orhan miroğlu etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
orhan miroğlu etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

10.10.2012

Du Kurd-man: Bav leşkerekî Tirk û Kurê mîrê mihallemiyan


Li gorî zanîn û zanist û hişmendiya gerdûnî - yaku mirovahiyê di dirêjahiya bi hezaran salan de afirandiye - şer  bi xwe jî rastiyeke jiyanê ye. Di vê çalakiya malwêran û malkambax a ku heqî  û neheqî  li ber hev radibe  de, herî  kêm, du aliyên dijber divê hebe. Di dil û wîjdanên “xwedî wîjdanan de” bê şik alîkî heq alîkî neheq, alîkî mezlûm alîkî zalim, alîkî xizan û belengaz alîkî zikmezin   divê…
Heger her du alî neheq bin û her du serî jî bo berjewendiyên xwe yên takekesî(şexsî), an ji ber bîrdoziyên kevneperest û  nijadperest û desthilatdarîperest  rika xwe kutabin hevûdu, qîra xwe li hev dabin, dîsa jî di şer de teqez, bê şik û bê guman,  alîkî wek destpêkirê  pêşî  yê êrişê  yê neheq divê,  alî kî jî li dijî êrişê berxwedêr lewre mafdar divê…
Di dawiya dawîn de mirovê xwedî wijdan bi awakî heqî û neheqiyê ji hev vediqetîne û bi çalakî dibe, bi devkî dibe, heger  hêz û quweta wî negihîje di dil de nifir û şermezariya aliyê neheq dibe, helwesta xwe bi awakî  dide der, an jî dide dil û kezeb û gurçikan…
Ev sekn û helwest ya xwedî wijdanan e.
***
Di şer de alîkî din jî heye ku ew jî “rovî” ne; roviyên ser berateyan…
Ew debara xwe bi şer dikin. Ew tirsonek û lerizok, ewqas jî durû ne. Erd û ezman tevlihev bibe jî ew rovîtiya xwe eşkere nakin, napejirînin, nadin ser eynan. Rovî dikevin her dilqî; heger werê hesabê wan bo kemçûrek, bo kerîkî nan, bo bihustek post  dibin xal û xwarziyê gur jî,  dibin birazî û destbira û pismamê xezalê jî…
***

Roja 2’yê Îlona 2012’an de li Beyşebabê gerîlayên HPG avêtin ser  avahî û saziyên dewletê. Wek encam, bi  gotina rayedarên dewleta Tirk,  deh leşker hatine kuştin, nizanim çend ji wan jî birîndar...
Hesab û bilançoya kuştî û birîndaran bila bimîne ji dewleta Tayîpê bazirgan re; kesayetiya derizî û şikestî ya hin roviyên kurd û Kurdistanî jî  ji min re…
***

Ev rovî du cure ne: Ên guhsist û bêtextik û totikvala,
ên jîr û xwedî hisab û bi planên gemarî û genî...

Mînakek “taze û rojane” ya roviyên guhsistan, di 03.09.2012’an de di rojnameya Hurriyetê de xwe dabû der. Bi gotin û wêneyên vê rojnameyê, ew kes bavê leşkerekî Tirk e ku lawê wî di şerê Beyşebabê de hatiye kuştin...
Ew, ew bav e ku di şîna kurê xwe de,  hêj xwîna cendekê rebeno nekişiyaye dest bi karê rovîtiyê, dev bi polîtîkaya gemar a ku “dewleta wî daye ber” kiriye û gotiye:
“Ên çav berdane ala Tirkiyeyê ne  ciwanên min in. Ên çav berdane welatê Tirkiyeyê ne ji netewa Tirk in. Heke şer be, ez ê jî çiya û keviran bişewitînim;  ka çeka kurrê min li kû ye, wê bînin bidin min; ez ê  bi tena serê xwe biçim bi ser wan de bigirim. Çar çapûlçî xwe dane çiyê û mêranî dikin. Ez jî Kurd im; Wanî me; ji Erdîşê me...” 
Li ser vê gotinê, jina wî ya “nezan û belengaz û apolîtîk” li ber mêrê xwe radibe, ji nav kezeba xwe ya peritî  bersîveke dide  wî, hesab û planên mêrê xwe pûç dike:
“ Em ne Kurd  in; Tirkmanên Qafqasan in!”
Ev jinika reben, dibe ku Kurdayetiyê layîqî xwe nedîtibe; dibe ku  hisab û kîtabeke wê ya li ser Kurd û Kurdistanê tunebe; dibe ku  rant û bertîl û kemçûrek di kurdbûnê de hêvî nekiribe, lê mêrik?
Gelo ew  çima derewan kiriye û gotiye “ez jî Kurd im”?
Bi ya min ev zilam,  bi kezeba xwe ya şewitî,  bi çavên xwe yên şilek, bi pozê xwe yê çilmok dîsa jî berdevkiya polîtîkayên sed salan ên dewleta xwe kiriye;
ew polîtîkayên ku ji serî heta binî derewan, bi dek û dolaban xemilandî;
ew polîtîkayên ku pişta hemwelatiyan zexm(saxlem), bêrika wan tijî dike; heta heft nifşan nevî û nevîçirkên hinekan serfiraz dike.
Wî zilamî, peywir û berpisyariya tirko-misilmantiyê ya êdî bûye xû(benekî) aniye cih.

Ew dizane ku di xweş bazar û borsaya xwînê de xwîna “Kurdekî birakuj”,  xwîna “kurdekî dewşirme”
ji ya Alperênê Yozgatî hezar car meqbûltir e.

Ew dizane ku Tirkek “bi binyadkî Kurd” (esil Kurd, Kurd kokenlî) ji Tirkek koçer (yorûk) ê “ji heft bav ûkalan Tirk” meqbûltir û muhtebertir e...

Ew dizane ku îro, di qada neteweyî û navneteweyî de gotineke Tirkiyeyê tenê maye:

“Em jî dibêjin hemwelatiyên me yên “bi binyadkî kurd” hene; wa ye em ê hêdî hêdî hin mafên wan ên takekesî didine wan. Lê belê hin terorîst dikin herêmek  welatê me ji me bistînin; wî parçe parçe bikin û li ser dewletek Stalînîst û Zerdoşîst û terorîst  ava bikin. Hemwelatiyên me yên bi binyadkî kurd bi tevahî ne PKK’yî ne; ev şer ne şerek neteweyî ye; wa ye piraniya kurdan di nav artêşa me de wek leşker, di saziyê me yên fermî de wek karker, di nav partî-pûrtiyên me de wek nefer, di nav rûpelên çapemeniya me  de wek ronakbîr û rojnameger li hemberî PKK’yê têdikoşin”. 
Ev paradîgma ji bo berdewamiya dagirkeriyê hêjayê bi sed hezaran zêrên zer e; çend  zêr jî teqez wê bubûya  para “kur şehîdketî” yê rovî yê tirk-man; lewre ew  zor dide xwe ku bibe Kurd-man...

Îcar dor dora Roviyek din e, rovîyek bi hisab û bi plan...
***

Ev sed sal e gelê Kurd bo mafên xwe yên neteweyî û xwezayî bi dagirkeran re serî digerîne, şer dike. Car heye ronakbîr û rewşenbîrên wî di hibra ( mûrekkep) pênûsan de hatine xeniqandin. Car heye serok û malmezinên wî li meydanan li ber çavên wî hatine daliqandin; car heye xwîna ewladên wî yên herî hêja li serê çiya û baniyan, di deşt û newalên kûr de bi qasî ava heft aşan hatiye rijandin. Ev neheqiya ku li vî gelî hatiye kirin van sih salên dawîn –bê şik û bê şubhe-  bi saya serê tekoşîna kesnedîtiya serok û şervanên vî gelî,  bandorek mezin li kurdên dilşewat ên heta niha di xewa şêrîn de razayî kiriye;

bandor li  Tirk û Ereb û Laz û Çerkezên ronakbîr û çepgir ên “xwedî wijdan” kiriye;

bandor li  hin Tirkên “jidil oldar” kiriye.

Gelek kes û kesayetiyên bi nijadkî“ne kurd” bi dilên xwe yên sax , bo xatirê nirx û hêjahiyên mirovatiyê û yên misilmantiya rasteqîn, êş û jana gelê Kurd di giyan û mejiyên xwe de hewandine, mezin kirine,  gelek  caran talûkeyên mezin dane ber çavan hest û nêrînên xwe bi devkî û bi nivîskî dane der, çalakiyan lidar xistine,  bo çareseriyek aşitiyane ya bi rûmet çi ji destê wan hatiye kirine...
Bi Kurtasî, em dikarin vê yekê bibêjin ku di vî şerî de, eniya rastî û heqî û mafdariyê ji sê cure kes û kesyetiyan pêkhatiye:
-Kurdên dilşewat,
-Ronakbîr û çepgirên xwedîwîjdan ên ji nav gelên din derketî,
-Oldar û umetparêzên jidil( samîmî)...
Lê dîsa jî, çawa ku me li jor qala roviyek di eniya şer de kiribû, di enî û çepera kurda de jî hin kur-man ên rovî hene . Ji wan yek jî Orhanê Kur mîr e.
                                                   ***
Peyva “mîr” di dîroka Kurd û Kurdistanê de xwedî wateyek pir kûr e. Ev peyv bi serê xwe li çar parçeyên Kurdistanê camêrî û comerdî, mêranî û mêrxasiya “mêrên berê” tîne bîra Kurda:
 Ma mîr, ne ew Mîr Mihemmedê Soran bû ku di sala 1830’yan de bo azdiya Kurdistanê li ber Osmaniyan serî rakiribû...

Mîr ne Bedirxan Beg bû ku 1842’yan de  Kurdistaneke azad saz kiribû?
Mîr ne Elî’yê kezebpola yê Êzdî bû ku li ber eşîrên sunî-Kurd ên deh caran lê, deh caran serî rakiribû?

Dîsa ew mîr nebûn ku digel pest û pêkûtî, zilm û zordariya Osmaniyan hîmê rojnamegeriya Kurd avêtibûn, elfabêtka Kurdî afirandibûn; digel dewlemendî û arîstokratbûna xwe,  xwe li Kurdên belengaz,  li kurdiya stûxar  girtibûn û jiyana xwe ya bextewar veguherandibûn dojehê; tevî zarok û zêçên xwe, bi kofî û kulfetên xwe, bubûn koçerên heft welatan?  

Ma Orhan jî ji bav û kalan nedigihîşt wan gorbihûştan?

Keremkin, va ye  çîroka wî:
Kurê mîr Orhan, gava Apê Mûsa tê kuştin, ji ber siûda(şans) xwe ya lê nehati (xerab), di trêmpêla ku Apê Mûsa ber bi mirinê ve dajot de, bi halê xwe yê tim û tim reben û feqîrok rûniştî ye... Apê Mûsa tê kuştin, lê ew bi birîndarî difilite. Piştî ku sax dibe û radibe ser xwe, hişê wî tê serî, dest bi  çêkirina tevn û pilan û projeyên xwe dike...
Ew dixwaze bêsiûdiya ku bêhemdî hatiye serî, belaya ku lê qewimî vegerîne xweş siûd û bextewariyê...

Paşnavê kurmîrtiyê,  Xal û Xwarzîtiya “xwedêgiravî” bi Apê Mûsa re, rêhevaltiya wî ya roja kuştinê ya bi Apê Mûsa re,  rê li ber vedike ku ew di demek kurt de, di  nav HEP û DEP’ê de cihê xwe xweş bike. Bi endamtiya xwe ya parlementeriyê ya li Mêrsînê îcar ew, ne tenê wek birîndarekî ji destê neyar û bêbextan,  wek siyasetmedarekî Kurdan jî  bi têra xwe nav û deng dide...
Bi desthilatdariya AKP’yê re Tirko-misilmanên kevneperest û Kemalîstên neteweperest dikevin qirika hev. Jixwe her du serî ji 28’ê Sibata 1997’an vir de ji hev nagerin; wek kevneperest û ergenekonperest dibin du bend û  kîjan alî  firsenda xwe bibîne pûşê yê din, derdixe holê... Bê dil be jî, AKP,  bona ku  derba mirinê li Kemalîstan bide, bêgav dimîne zilm û zordarî, komkujî û wehşeta  Kemalîstan a li ser Kurdan qasî pozê kêrê, bi qasî hesabê xwe  nîşanî  raya giştî bide... Kurê mîr, derbxur û şahedê tesadufî yê kuştina rûsipiyê Kurdan Mûsa Anter, rasterast di vê pêvajoyê de- kes nizane ji ber kêjan huner û zanyarî û me’rîfetê ye -dibe yek ji wan nivîskarên Rojnameya Tarafê... Ew di destpêkê de wek ronakbîrekî Kurdê derbxurê pergala kemalîst dixwiyê û di halê xwe de û li ser qedera dilsotîner a  gelê Kurd “bi her du çavan” digirî û dilorîne. Xwe nagire li ser navê me hemî Kurdên stûxar û belengazan, qanal bi qanal digere hêstirên çavan dibarîne. Alîkî ve jî hûrik hûrik, nermik nermik, şîret û rexne û çêr û dijûn û pesn û palûpûsiyan tevlîhev dike “bê adrês û bê navnîşan” bi ser Tevgera Azadiya Kurd de dişîne.

Piştî çend mehan, di sala   2009’an êdî piyê wî xweş erd digire ku di quncikê xwe de weha dinivîse:
“nivîsandina min a di Tarafê de karê herî bi rûmet e û ev yek têra min dike. Ez bi nivîsandina di vir de pir û pir kêfxweş û dilgeş im. Êz ê êdî têkilî siyasetê nebim”
Piştî demekê kurt, baş tê fêmkirin ku ew   bi vê hevokê  xwestiye ku bibêje; “ ez ji siyasetê na, êdî ji çeper û eniya Kurdan veqetiyame”

Meh bi meh rexneyên xwe tûj dike, adrêsa neyartiya xwe eşkere: “PKK û BDP hevkarên Ergenekonê ne, nikarin nûnertiya Kurda bikin”.
Lê dîsa jî ew, xwe;
 wek ronakbîrekî Kurd ê helîm û selîm ê çareserîxwaz;
wek Kurdekî  ji kar, kirin û fêlên xortaniya xwe “yên bi tevahî şaş” pol û poşman,  “êdî kal û rûspiyekî Kurd ê aşitîxwaz” nîşan dide.
Di Kanûna 2010’an de di malperek Kurdan de nivîsek li ser navê kesekî ji alî Tevgera Kurd ve nenaskirî tê weşandin. Xwediyê nivîsê çend rexneyan li Kurê mîr  girtine û di dawiyê de jî gotiye: “heger weha biçe  navê wî bi pênûseke hibr-sor tê xêzkirin “Kurê mîr” dibe “kurê mirî yan”.




(Bala xwe bidinê, camêr negotiye ku ew ê bê kuştin û bibe kurekî mirî)  


Ev hevoka dawîn a vê nivîsê, ya  ku tu kesek xwedî aqil û xwedî wîjdan, bi zorî be jî, jê wateyek “tehdîtkirin û tirsandina bi kuştinê” dernaxe, destûr dide Kur-mîrê me  ku ew êdî bibe neyarê sondxwarî yê Tevgera Azadiya Kurd.

Kurê mîr êdî yek ji wan îtîrafkarên binyad-kurd e (esil kurd)... Ji Evdiqadirê Aygan û ji evdihekimê Guven û ji Mehmûdê Yeşîl cudahiyek wî tenê maye: Bi Tevgera Azadiya Kurd re Têkoşîna bê çek û bê fîşek...
Nivîsa wî  ya di 30.08.2012’yan de, ya di Rojnameya Tarafê de hat weşandin bû sedema nivîsandina min a vê gotarê. Bi ya min ev nivîs, di nav hemî nivîsên  wî yên heta niha de ya herî jidil û can e. Bi serê xwe îtiraf e, êş e, jan e, kul û keser a pênce salan a dilê wî ye, barê giranê pişta wî ye...  Ev bar; barê Kurdayetiyê ye.

Nivîsa bi sernavê “ Trajediya ronakbîrên Kurda  de ew qala ronakbîr û mîr û malmezinên Kurdan ên hema bigire bi tevahî “derbxurên dewletê ne” dike. Di paragrafekê de navê eşîrên Kurdan yek bi yek rêz dike, di dawiya hevokê de dor tîne bav ûkalên xwe:
“... bav û kalên min ên Mîrên Mihallemî yên bi tevahî rastî zordestiya dewletê hatine”
Bi xwendina vê hevokê ez wekî ji kerê bikevim, şaş û metal mam... Min ji serî heta binî nivîsên wî dîsa xwendin. Na, di tu yekê  de qala Mihallemîtiya xwe nekiriye. Min ji hemî Kurdên derûdorê pirsî, tev jî gotin ew xwarziyê Apê Mûsa ye... Elah, Elah...

Min li pirtûkan nêrî mihallemî, bi qewlê me Kurmancên reben Mihelmî, Kurdistanî ne, bi nijadkî  wek Ereban“Samî”, bi zimankî xwedî devokek Erebî ya  bi navê “kiltû” ne.  
Gelo nav û “dengê Kurê mîr” ê wek “ronakbîrekî Kurd” ji ku derketiye?
Çima di raya giştî ya Tirk de, pêşnavên “ronakbîrên rasteqîn ên demokrat û aşitîxwaz û alîgirên Tevgera Azadiyê yên ne-tirk, Kurdçî ne lê, navê kurê Mîrê Mihelmî çima hêj ronakbîrê Kurd Orhan Mîroglû ye?
Ez, di nav xem û fikaran de digevizîm ku hêşê min çû bîst sal berê...

Roj, roja sazbûna NÇM’yê ya li Tarlabaşiya Stenbolê bû. Ez û çend hevalan em jî tevlî vê roja şahiyê bubûn; çûbûn cem Apê Mûsa; li teniştê rûniştibûn. Piştî silav û çend gotinên lihevpirsînê, ew wekî xalê me yê helal  serê gotinê, binê gotinê ji me re jî digot xwarzî... Xal û xwarzîtiya wî ya bi kurê mîr re jî ne tiştek weha be?
Paşê hevalekî min ê ji Stilliyê gihîşt hewara min:
“Orhan Mîroglû, ji aliyê dayika xwe wek  lêzimek Apê Mûsa tê zanîn, lê çi Apê Mûsa çi jî Orhan bi xwe  asta lêzimtiya xwe nizanin, Apê Mûsa jê re digot xwarzî, ew î jî lê vedigerand digot xalo...”
Min li jor jî gotibû, li vî welatî eniya aliyê heqiyê ji sê cûre kes û kesayetiyan pêktê:
-Kurdên dilşewat,
-Ronakbîr û çepgirên xwedî wîjdan ên ji nav gelên din derketî,
-Oldar û umetparêzên jidil( samîmî)...
Orhanê Kurê mîr bi devê xwe gotiye “ ez ne kurd im”
Dîsa ew, ji zû de eşkere  kiriye  gotiye çepgiriya min a xortaniyê xeletî bû, ez êdî dûrî sosyalîzmê me...
Bi qasî ku ez dizanim ew  ne umeparêz e; bibe jî hêj deklare nekiriye.
-Oldarî?
Bona ku  xwe bi Xwedê bide bexşandin, van rojan  dest bi nêmêj û tahetê kiribe ez wê jî nizanim...  
Di wan rojên ku min serê xwe li ser Kurê mîr diêşand de, hey dît ew pihînek li “terafê” xwe yê nû jî xistiye. Piyê xwe daniye şûna “andiçkarên” 28’ê Sibatê. Çawa ku li xalê xwe yê Mûsa yê di gorê de kir, xew li  Xalê xwe yê(!)Ahmet Altan jî herimandiye, bi bayê payîzê re çûye ketiyê bin baskê Tayîp!

Kurê mîr çima weha kir? Bi ya min ew têgihîşt ku êdî wek “Kurd-man” jî  nikare bijî, lewre...
                                                                       Mamoste Marûf
Têbinî:
Bo hûrûkûrbûna li ser veguherîna Kurê mîr hûn dikarin li nivîsên min ên berê jî binêrîn:






21.05.2011

Xalê Orhan Mîroglû çawa guherî veguherî û bû Orhan Bey?



Min derbarê Orhan Mîroglû de di nivîsa xwe ya mehek berê de jî çend gotin kiribûn û bo têgihîştin û nivîsandina guherîn û veguherîna kesayetiya wî qala abonetiya xwe ya rojnameya TARAF’ê kiribû.
Bi awayek kronolojîk ji xwendina nivîsên wî ez têgihîştim ku tu cudahî ya wî rebenî tune ji Kurdên me yên berê yên ku di dêvla silaveke germ a dagirkerek de heft xizmên xwe dikirin qurbana dewletê...
Ez dixwazim ji wê hewldanê kurteçîrokek pêşkêşî we jî bikim:

Min, dora pêşî ji serî heta dawî, ji 11 ê Avrêla 1998an heta serê Adara 2011’an Xalê Orhan di Tarafê de çi nivîsîbe daxist Kompûtûra xwe. Dûre min dev bi xwendina wan kir. Di yên serî de xalê min alîgir û piştgirek jidil ê Tevgera Azadiya Kurd e. Bi dilşewatî û bi hestiyarî pesnê şervanan dide, polîtîkayên BDP’yê û DTP’yê dide ser  seran û ser çavan.


Gava qala serpêhatiyên xwe yên zîndana Amedê û behsa kuştina Apê mûsa û birîndarkirina xwe û jît û jîtemê dike pênûsa di dest de dibe tirpana Rûs pirî xweş dibire.


Gava di televîzyonan de qala bûyerên hatine serê xwe dike bi her du çavan digirî. Hêstir di çav de dibe lehî, pirî dibare...


Xalê min ê Orhan bi van sepêhatiyên dilsotîner, bi hostatiya xwe ya gotin û nivîsandinê, roj bi roj nav û deng dide, dibe qeta sêvek ji ber Yimaz Erdoganê Hekarî yê xebatkarê berê yê NÇM’ê.


Ew baş dizne ku nav û dengê xwe deyndarê rojnameya Tarafê ye. A Xwedê di rojên herî dijwar de jî ew terka rojnameya xwe nake û wek hemalekî, bênavber tê de dinivîse.


Rojek hat di quncikê wî de nivîseke balkêş xwuya. Di sala 2009’an de qala xwe û nivîskrî û siyasetê dike û dibêje: “ nivîsandina min a di Tarafê de karê herî bi rûmet e û ev yek têra min dike. Ez bi nivîsandina di vir de pir û pir û pir kêfxweş û dilgeş im. Êz ê êdî bi siyasetê re aleqadar nebim”


Lingê xalê min ê Orhan êdî erd girtibû. Di rojnameyê de cihê xwe zexm kiribû ku mineta wî ji kesî tunebû. Têra xwe nav û deng  dabû...


Televîzyonên ku ambargo danîbûn ser siyasetmedarên Kurd, dor bi dor wî vedixwendin bernameyan.


Rojname û kovarên neyarên sondxwarî yên Tevgera Azadiya Kurd hevpeyvînên bi wî re cot bi cot dixistin nav rûpelan...


Çend meh şûnde ew hêdî hêdî, nermik nermik gilî û gazincan ji Tevgera Azadiya Kurd dike.


Çend mehên din gilî û gazincên wî vediguherin rexneyan.


Demek şûn de êdî ew li mehneyan e.


Xalê min nizane ka çi bike, çawa bike xwe ji hevsarê ku Tevgera Azadiya Kurd xistiye stû xelas bike û bibe ji wan lîberal demokratan; wek wan bê partî û, bê bingeh û bê serî û bê pergalan; loma Mît û jît guh nadin gotinan, bo wan hişk girtî ne derî û baceyên girtîgehan...


Piştî çend nivîsên derheqê qaz û qulungan de, rojnameya wî dest bi weşandina belgeyên ku pûşên “Ergenekona leşkerî” derxistin holê kir. Tevgera Azadiya Kurd li bendê bû ku ev lêpirsîn û “xwe gijgijandin û doş kirina” bo Turkiyeke paxiş wê şerê kirêt û gemarî yê li Kurdistanê jî bihundirîne û bi deh hezaran kuştiyên kiryar nediyar, bi hezaran gund û warên şewitandî û ruxandî, bi mîlyonan kurdên li metropolan bi ser hev de wek penaberan komkirî jî bîne rojevê û bibe dermanê sazkirina aşitiyek bi xêr û ber...
Xalê min ê Orhan di vir de famkorkî, bê ferasetî kir û sedema hebûna Tevgera Azadiya Kurd jibîr kir. Li bendê bû ku Kurd jî bi heman argûmentan, bê xirecir, xwe radestî polîtîkayên AKP’yê bikin û bi heman çavî li bûyeran mêze bikin. Hal û mesele ew bû ku Xalê Orhan dixwest bi mîlyonan kurdên mal û canên xwe di ber azadiya de dabûn çav bidin virevirên lîberalan û bikevin bin nîrêAKP’yê; ew şîrketa anonîm a bazirganiya misilmantî, tirkiyatî û kurdayetiyê...


Xeletiyeke wî yê din jî; ew pirî di bin tesîra êrişa kontrayî de mabû, digot qey “Ezraîl jî Decal jî kontraya leşkerî tenê ye. Heke ew hêz têk biçe, wê pirsgirêk çareser bibe”


Xalê Orhanê me emperyalîzmê jibîr kiribû. Nizanibû ku artêş jî ji alî YDA’yê ve qeyd û zincîrkirî ye, singê wê li ku kutayî be li wir diçêre. Îro nûnerê wê AKP’ye, lewma artêşa gurêx a duh , wek berxek virnî bêdeng di xew de ye... (Gurêx: kûçikê jîr ê ku dikare guran bixeniqîne)
Xalê Orhan piştî doza Ergenekonê şûr da dest; êrişî Tevgera Azadiya Kurd kir. Kî û kê li ber ket bi hevkariya Ergenekonê sûcdar kir û mirazê dilê xwe anî cih; serxwebûn û azadiya ku di dil de dihewand aşkera kir. Ji vir pêde êdî ew lîberal demokrat û Tarafçiyek bi serê xwe ye. Bi îzn û hêza Xwedê Teala wek Yilmaz Erdoganê me hemû deriyên medya û Sosyeteya Stenbola rengîn dê serpiştkî ji wî re jî vebin. Oxira xêrê be, Orhan Bey..
                                                                                                                                Mamoste Marûf 
                                                    

1.04.2011

Ronakbîrên me



Ev mehek e serê xwe li ser Birêz Mîroglû diêşînim.


Derheqê kesayetî û jiyan û berhemên wî de çi li ber min ket min ew bi tevahî xwendin.


Bi vê yekê jî nemam bo têgihiştina sedema guherîn û veguherîna bawerî û bîrdoziya wî;


bo derxistina kronolojiya rêwitiya wî-ya ku ew î gav bi gav ji Tevgera Azadiya Kurd bidûrxist û tevlî refa kewên lîberal demokratan kir- ez di jiyana xwe de cara yekem bi pereyê bêrika xwe li ser înternetê bûm aboneya rojnamekê; ew rojnameya ku ew jî tê de dinivîse û bi navgîniya wê em bi dewşirmebûna wî ya gav bi gavî dihesin. ...

Lê bi xwendina gotara wî ya ku di 17’yê Adara 2011’an de nivîsî, min dev ji kronolojiya Orhan Mîroglû berda.


Bi rastî jî çawa ku bi xwe jî gotiye, gava mirov bala xwe dide gotarên wî yên ji 20. 02. 1998’an heta îro di vê rojnameyê de dixwiyên ji destpêka doza Ergenekonê virde, Mîroglûyê me hêdî hêdî niqir sist dike, dikeve dilqeke din.


Di şûna nivîseke xwerû ya li ser Mîroglû, min xwest di warê jêderk û kesayetiya ronakbîrên me de çend gotinan bikim û bi we bidim zanîn ka ew, li ser hev, çend kîlo û çend gram in?


Malkambaxî ew e ku, ronakbîriya Kurda li ser şeş hîmên ji hev cudatir sazbûye. Ronakbîrên me, her nifş û kom bi ya xwe, ji xwe re li ser her hîmekî maleke avakiriye, kesayetî, birdozî, rabûn û rûniştin, axir û aqûbbeta xwe li gorî kevneşopî û terbiyeya mala xwe destnîşankiriye. Bi ya min ev ji hevveqetîn û cihêbûn, gava tehrîbata erdnîgarî û derûnî û çandî ya dagirkeran jî didî ser, ji eşîrtiya me ya kevnare girantir derb li pêvajoya netewbûna Kurda dixe.


Ronakbîrên Kurd xwe vir de wê de davêjin, dikin nakin nirx û hêjayiyên hevpar ên kurdayetiyê nabînin. Ev yek jî li alîkî, ew ji kesayetiya xwe ya bi destê dagirkeran şikestî, derûniyeta xwe ya serobinokirî jî dernaxin; bo temîrkirina wê jî nayên cem hev, bi hev naşêwirin... Heke ew li vê rastiyê tenê varqiliyana, wê demê dikaribûn vîn û îradeyeke xurt a neteweyî biafirandina.


Gava em qala ronakbîrên Kurd dikin divê bête zanîn ku bindestiya bi hezaran salan nehîştiye ku ew bibin xwedî raman û bîrdozîyeke gorî şert û mercên vî gelî. Jixwe çavkanî û ekol û bîrdoziyên ku ew pê gîhiştine ji hev pir û pir cuda ne.Ew di nav hev de qet qetî; şax şaxî ne. Di hinekan de Nirxên ku girseyên ji mirovan bi hev ve dizeliqîne û dike netew qe nemaye. Va ye ez li gorî ekol û çavkanî û bîrdoziya wan panaromaya ronakbîrên Kurda yeko yeko rêzdikim ka hûn di nav wan de, bîrdozî dibe, çandî dibe, hunerî dibe, tişteke hevpar dibînin ku ew pê xwe bigîhinin hevûdu û bibin netew?


Ên ji kevneşopiya hezar salî ya medreseyên Kurdistanê hatine ta roja îro: Ew bi tevahî êdî kalemêr in. Bi hestê neteweperweriyê têr û tijî, di zimanê Kurdî ya kevin de jêhatî, di mijara baweriya bi dînê Mihemed de jidil; lê êxbala kor ji zanistên hemdem bêhay, ji zimanê dagirkeran bêpar in. Lewma li hemberî dagirkeran bi xwe ne bawer in.


Ên ev nod sal in bi pergala perwerdehiya laîk û neteweperest ya Komara Tirk gihîştine: Kamûran İnanê Kurê Şêx sulhedîn, Bedrettîn Dalanê Şêxbizinî, Hîkmet Çetinê Licî, Cemal Kûtayê Bedirxanî yek jî nebû dermanê ti gûyi... Bi xwe jî Kurdayetiyê jî, bi ziman jî, bi xwedê jî ne bawe in. ji tirka bêhtir tirk, ji ewropiyan pirtir ewropî ne. Tirs û sawa dagirkeran kesayetî û derûniyeta wan ewqas qusandiye û herimandiye ku ew artêş dibe Kemalîzm dibe, nasnameya Tirk dibe, dewlet dibe ji çi bipelikînin xistine şûna Xwedê.


Ên ev 40 50 sal in ji hêkên tevgerên çepgir ên Tirk derketine: Ew bi sed hezaran in, ji Kurdayetiyê ne bawer in. Bo çi têdikoşin bi xwe jî nizanin...


Ên di bin baskên umetparêzan de mezin bûne: Bûne hîzbula, bûne millî gorişçî, dibin Akp’yi, dibin filîstînî, diçin Efxanîstanê dibin mucahîd, diçin El ezherê ji Ereban çêtir dibin Ereb, lê nabin Kurd...


Alîgir û giregirên tevgerên Kurda yên beriya PKK : Bihna aşfînîkê( naftalîn) ji wan tê. Hêj di dewr û dewrana çil sal berê de dijîn. Sedema hebûn û serfiraziya wan, bîr û bawerî û bîrdoziya wan neyartiya bi PKK’yê re ye. Baweriya wan bi gelê Kurd tune ye.


Lîberal-demokratên Kurd ên “bê bingeh, bê pergal û bê rêxistin û bê serî yên” van çend salên dawîn: Bi giranî bayê Ergenekonê li wan xist û ew pê nexweş ketin. Ev cûre nexweşî kula me ya dîrokî ye. Ji bela nenasiya hêza gel û bêbaweriya ji netewa xwe û ji serokatiya xwe ye ku her cara ku dîrok li ayê me mêze dike, firsendeke dide ber me, hin ronakbirên me ji refên xwe vediqetin û derb li kêranê malê didin. Bo fêmkirina vê malxirabiyê, bo têgihîştina xwe dubarekirina dîroka me ya bêyom, temiya min ew e ku her Kurd dîroka Osmanî ya sedsala 19’an baş bixwîne û têkoşîna neteweyî ya Bedirxanyan û şêl û pêla ronakbîrên Kurda yên wek Evdila Cevdet û Îshaq Sukutî û Seîdê Kurdî û Şerîf paşa binase. Hinek ji wan kozika neteweyî parastibe jî, gelekên wan bûn sazûmankarên Îttihat Terakkiya bavkalê Ergenekonê,


hinek ji wan, ji ber tirsa ku ku Sultan Evdilhemît( Tayîp û Fethulayê îro) kiribû dilê wan (ew bû ku di guhê wan de dixwend digot: Îttihadî û Bedirxanî yek in bi kafiran re hevkarî dikin, ew dixwazin Kurdistan bibe Ermenîstan ) bi umetparêzan re hevkarî kir...


Bala xwe bidinê çi hevparî maye di nav ronakbîrên Kurda de, ew ên ku li gorî jêderk û çavkaniyên ku jê gihîştine kom bi kom ji hev veqetiyane ?


Ziman?

Tirkî, Kurdiya nîvco, Kirmanckî, Kurmancî, Soranî, Goranî, Dimilî, Erebî, farisî, Îngilîzî, Fransî...
–Yekîtî çênebû.


Bîrdozî?


Sosyalîst, kapîtalist, umetparêzî, nijadperestî, neteweperwerî, sosyal demokrasî...
– Ew jî nebû.



Silav?
Selamueleykum. silav, rojbaş, merheba, selam, îyî gûnler, esselamueleykeum we rehmetullah...
–Dîsa nebû.




Tevgereke hevpar?


Ne pêkan e ku ez tevan bijmêrim. Ez dibêjim pênc, hûn ê bibêjin pênce...


– Nabe.






Bawerî? Ehlê sunet û wel cemaet, elewî, bêdîn û bê îman, nîvco misilman, êzidî, ceferî...


– ev yek qe nebû.


***

Kî çi dibêje bila bibêje, em mane çeper û kozika Tevgera Azadiya Kurd û serokatî maye. Ew tenê mîlyonan tîne cem hev û dike qalikekî yek reng. Ew tenê kelecan û hêviya azadî û yekîtiyê dike dil û can. Ew tenê ye kelemê çavê xêrnexwazan. Di qadên Newrozê de cot-pêçiyên mîlyonanan vê rastiyê dixe qula çavên ronakbîrên me...


Ez rastiyeke gelê Kurd a gelek caran tê paşguh kirin dikim bîra Orhan Mîroglû û hemî kes û kesayetiyên kurd yên pişta xwe bi Tevgera Azadiya Kurd de kirine û di van rojên xerab de xwe li xerîbtiyê datînin:


Gava mirov gelê Kurd û gelên din ên cihanê dide ber hev taybetmendiyeke pir cuda ya Kurda bala mirov dikişîne: Kurd tu tiştî, tu car, jibîr nakin! Ev resentî ji zû de bala min dikişand, lê ji ber ku gelên rojhilatî wek bîrok tên nasîn min jî cesaret nedikir ku bibêjim;” na Kurd wilo nînin...”


150 sal berê vê rastiyê, mela Mehmûdê Bayezîdî, ew Rehmetiyê ku çi xirabî û qenciyên me Kurda hebin yeko yeko, çawa ketibe ber pênûsa wî bêxeml û bêalî nivisiye, bi van hevokan vedibêje: “ Eger Kurd qencî û comerdî û camêriyê ji yekî bibînin ji bîr nakîn. Hergav ewê qenciyê di nava xelkê de di meclîsan de dibêjin, û xirabî jî her wiha. Û li şûna qenciyê herdem armanca wan ew e ku xizmetekê bikin.Ji ber xirabiyê jî, bi xirabiyê re diguherin heyfê hiltînin. Ew dibêjin ku qencî jî xirabî jî winda nabin.” ( Bnr: Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Mela Mehmûdê Bayezîdî, Jan Dost, Nûbihar, rûpel;153)


Di zarotiya min de tê bîra min, hêj em 5-6 salî, destekî goşt bûn, mezinan di guhê me de tim û tim dixwendin:


“Kor Husên Paşa weha kiriye.


Filankes bi bêvankesî re bi vî tewrî bêbextî kiriye…


Enverê contirk bi vî şiklî eskeran zivistanê li serê çiya qerisandiye.


Tirkan zar û zênç û kofî kulfetên ermenên stûxwar kom bi kom di vî newalî de bi ser hev de kuştine.


Hemîdiyan bi hawî li ser gel zilm û zordarî kirine…


Ev camêr ji bera vê malbata nemaqûl e; divê mirov pişta xwe bi wan ve girê nede…


Ev ber (sûlale) maqûl e , mezinên wan 150 sal berê vê qenciyê kirine, lewma divê mirov qedrê wan bizanibe…


Kalê vî mirovî bo çend mecîdiyan filankesî daye destê dewletê…


Bînbaşî Qasim mirovek girê geriyayî lê, ji tirsa dewletê zirav lê qetiyayî, ew bû Şêx Seîd da destê Misto Kemalî…


Heke em dêhna xwe bidin ser nifşên Kurda yên nû, bi awakî rût û repal vê dîrokzanî û derûnînasî û civaknasiya gelêrî dîsa dibînin.”


Gava Kurd, di demên aşitî û serfirazî û aramiyê de di malê xwe de bi malbatkî rûdinin, di şûna tîmên fûtbolê yên ku hiş û aqil ji serê gelên din birine de , qala hal û ehwalê mirovatî û cihanê dikin.


Mijarên sereke dîsa nirxandina bûyerên ku ew ji bav û kalan bihîstine, bi çavên seran şahedî kirine, bi herdû guhan bihîstine nîn in?


Ew tim li ber zarokên xwe, qala xweşmêrên bibext, qeşmerên “xwefroş û gelfiroş”, wan jinên canik û dilşewat, nakin?


Bajarî û gundiyên me yên ev sih sal e di nav şer de dijîn , em û hûn, her roj,


kesayetiya Beko ewananan, ya Bînbaşî Qasiman, Şêx Seîd û Seyîd rizoyan, Elî Şêr û Zarîfe Xaniman, ya Berîtan û Viyanan, ya wan nemêrên ji refê gerîla reviyan, ya wan qelemşûrên li ber kûtê( nanê kût: nanê ku hêj nepijiyaye ketiye nav xweliya tenûrê, nanê para seyan) tenûra dagirkeran, nakolin, analîz nakin?

Ev yek di rastiyê de karê ronakbîran e. Lê ji bextê me re ronakbîrên me bi xwe muhtacê analîzan e.














EZ ÇAWA 4Ê GULANA 1961’AN Jİ DAYÎKA XWE BÛM?

  Salên salixa ji dayîkbûna min didin, salên bi cih kirina serweriya komarê bû.   Ji Enqereya kambax wêdetir demokrasî û azadiyeke nîvçe, li...

Nivîsên zêde hatine xwendin