Egîtim-Sen, zanist û Kemalîzm

                                                                               10 . 11. 2012

Lijneya rêveberiya Eğitimsenê,  bi boneya mirina Mustafa Kemal Ataturk, di malpera sendîkayê de  peyamek dilsotîner  weşandiye û tê de derewên heştê salan ên Kemalîstan dubare kiriye.

( Bnr;http://www.egitimsen.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=17811&sube=0)

 Di destpêka  nivîsa navborî de şerê li Sûrî, û hewldanên gurkirina şer yen desthilatdariya AKP’yê  tên vegotin  û paşê gotina Ataturk a dibêje “li welat û li cihanê aşitî”  pê ve hatiye zeliqandin.

Ber bi dawiya  peyamê, nivîskar,  dîmenek ji hewldanên AKP’yê, ên paşvebirin û nijadperestkirina qada perwerdehiyê dike qula çavên me nezanan  û dîsa zor dide pesnên Ataturkê xwe yê delalî: “em Mustafa Kemal Ataturkê di dirêjahiya jiyana xwe di riya ronakî û zanistê de serkêşiya sereke kirÎ, bi boneya 74. salvegera mirina wî, bi giramî (bi hurmet û siyanet) bibîr tînin .

Gava mirov ne kurd be , an jî biyaniyek ji  rewşa vî welatî bêhay be, bi xwendina peyama Eğitim-Senê dibêje qey 74 sal berê serokek, an feylezofek  şoreşger ê  wek Ghandi, wek Lenîn, wek Martin Luther King li vî welatî bûye desthilatdar, pergaleke demokratîk a  dûrî faşîzmê, dûrî nijadperestiyê, dûrî şer û pevçûnan ava kiriye; li ser axa vî welêtî Tirk û Kurd û Ermen û Çerkes û  Cihû û Rûman dewr û dewraneke  bê qal û qir derbas kiriye, gur û “bizina kol”, bizina bê qiloç, bi hev re çêraye, paşê ew “cenabê laşpîroz”  ji nav me bar kiriye çûye lê, nevîkî wî yê beredayî yê bi navê “Tayîboyê  Bêxêr”  derketiye,  pergala wî ya têkûz a  heta 2002 li ser xwe mayî, serobino kiriye, aşitî ji xwe çûye, perwerdehiya zanistî jî daye dûv...

 Gelo, ev sendîka, xwedê giravî xwedî endamên demokrat û  şoreşger û welatparêz, bi ser de jî bi piranî Kurd, cardin xwedêgiravî sendîkaya parêzwanê perwerdahiya zanistî çima bi derewên weha  zanistê binpê dike, xwe jî, me jî rezîl û rûsiwa û rûreş?

 Gelo em, bi deh hezaran  mamoste û xebatkarên Kurd ên endamên vê konfederasyonê ne, me bi têra xwe têkilî ji Kemalîzmê nebiriye ku Kemalîzm hespê xwe bi dilrehetî, bi serbestî, di zeviya me de dibezîne?

 Gelo  me  derba ku ji Kemal û ji Kemalîzmê xwariye eşkere nedaye der ku rêhevalên me (?)diwêrin bi pereyê bêrika me,  pesnên neyarekî me yê sondxwarî bidin?

 Min mejiyê xwe bi van pirsan mijûl dikir ku ket bîra min: Egîtîm- sen sendîkayek demokrat e; parêzwanê azadiya fikr û ramanan e; modêla bi hev re jiyîna gelan e. Lewre divê ji vir pê de di  kovar û rojname û malperan de cih bide rexneyên Kemalîzmê jî. Divê nijadperestiya Komara  Mustafa Kemal a ku dibêje “mirovê ku dibêje ez Tirk im, çi serfiraz e”, derzanistiya Kemalîzmê ya ku dibêje “gelê vî welatî bi tevahî Tirk e û  ew bi koçerî ji Asyaya navîn hatiye” jî bê nivîsandin. Divê komkujiyên wî yên li Koçgiriyê, li Dêrsimê, li Geliyê Zîlan, li Agiriyê jî bên vegotin. Divê polîtîkayên wî yên înkar û tunekirinê yên li ser gelê Kurd û li ser gelên din  jî bên vekolandin. Divê endamtiya wî ya Partiya Îtihad Terakîyê jî, heger hebe  hevkariya wî ya bi Îngilîstana Emperyalîst re jî, dîsa heger hebe  pêçiya wî ya di kuştina Sebahattin Alî û Alî şukrî de jî, desteserkirina hebûna cihû û Ermen û Rûman jî rasterast, rût û repal, bêalî, bi awakî zanistî bê nîqaşkirin.

 Ma navê sendîkayê ne sendîkaya karkerên perwerdehî û zanistê ye? Sendîkaya me perwerdehiya zanistî naparêze, di ber  vê bîrdoziyê de bi sedan berdêl nedaye? Ma zanist bo tiştên weha ne lazim e?

Nifirên ji nav dil û kezeban

Bekir Bozdogê cîgirê serokwezîrê Turkiyeyê, derheqê zarokên ku bi malbatkî li Alemanyayê bi cih bûyî û li wir  bi destê dê û bavên xwe rastî pest û pêkûtiyan hatî û lewre jî bi saya Dewleta Alman ji alî malbatên Alman ve tên xwedîkirin de  gotiye: “Aleman Çar hezar zarokên Tirkan  dikin xaçparêz”.

De were nebehece! De were dîn û har nebe!

De were jîr û jê hatî, şiyar û zana nebe, bi çiyayên Kurdistanê ve nekeve!

De were di dawiya temenê xwe de nebe bendewarê Zerdoştê kal!

Bekiro lawo , ev ne hûn in ku ev dike sed sal, salê bi sed hezaran zarokên kurdan bi darê zorê dikin Tirk?

Ew ne hûn in ku her roj, serê sibê, piştî nîvro sonda herî nijadperest a dibêje “xwezî bi wî kesî, bi wê kesê ku dibêje ez Tirk im” bi wan dîl û rebenan dididne xwarin!

Ew ne hûn in ku çi Kurd  çi Ereb û çi Laz û çi Gurcî, çi Ermen û çi cihûyên xwecih,  çi  Ûkranyayî  çi Rûs û çi Alemanên bi awakî di nav we de dijîn, gava bêgav dimînin  zarokên xwe dişînin  dibistanên we û dikevin nav dest û lepên we, pirtûka xwe ya pîroz a agahiyên civakî ( sosyal bilgiler) û ya erdnîgaryê didine  destan û kevneperestî û nijadperestiya xwe ya bi derewan neqişandî di çav û guhên wan re dikin û ji wan re dibêjin; “ev welatê Tirkan e, Xeynî Tirkan kes li vir najî; ji sedî 99,9’ên hemwelatiyên Tukiyeyê misilmanên sunî ne bi bawerî; em, hûn, ew Tirk in bi tevahî; Tirkên çeleng û leheng ji Asyaya navîn hatine bi girsehî û bi tomerî”

Ew ne hûn bûn ku  duh bi wan ên nedigotin  “ ez Tirk im” gû didan xwarin!

Ew ne hûn in ku îro li Enqereya şewitî,  li hemberî daxwaziyên kurdan we  ling hişk  kutaye erdê, guh li xwe kerr kiriye û mirina deh hezaran Kurdan bi kêfxweşiyek mezin temaşe dikin; wek kerên “zîreeta cumhûriyetê”  yên duh , ên ji zimanê Kurdan, ji rabûn û rûniştandina kurdan, ji berxwedana kurdan, ji daxwaziyên kurdan ti tişt  fêm nekirbûn lew re bubûn sedema kuştina bi sed hezaran mirovan...

Ew ne hûn in ku  dikin dîsa gû bidin xwarin; bi wan kurd ên berxwedêr ên di “rojiya bê fitar” de ne;  

bi wan Kurdên ku “bo siberojeke azad, bo kurdistaneke serbilind a ku kes nikaribe tê de bi  wan, bi zarok û neviyê wan  heta roja heşr û mîzanê gû bide xwarin”  têdikoşin, xwîn û xwîdan dirijînin, ji birçîna xwîn vedirişin...

Îcar Bekiroyê ewan, radibe ji me re dibêje “wa ye Aleman çar hezar zarokên Tirka dikin xaçparêz”!

Hela li vê ecêbê, li vê gosirmetê! Deh hezar can di qulên zîndanên wî de bo nasname û ziman, tî û birçî li ber mirinê ne, ew çi dibêje!

Lawo, di nav wan çar hezar sebiyan de herî kêm hezar jî zarokên Kurda ne; em di welatê te de, bi destê te, bi plansaziya te,  rojê bi sed hezaran dihelin, ji nirx û hêjayiyên xwe diqetin, dibin ji wan tirkên esilkurd, ji wan ên rezîl û rûsiwa, îcar  tu rabûyî ji me re qala dermirovahiya Alemanan dikî! Bi Alemankirin û bi xaçparêzkirina  çend hezaran çav li me ditirsînî

Em ketine tatêla mîlyonan, tu çar hezar zarokên di rastiyê de nizanim çend ji wan Tirk in, çend ji wan Kurd û Çerkes û Gurcî û qeraçî ne, bi tevahî dikî  Tirk; bi ser de Tirkîtî û misilmantiyê jî dikî yek û  dibêjî “ew dibin Xaçparêz”!

Tayîboyê  te jî duh gotibû; “kurdên ji Tirktiyê dûr ketine, bûne PKK’yî, tev zerdoştî ne”   

De werê nebêje Aleman qenc dike!

De werê nebêje; dibe ku ew zarokên stûxar ên bêsiûd bên guherandin û veguherandin, ji tirktiya “har û hov û hişk û hola ya we bi wan ve zeliqandiye” dûrkevin bibin mirov.

De werê nebêje hûn ew merivên bêbext û xayîn in ku bi piyên xwe dikevin çala ku we ji kurda re kolandiye.

De were nebêje  cot pêçiyên Mihemmed û  Îsa û Zerdoşt di qula çavên we re  biçe xwarê!

De were nebêje goşt û savarên ku hûn “li ber çavên girtiyên azadiyê yên ketine rojiiya bê fitar” dixwin ji zikê we dernekeve!

                                               Mamoste Marûf

Gelo ji Îmraliyê petrol bipijiqiya?

Gotineke pir xweş  a mirovek baqil he ye, dibêje : “  pere bişopîne; tu yê rastiyê bibînî”.

Deh  sal dike ku ez bi vê gotinê hesiyame.  Li ser wê pir hûr û kûr bûm. Di jiyana xwe de min kî û kê nas kiribe di hişê xwe de biriye aniye, dilsoziya wan bi vê gotinê pîvandiye; binê wan kolandiye; caniktî û camêriya wan  wan ceribandiye...

Dîsa li vê dinyayê – ya ku 52 kiriye ez lê mêvandarî dikim- şeş rastiyên min hebûn; min yeko yeko her şeşan jî  kuştin; dudo yên nû xistin şûna wan:

<1-Kurd netewek bêsiûd e; heta ew  li her parçeyan şiyar nebe; tifaqa xwe neke yek bi mirazê xwe şad nabe.

<2-   Bo pergala kapîtalîst a navneteweyî  çav û rû tune ye. Berjewendiyên aborî  nîn be bavê xwe jî nas nake. Ol û mezheb, bîrdozî û dilsoziya wê tenê pere ye. Bavê te be jî, kes û kesayetiyên ku   vê pergalê red nekiribin divê tu jî wan nas nekî.  Gava tu bala xwe  tûj bidî  kar û bar û rabûn û rûniştandin û ken û giriyên wan, emrê Xwedê ye, tu yê teqez ji wan bihna pere hilbidî.

Çend meh beriya kongreya AKP’ê , hevalek min ê zarokatiyê hat Stenbolê. Min wî hevalî li bajarek Anatoliya Rojava, di destpêka salên min ên di îmam xetîbê de,  di  xweş heyam û dewrana xwe ya dûrî derd û kulên Kurdbûnê de nas kiribû. Piştî, hema bigire, çil salan numreya têlefona min bi awakî bidest xistibû û hatibû dîtina min.

Vir de wê de em axivîn. A rast ew axivî min lê guhdarî kir:

“par, şîrketa Dengî mîr firat îhaleya  kişandina (neqliyeya) madenên  Bîgadîçê stendibû; bajarê Balikesîrê tev rabû ser piyan. Ma kesî  Balikesirî dikare biçe li Amdê, an li Şirnexê karek  bike? Ew  çima hatiye van deran, dike nanê wan ji wan bistîne! Dengîmîr dît ku nikare , wê tiştek neçê bê serî, dest ji vî karî berda û reviya”.

“Mehdî Eker çi derfetên dewletê hene dide Amedê û bajarên din ên Kurda; lewma cotkar û sewlvanên herêmên din pir feqîr ketine”

“ Kekê min ê mezin H...  dest ji kar û barên aboriyê  berdaye, dixwîne, nimêj û taheta xwe dike di ber re pirtûkan dinivîse.  Yek caran nazir û parleman tên serdana wî. Ew bi hev re qala tiştên paşperdeyê dikin; mirov şaş dibe dimîne “.

Dît ku ez guhdarekî  sernerm im; dor anî  siyaseta kûr. Ew ji min dernedixist ku ez ne hevalê wî  yê zarokatiyê yê çil  sal berê; ew ê bi nijadkî Kurd, bi jiyankî Tirk im; lewre dev bi dayîna pesnên Tayîp kir. Bi ya wî Tayîp,  bo vî miletî ( navê netew bilêv nekir ku ez jî bikevim nav keriyê)  piştî heştê salên reş û tarî dayîna Xwedê  bû. Ew ê dawiya dawîn tevahiya umetê bîne cem hev; ji dewleta Osmaniyan xurtir û firehtir û têkûztir dewleteke nû ava bike.  Ma Xwedê di Qurana pîroz de negotiye ku ew ê teqez nûra xwe ( li her deverî) heta dawîn belav bike? Xeynî Kurdên cudahîxwaz, xeynî elewiyên pêxembernenas, xeynî Şiîyên xwedî baweriyên şaş, bi destûr û  hêza Xwedê li ber vê yekê tu astengî  tune. Çawa ku bi alîkariya Rebê Alemîn ew vê dewletê ji destê Kemalîstan derxistibe, dê ew ê umeta Mihemed jî ji van kafiran rizgar bike. Hin  misilmanên xwedî baweriya ( îman) lawaz dibêjin ev ne pêkan e! Xwedê teala çawa ku mejiyê hin kafirên wek Ahmet Altan, Ali Bayramoğlu, Etyen Mahçupyan  tevlihev kir û wan kir piştgirê Tayîp, îro Obama jî kiriye piştgir û alîgirê Tayîp ”

( Bi vê hevoka dawîn ez çûm Batmana 92yan. Wê demê xwendekarekî min ê bubû hîzbulayî  ji min re gotibû polês û hin mirovên dewletê rasterast alîkariya me dikin. Li ser vê gotina wî,  min  şîretan lê kiribûn û gotibû; “ev dafikek mezin e ku dewleta Tirk daniye ber we û ber me hemî Kurdan ”. Wî jî wek vî hevalî li min vegerandibû gotibû; Xwedê, ku kafir bin jî hin kesan şaş dike û dike alîkarê bawermendan)

Hevalê min ê xweşxeber, ji helîmî û selîmiya min a “bi zorî”, ji sernermiya min a dişibî ya mirîdekî  jidilê xwe sax” hey diçû doş dibû:

“- Kes rast nizane li Sûriyê çi diqewime! Dîsa di serdanekê de wezîrek pir hêja û zana ji kekê min re dibêje; ez jî ji te re tenê dibêjim, Tayîp, bi alîkariya Yekîtiya Ewropayê û bi ya  Dewletên Yekbûyî yên Amerîkyê  ( hevalê min negot ev projeyek emperyalîstan e. Çer hebû Xwedê hemî kafiran şaş kiriye, çav li wan girêdaye  û kiriye sazûmankarên  Dewleta Osmaniyan a bi dilê Tayîp)  dixwest tevahiya nefta welatên xwedî baweriya ehlê sinet (sunî) û wel cemaet di axa Sûrîyê re bi lûleyek “deh caran li ya Misûl –Kêrkûkê  û li ya Bakû Ceyhanê” bikişîne bîne Tirkiyeyê; di wir re jî bide Ewropayê. Bi vê projeyê ew ê bandora Rûsya’yê – bandora ku ji firotina Petrol û gaza xwezayî  pêk tê – ku li ber yekîtiya Misilmanan dibe bendav ji holê rakiriba.  Lewre bi Beşer Esed re (negot esat) di serî de dostanî danî, ket qalikê wî, ( bi tirkî got kafakol) lê Esedê rafizî nexwestiye xweş têkiliyên xwe yên bi Rûsyayê re xera bike. Tayîp sê meh şûn de pêlî bişkoka şer kir. Esed têdernexist ku Tirkiye dikare li tevahiya welatên Rojhilata Navîn tevlihevî û aloziyan derxe; agir bi ser wan de bibarîne. Ew î Osmaniyan jibîr kiriye”

Min wekî kesekî ecêbmayî û guhlêdirêjbûyî serê xwe hejand û di ber xwe de keniyam. Min xwe amade kir ku bersîvek qenc bidimê; hûrik hûrik jî tinazên xwe pê bikim...  Min nalet li çavê şeytanê kor anî; hişê xwe da serî... Lahzekî fkirîm. Min di dilê xwe de got “ bila bikeve cezbeyan. Di kîsê wî de çi hebe bila serbest bide der. Cardin yekî weha yê dûrî takîyekariyê,  dûrî durûtiyê zû bi zû bi destê min nakeve. Bê hemd ji devê min derket; min got :

“Elah û Ekber!”

Li ser Elahûekbera min a ji nav dil û Kezeban firyayî  ji berê pirtir bi kelecan dev bi xeberdana xwe kir; tirpana Tirkî  da dest û pêde çû:

“ Barzanî baqilî kir ku li ber bayê Eset û Malîkî û Rûsa neket. Ew dizanibû ku heke li pişta Tayîp ranebûya, nebûya alîgir û şirîkê wî, wê çi bihata serî! Îro çi nefta di bin axa wî de heye bi bihayek herî erzan  dirijîne Tirkiyeyê. Ez tiştek ji te re bibêjim; ne ji nefta Barzanî bûya, wê aboriya me ji ya Yewnanîstanê jî xeratir bubûya; dê em ê biçûna çem û çem! ( Hêj kesî nizanibû ku wê Kek Mesûd beşdarî Kongreya AKP’ bibe) Tayîp ferman daye ku  Barzanî jî bo kongreyê bê vexwendin...

Rast ne rast... Ez derewînê devê wî hevalî me... Bi hatina Kek Barzanî ya bo kongreyê re hin Kurdên me jî bi cezbeyan ketin û dest bi nirxandinên kûr kirin

-AKP dixwaze pirsgirêka Kurd   ne bi PKK ya çepgir re, bi KDP ya demokrat re çareser bike; lewre Tayîp Kek Mesût anî Enqereya rengîn û wî derxist pêşberê raya giştî ya Tirk û Kurd û ya Cihanê... Bimire PKK; bijî KDP û AKP!

-Ev cara yekem e ku di kongreyek partiyên Tirka de bi Kurdî, bi serde jî bi Kurmanciya jorîn hat axaftin! Di kongreyên PKK û BDP de gelek siyasetmedarên Kurd bi Tirkî diaxivin. Tayîp, camêro,  bo doza Kurdî , bo zimanê Kurdî zêrê zêrîn e! Bijî Tayîp; Tu qe nemînî Ocalan!

- Kek Barzanî yê serok pêşmerge,  ji alî Cihanê ve wek serokê rewa yê tevahiya Kurdan tê pejirandin; Ocalan ji ber gerîlatîheziya xwe bûye dîl û hêsîrê Îmraliyê, lewma nikare serokatiya Kurda bike. pêşmerge in; Gerila aout! ( Xwedê bela min ji ber lingên min bide! Min kerran bi guh kir. Ev gotin hêj nehatibû hişê hinekan, piştî vê nivîsê ew ên wê jî bixin nav ferhenga xwe ya dijbertiyê)

Piştî saetek, beriya xatirxwestinê hevalê min sedama hatina xwe ya Stenbolê jî, sedema serdana xwe ya li min rebenê Xwedê jî da der:

“ -Saxdiç (kirîvo), min kaniyek rûnê zeytûnan  a pir qenc û erzan bidest xistiye. Bi alîkariya te ez dixwazim  vî rûnî li Stenbolê bifroşim. Ez dizanim tu binyad kurd î( Kurd kokenlî) ; ez fikirîm bo ketina bazara Stenbolê tu ji hevalên din çêtir î. Bi vî xweşbazirganiyê dê tu yê jî  kar bikî ez ê jî”.

Kin û kurt, ew î dixwest bi min re tifaqa xwe çêke û ji Balikesîrê lûleyek rûnê zeytûnan bikişîne Stenbolê... Min lê vegerand û got: “ Hevalê delal, tu dizanî ji ber Şerê li Sûrî  tevlihevî ye; çi dibe çi nabe kes pê nizane. Piyasa û bazar li benda serkeftina Tayîp sekinîne. Ez dibêjim em jî şîrketa xwe, bi destpêka lûleya neftê ya Tayîp,  ya di ser Sûriyê re wê bê, saz bikin wê çêtirbe. Ew roj wê ji me re bibe roja cote dîlanê ”

Ew, ji ber  bêdililiya min paş stûyê xwe xwirand û çû. Ez li çayxaneyê bi tena serê xwe mam. Min serê xwe kir ber xwe, bi xema dilê xwe, pere şopand, kûr û dûr çûm.  Çûm,  çûm li girava dêris û kavil a Îmraliyê derketim ser rûyê erdê. Gelo hucreya Birêz Ocalan parçeyek azad a Kurdistanê bûya û derbûya û jê neft bipijiqiya ew jî niha ne azad bûya?    

                                      Mamoste Marûf