê, dike nake keçik rû nadê. Ew bi zorî wê direvîne tîne Pifika Şêxan; gundê bav û kalan. Keçik bi şev û ro hêstirê çavan dibarîne, lê xwe jê rizgar nake. Mamoste Meral ne Kurd e; bavê wê Kemal Ezerî, dayika wê Heyriye Terekeme ye. Zora malbata Meralê  naçe "Emînê Kurd ê malmezin"  û bêdil keçika xwe ya delal  li wî mar dikin. Jixwe rêyek din jî li ber wan nemaye: Emîn ê doxînsist ê girê geriyayî, merala reben xistiye nav nivînan bi zorî...

Rêwîtiya ber bi Stenbolê
Emîn piştî zewacê jî   jiyana xwe ya "bêserûrber û beredayî" ya xortaniyê didomîne.. Çi karî dike biser nakeve. Di şirketeke dermanfroşiyê de dikeve ser kar, lê çendikî şûn de ji wir jî tê avêtin.  Firsenda xwe di kêjan jinê de bibîne bi wê re dostanî datîne, fesala xwe dît karê doxînsistiyê dike. Sibeh êvar serxoş e. Xizmên wî tev jê dûr dikevin. Jina wî ya reben çi hêvî û hezkirin û mirazên wê hene dide zarokên xwe. Di salên 1970 yan de  dike serê mêrê xwe û ji Kaxizmanê bar dikin tên Stenbolê.

Candaş Tolga tê vê cihanê
Li vir Meral Xanim desthilatdarî dide dest. Emînê Kurd  -ê ji refê xwe veqetiyayî, bi araq û şerabê, bi doxîna xwe bilî Bûyî û ji Kurdayetiya xwe destşûştî-  ji xizmên xwe dûr disekine; dikeve bin baskê malbata jina xwe ya Tirk. Ew wek xelat jê re karê ajokeriyê dibînin; hêj heman karî dike. Di sala 1978’an de Xwedê kurekî dide wan ...
Divê navekî wer lê bikin ku bihna Kurdayetî û şoreşgeriya welatê bavo jê neyê; kî û kê bibihîse bila bibê je ew ji heft bavan Tirk e. Nav dikin Candaş Tolga. Paşnav jixwe Işik...

Meral Xanim bi nasname ya xwe ya Tirk û bi bîrdoziya xwe ya Tirkperest di dibistanên herî birûmet ên Stenbolê de mamostetî dike. Çendikî şûn de di Koleja Ahmet Şîmşek de - xwediyê wê Ahmet Şîmşek Dadaşekî neteweperest ê Erziromî ye- dibe rêveber. Şev û roj di guhê zarokên xwe de dixwîne:

“Nebî nebî, bi apanên xwe re, bi xizmên bavê xwe re mirovatî, hevaltî daneynin; ew ne qenc in; tev terorîst in. Hûn çiqas bibin Tirk, ewqas serfiraz û serbilind dibin bê şik.Jixwe bavê we her çiqas Kurdî bizanibe jî bi nijadkî ne Kurd e. Ew ji malbatek seyîdan e; Erebiya xwe jibîr kirine, ji ber ku bi hezaran salan li çiyayan di nav Kurdan de mane...”

Candaş Tolgayê delaliyê ber dilê dayika xwe, cem dapîr û kalikê xwe, di bin siya xalanê xwe de mezin dibe. Heta niha jî ji malbata bavê xwe ti kesî nas nekiriye. Malbata Meral Xanimê hêj di zarokatiyê de ew î bi neyartiya Kurda mezin dike. Ev yek jî têrê nake, di şûna çîrok û xewroşkan de, wî bi çîroka jiyana bavê wî dikin xew:
"Emin ê te, çi aniye çi neaniye serê dayika te ya reben û stûxar, çawa bi zorî wê revandiye, bi darê zorê çûye dorê, çawa ew bi hêstirê çavan pêre zewiciye ji neçariyê..."

Gava min jiyan Candaş Tolga IŞIK guhdarî kir fotografê bi hezaran zarokên Kurdan ên kesayetî derizî, lerizok û "xwedî nexweşiyên bênasnametiyê" hatin ber çavê min.

Gotinên desthilatdaran ên wek “ em wek neynok û goşt bi hev re zeliqîne; me keçikên xwe dane Kurda, keçik anîne ji wan” ketin bîra min.
 belê;

Candaş Tolga IŞIK ê Kurê Emîn ê esil Kurd,
neviyê Şêx abduselamê Pifika Şêxan;
heyfa dayika xwe hiltîne ji hemî Kurdan.