Derd û kula me, ziman û nasnameya me...

Hin rasti hene ku em tev pê dizanin lê pir ecêb e em wana wek baweriyên bingehîn napejirînin; nakin jiyana xwe ya rojane. Ez dixwazim ji wana çend mînakan bidim. 1- Temenên dewletan ji yên mirovan dirêjtir in. Di ser avakirina Meclîsa Mezin a Tirkiyê re 89 sal derbas bûn. Sazûmankarên wê tev mirin, lê ew hê dicihê xwe de sekiniye. 2- Dewlet xwedî proje û stratejiyên demdirêj in. Di sala 1924’an de gelên di nav tixûbên vê dewletê de bi gişkî hatin înkarkirin û tev wek tirk hatin hesibandin. Hemû guherînên ku bi navê “şoreşên Komarê” hatibûn bi navkirin jibo tirkîfîkasyona gelên din bû. Ev plan kurd ne tê de li ser gelên din ji sedî sed gihîşt armanca xwe. Merivên Ethemê Çerkez 80 sal berê rewşa îroya çerkezan di xwewna xwe de bidîta pê bawer nedibû. Ji bo me kurda jî Dewleta Tirk xwedî projeyek taybet a demdirêj e û dibe ku ev proje di dawiya vê sedsalê de biencam be. 3- Netew-dewlet jibo berjewendiyên netewan hatine sazkirin û hemû têkiliyên wan li ser berjewendiyan tên sazkirin. Paradîgmaya Dewleta Tirk li ser “hemû kes tirk in, hemû tişt jibo tirkan in”hatiye avakirin. Xeynî tirkan -mafê jiyanê jî tê de-tu kes ne xwedî maf e. Ger îro li hemberî kesên ku nabêjin em Tirk in komkujî û nefî ne di rojevê de be; ev yek bi hêviya “asîmîlîyekirina wan a di paşerojê de” pêk nayê. 4- Dewleta Tirk projeya afirandina neteweke bi navê “Tirk” e. Dewletek plûralist a wek Împaratoriya Osmaniyan, Dewletek Umetparêz a xwedî xelîfetê, yekîtiya gelên Rojhilata Navîn difirand û nedihîşt ku dewlemendiyên vê erdnigariyê bikevin destê Ewropiyên emperyalîst. Rêyek tenê mabû; afirandina netewek û dewletek tirk a berê wî ber bi Ewropayê ve... Weneziliyosê qumandarê Yewnanan di bîranînên xwe de dibêje: “Çawa bû ez tênegihîştim, Îngîlîzan di 1922 de, ji nişka ve dest ji piştgiriya me berdan û em li zozanên Anatoliyê bi tena serê xwe man” 5- Ziman nîşaneya hebûna netewan e. Ev rastiyek zanistî ye; lewma ne hewceyî gotinên zêde ye. Netewên din ên Anatoliyê bi wendakirina ziman hemû nirxên xwe jî pê re wendakirin. Îro li vi welatî Ermenkî û Romî ji tê de tu zimanekî zindî li ser xwe nemaye. Ez ev heyşt sale di dibistanên kêmnetewan de wek mamoste û rêvebir dixebitim; ew, zimanên xwe bi qasî Îngîlîzkiya xwendekarên lîseyên Tirkiyeyê dizanin. Êdî Ermenkî û Romî ne zimanê dayikê ne; ew bi xwe jî dibêjin “Zimanê me yê dayikê Tirkî ye; Ermenkî zimanê çanda me ye” Jibo kêmnetewên xaçparêz ol nîşaneya herî girîng a netewetiya wan e; jiber ku her civat xwedî dêreke taybet e, Kurdên şafî çima daxwaziya mizgeft û melayên şafî nakin, nakeve serê min. ( Ermenî grogeryen, Rom ortodoks in; lewma di heman dêran de îbadet nakin) Cudatiya olî di nav misilmanan de pêşî li ber asimîlasyona xaçparêzan digire; lê li Ewropayê bi taybetî jî Ermen, gilî ji asimîlasyonê dikin) 6- Dewleta Tirk jibo gihiştina armanca xwe polîtîkaya asîmîlasyonê dimeşîne. Ji bo afirandina neteweke tirk a hevgirtî dewlet 80 sal e gelan asîmîliye dike. Kurd tenê li ber xwe didin lê êdî jibo Kurdî jî kêr gihiştiye hestî. Heger di van çend deh salan de jî tiştek neyê kirin Kurdî jidest diçe; kurdayetî jî pê de, pê de... 7- 80 sal e Dewleta Tirk di warê polîtîkayên çandî yên Cûmhûriyetê de tu guherîn-veguherîn pêk neaniye. Plan û stratejiya Dewleta tirk li gorî demeke dirêj hatiye sazkirin.Dem bi dem ew gavên xwedêgiravî demokratîk davêjin; lê qe yek jî berdewamiya hebûna gelê kurd garantî nake; rê li ber bişaftinê nagire. Her cara ku dikevin tengasiyê bi gotinek xweş an bi guherîna zagonek li ber dilê Kurdan didin û pê demekî dirêj qezenc dikin; lê di rastiyê de asîmîlasyon hew berdewam e... Di saleke de Li Tirkiyeyê li dora 1.500.000 dergûş jidayik dibin û ji van herî kêm 500 hezar ên kurdan in. Ji van 500.000 pitikan gelo ji sedî yek jî wê bi kurdî biaxive? Her sal li bakûrê Kurdistanê û li Tirkiyeyê 400.000 kurd diçin ber rihma Xwedê. Gelo jivan rehmetiyan ên kal û pîr çend kes di jiyana xwe de bi rêk û pêk dikaribû bi Tirkî biaxive? Ozal tê derxistibû ku ev şer wê dewleta wan serobino bike; got “ em dikarin federasyonê jî nîqaş bikin” pê heft sal, heft nifş heliyan. Demîrel ket tengasiyê got “ez rastiya kurd dipejirînim” pê deh sal û deh nifş çûn. Erdogan got “ pirsgirêka Kurd ya min bixwe ye jî” niznim bi vê gotinê wê çend sal û çend nifşan dê bihelin... Serkeftina DTP’ê ya di hilbijartinan de jî tiştek wisa ye û tu car pêşî li ber asîmîlasyonê nagire û em pê xwe dixapînin.... Lê tişteke rast heye ku em kurd bi gotinan zû dixapin; jiber ku em bi gelemperî nizanin çi dixwazin- çi bixwazin... Tişta herî balkêş hê tu siyasetmedarekî kurd ranebûye negotiye: “ em dihelin, êdî zarokên me bi zimanê xwe naaxivin! Derd û kula me zimanê me ye” 8- Komara Tirk li ser du stûnan sekiniye: Leşkerî û Perwerdehî. Jixwe li pêş navên her du wezaretan tenê peyva”netewî” cih digire: parêziya Netewî- Pewerdehiya Netewî (Mîlli Savunma-Milli Egitim) Dewleta dagirker baş dizane ku-ger ev rewşa heyî neyê guherandin- wê kurd di dawiya vê sedsalê de zimanê xwe bi tevahî jibîr bikin. Ev jî bi rêya perwerdehiyê û bi amûrên ragihandinê telewîzyon-radyo, rojname yên bi tirkî pêkan e. Enstîtûyên Gundan ên 1940’an ên jibo tirkan di her warî de bikêrbûn( heazar heyf e ku mamosteyên me yên Egîtîmsenê her sal sazkirina van dibistanan pîroz dikin û beşdarê şîn û şahiyên jibo wan dibin) lê mixabin jibo kurdan armanca gihandina mamosteyên tirk ên asîmîlasyonker dabûn ber xwe. Bi rastî jî xwedî dîplomeyên van dibistanan tu car di warê mafê kurdan de ne xwedî gotin û liv û tevger in. Ew canfedayên polîtîkayên Kemalîst ên yek-netew û yek- ziman û yek- al bûn. Dûv re YİBO yan kirin belayê serê me. Bi van dibistanan dagirkeran, zarokên hejar ên kurdan bi awakî girsehî dan ber lehiya asîmîlasyona bêyom. Gava kurd li van polîtîkayên qirêj varqiliyan û serî liber wan rakirin; îca artêşa netewî ket şûna perwerdehiya netewî. Bi pênûs nebe bi ço... Armanc tim û tim yek e: Tirkkirin! 9- Dewlet çareseriya pirsgirêka kurd naxwaze. Hin kurdên ji dilê xwe sax dibêjin; “bila kurd dest ji çekan berdin û tekoşîneke demokratîk bipêş bixin, bi alîkariya YE yê û ya DYA yê wê mafên xwe yên netewî bistînin!” Wê kîngê, çend salê din? Bi ya min ev xefik û dafikên mezin in ku didin ber me. Me li jor jî gotibû polîtîkaya Dewleta Tirk ev e; “bi gotinan xapandina kurdan û bidestxistina dema pêwîst, jibo asîmîlasyonê” Dewlet jibo Kurdan pilana kuştina hêdî û bêdeng amade kriye û ev pilan 80 sal e li gorî dilê wan dimeşe... Formûlasyona çareseriya pirsgirêka Kurd wek ya Qibrisê ye: “neçareserî bixwe çareserî ye...” 10-Ev operasyonên van çend rojên dawîn jî jibo anîna kurdan a ser niqirek (xet) bêxetere ye; jiber ku kurd piştî hilbijartinan di warê hêz û moral de hinek xurt bûn. A din ev du sê sal in Tevgera Azadiya Kurd, bi hemî partî û sazî û rêxistinên xwe xwedî li ziman derket. Ev nêzîkatiya ber bi ziman û nasnameya Kurd; dewleta tirk pir û pir aciz kir û tevahiya polîtîkayên wê yên bingehîn ên 80 salî pûç derxist... Bi ya min kurd jibo zimanên xwe çiqas bi israr bin wê ew qas rastî pest û pêkûtiyan werên. Bi kifşkirina polîtîkayên asîmîlasyonê, cara yekem e ku kurd xwe gihandin nava dilê dewleta kûr... Cara yekem e ku dewlet ji polîtîkaya kurdan dipelikîne; jiber ku êdî nikare pûşê xwe veşêre, bincil bike... Cara yekem e kurd bi çeka wê li dewleta neteweperest dide. Ew dewlet e ku gelê tirk bi neteweperestiyek bêhempa sor kiriye, kiriye agir û berdaye pêsîra kurda... Îro gelê tirk serî li ber rayedarên xwe radike ger bizanibe, têderxe ku “zarokên kurdan jî “wek zarokên tirkan ên dema Bulgarîstana Todor Jîvkov” nikarin bi zimanê xwe biaxivin; jiber ku dewleta tirk wana asîmîliye kiriye... Jibo vê yekê divê siyasetmedarên kurd polîtîkayên asîmîlasyonîst ên dewletê tevî encamên wê aşkere biqîre, bike serê hemî cihanê. Divê em çi bikin? 1- Tekoşîna ziman û nasname Me li jor jî gotibû, divê siyasetmedarên me bi awakî aşkere bibêjin em êdî naxwazin bi baca me hûn me asîmîliye bikin. Zarokên me êdî nikarin bi zimanê xwe biaxivin. Em ji dewletê çareseriyek wisa dixwazin ku hemî zarokên kurdan bila hînî axaftin û xwendin û nivîsandina zimanê xwe bibin. Ger ev xwestekên me di saleke de neyên cih; em bang li gel dikin bila bac nedin dewletê, xortên xwe neşînin leşkeriyê, zarokên xwe neşînin dibistanên seretayi... 2-Şer Şerê çekdarî yê “li çiyayên Kurdistanê” êdî gihiştiye armanca xwe. Kurd, bi taybetî yên li Kurdistanê bi nasnameya xwe jî bi dek û dolabên dewleta dagirker jî hesiyane. Ji vir pê ve divê şer xwe tekrar neke. Şerê li çiya û bajarên Kurdistanê ji vir şûn de zirar dide kurdan û erdnîgariya Kurdistanê. Ev şer tu car civata tirk û desthilatdarên tirkan nahecîne. Niştecihên metropol û bajaran vî şerî his nakin. Serde jî cenazeyên leşkeran ên tên metropolan dibin sedema şov û propaganda û xwepêşandanên şovenîstan. Dewlet di merasîman de çavê kurdên metropolan ditirsîne, wana bi lînçkirinê tehdît dike. Armanca dawîn a siyasetê û ya şer divê ji nû ve bê revîzekirin. Bi ya min raya giştî ya kurdan li ser tekoşîna “bi dakirkeran danpejirandina ziman û nasnameya kurdan” lihev dike. Kurd dikarin li ser vê bingehê yekîtiya herî mezin û xurt pêk bînin. Mamoste Marûf

Seyfiyê me yê Hekarî û...

Ew ji heftê bavan vir de bi girsehî, bi gelemperî har û hov û barbar in... Ew ji pişta kûçikan in; lewma ji mezinan re boçik dihecinin; lê dev dikin qirik û gewriya lawaz û hejaran û wana dixeniqînin... *** Ev heştê sal e; qûna xwe kutane deriyê dewletê û jê pişt digirin û xwe digijgijînin kurdan... Hal û mesele û rastî ev e ku heta roja bêyom a cumhûriyetê ew newêrîbûn di bin siya me re derbas bibin... *** Ji wan çend kes hene ku hûn wan baş nas dikin û didin ser serê xwe; ew dilşewat in û bihna mirovatiyê ji wan tê; Ew, an bi esilkî û nijadkî ne ji wan in... Ew, an bi qasî ku lanet li wana bînin, bi qasî ku ji wan ikreh bikin “bi pûşên wan hesiyan e”... Ew, an jî ew kes in ku bi xwendin û bi çavên seran dîtina mirovatî û caniktî û camêrtiya gelên din hişê xwe tovî serê xwe kirin e, li xwe werqilî ne... *** Ev nêrînên min ji bela hêrsê ji ber klavyeya min nepekiyan e... Ez baş pê dizanim ku wehşeta wan di bin şert û merc û psîkolojiya şer de jî derneketiye holê... *** Beriya ku ez bîranîneke xwe pêşkêşî we bikim; dixwazim hin problemên sosyolojîk deynim ber we û bersîvên wan jî pê ve: Virek fermî û kîtabî:Ew polêsê ku bi qûntaxa çeka xwe tasa serê “Seyfî yê destekî goşt” dişkênand û dikir mejiyê wî derîne bixwe û pê dilê xwe rehet ke, yek mirovekî delodîn (anormal) ê bi tena serê xwe bû û tu car nûnertiya(temsîliyeta)netewa tirk û polêsên din ên dewleta tirk nake. Îsbata vê yekê jî bi awakî fermî şermezarkirina rayedaran û serdana generalekî tirk e. Problem: Gelo Şermezarkirina fermî ya tirkan û wîjdan û kesayetî û derûniya tirkan wekhev in? Wek mînak;Rayedarekî tirk gava bi fermî, bi devkî dibêje “ermen jî hemwelatiyên me ne û em wana tu car ji tirkan cuda nahesibînin û ew û em xwedî heman mafan in” bi dilkî çi difikire? Bersîv: Ermeniyên k... di q... de( a... godûmûn ermenilerî) Gava yek ji wan dibêje: Em û yewnanan du gelên bira yên Behra Egeyê ne; di rastiyê de çi difikire ? Bersîv: Yewnanê qehpik! ( kahpe yûnanli) Gava yek ji wan dibêje: Em û kurd hezar sal e bi hev re dijîn; wek goşt û neynûk bi hev ve zeliqîne; em birayên hevûdu ne; di rastiyê de derheqê kurdekî di civatê de aşkere dibêje ez kurd im çi difikire? Bersîv: Cudahîxwazê bê şeref ê ji dola ermeniyan! (Ermenî dölû, şerefsîz bolûcû) Sih çil sal berê digotin; kurdên bi boçik, kiroyên Xwdê , kurdên heram...( Kûyrûklû kûrtler, Allahin kiroları, pîs kûrtler) Pirsên girîng: 1- Ev dijûn ên dermîrovahî û derasaletî û derolî û derzagonî di jiyana rojane ya civata tirk de her roj bi hezaran caran bi dengêkî bilind, bi barebar, tên bikaranîn an na? Bersîv: Elhaq, amenna û seddeqna erê û belê... Pirsên girîng: 2- Heta niha li tu derekî( kolan, çayxane, otobês...) tu kes û kesayetiyek tirk, tu car li ber van çêr û dijûnan rabûye û bertek nîşan daye? Bersîv: Naxêr û na! Pirsên girîng: 3- Çi telewîzyon, çi rojname, çi sazî û rêxistin û kes û kesayetiyên fermî û ne fermî yên tirkan heta niha ( bi qasî nîvê rexneyên ku em li şêx û axayên xwe dikin) tu rexneyek li çanda tirk a şoven û nijadperest û dermirovahî û derexlaqî û êrişkar kirne? Dilê wan û paxişkirina qirêjiya li ser dilê gelê tirk heye an na? Bersîv: Na, hezar car na. 80 sal berê Netewa Tirk qehreman bû; îro hê jî qehreman e... Sond: wê rojê, li Hekariyê, gunehê tu “polêseke/kî tirk” bi Seyfî Turanê kurd ê 14 salî nehatiye. Tu polêsk ranebûye wî polêsê êrişkar şermezar nekiriye... Sonda mezin a bê fitwa: Li Tirkiyeyê tu polêsekî, di nav civata polêsan de bi dengê bilind nikare rexne li wî polêsî bike; İdiaya min : Çend metropolên tevlihev û kozmopolît ne tê de li tu gund û bajarên tirkan , kes newêre wî polêsî di nav civatê de şermezar bike; jiber ku ji tirkan, ên li dijî whşetê, ên xwedî wijdan pir û pir kêm in.... ( çawa ku kes bi tena serê xwe nikaribe komkujiya Ermenan, an kuştina Hirant şermezar bike, şermezariya lêdana Sefer jî ne pêkan e ) Yek ji hezar bîranînan -ên ku bûyera Sefer Turanê me yê Hekarî tîne bîra min- ev e : Sal 1968. Gundekî Qereyaziya Erziromê Navê gund: A.R. (Ez bi zanetî aşkere nanivîsim; jiber ku dibe zarokên wan pê aciz bibin) Meteke min li wir li mêr e... Rojekî ji rojan, bi qewlê Serhediyan, mufreze davêje ser gund. Gundiyan bi tevahî bi maneya gera li çekan, bi zar û zênç, bi kofî û kulfet, bi pîr û kalan- nabêjin ev nexweş e, ev dergûş e- li rasta gund kom dikin. Cendirmeyên goçmenên Balkanan û kafkasan, niştecihên kirşehîr û Trebzon û yozgat û Îzmîr û Antalyayê wekî gurên har bi qûtaxên çekan dikevin nav gundiyan û gişkan di nava xwînê de dihêlin û jin û zarokan wek xesîl li erdê radixin... Hin mêr ji şerman bi zorî be jî li ser xwe disekinin. Ji wan yek jî E...ê mêrê meta min e. Ew bi rastî jî pir babaegît û ji xwe xweş bû. ser û guhê wî, kinc û solên wî tim û tim paxiş bûn. Gava te wî di dawetan de, di govendê de didît qêmîş nedikir lê mêzekî! Ew bi baqa simbêlên xwe yên badayî, bi bejna xwe ya du mêtroyî, bi bedena xwe ya wek Çiyaygewrkê tim û tim serê govendê dikişand. Wê rojê jî pirî lêdidin ser û guhê wî di xwîna sor de digevizînin, canê wî mîna sêlê reş dikin; lê ew dîsa li ser xwe disekine... Dibînin ku nakeve; tînin kincên wî- kiras û derpê jî tê de - tev jê derdixin. Li ber çavên zarok û jin û kal û pîran rût û repal tazî dikin... Werîsek dirêj tînin bi canê wî yê heram ve( penîs) girêdidin û serê werîsê xelekoyî dikin stûyê kurapê wî û bi ço û qûntaxan heta ji wan tê bi zeft lêdixin. Ew ji êşa canê xwe qil dibe xwe wir de wê de davêje, bi vî hawî îşkenceyek kesnedîtî li E...yê kurapê xwe dike. Bi sedan şahedên vê bûyerê hê jî sax in, li ser xwe ne... Wê roja reş, ji wan sed cendirmeyan yek be jî ranebûye negotiye “ eyb e, şerm e, wiha nekin!” Bala xwe bidinê; ji ser bûyera Xalê E...yê 41 sal derbas bûn. Ew çiqas guherîn e? Em? Kurdino, baweriya we bi Xwedê be îro em, li tevahiya Cihanê bi mirovatî û bi dilşewatî bi aşitîxwazî û bi demokratbûna xwe gelekî bijarte ne; Divê em bi vî taybetmendiya xwe serbilin bin... Mamoste Marûf

umrê çûyî cardin nayê: Gelî Rexnegirno,

umrê çûyî cardin nayê: Gelî Rexnegirno,

TÛTÎ (papaxan)

Rojekî ji rojên dewra berê, yekî Ewropî, yekî tirk û yê din Kurd, sê mêrên delodîn digihîjin hev û dest bi diziyê dikin...
Lê, hûn jî aqûbeta merivên xerab dizanin, çendikî şûn de her sê jî tên girtin û dikevin zindana reş û tarî...
Ew ê temenê mayî, di zindanê de tî û birçî pûç bikirana; ne ji sê tûtî (papaxan) yên rengîn ên padîşa bûna...
Padîşa, ji bo perwerdehiya axaftinê û hindekariya zanist û marîfetê
dişîne zindanê
sê tûtîyên giranbiha yên meqbûl û muhteber
her sê jî yadîgarê padişayê Hindîstanê ...
Her mehkumek tûtiyek û mehek...
Divê ew wan di sê mehan de bidin axaftin wekî benî Ademek...
Bi azadîyê û bi kîsikek zêr wê bê xelatkirin;
mehkumê herî serkeftî...

***

Yê ewropî; nanê xwe naxwe, dide tûtî;
cilên xwe yên hevrîşim (îpek) xera dike,
dibire didirû û lê dike.
Mîsk û ember li can bedena wî dide,
pûrt şe dike, çav kil dike
Tûtyê wî di zindanê de kêf dike

***
Ê Tirk jî xwe qurbana binê pepikê tûtiyê xwe dike;
nanê xwe dike du kerî,
pê re parve dike,
doşega xwe didê;
bi xwe radizê li erdê
tûtiyê wî yê bi siûd dest şûştî û ling şûştî ye;
tu dibêjî qey li bihuştê (cinnet) ye...

***

Kurdê me yê şivan,
tim û tim azad,
bi serê xwe jiyiye li çol û çiyan;
nedîtiye di umrê xwe de heps û zindan;
lewma pir bi hêrs û bihnteng û bi mahde û bi mirûz e;
bi serde jî ti tişt fêm nakiriye ji gotinên gardiyan; 

ji ber ku ew pê re axiviye bi zimanê dagirkeran!
Bi xwe xwe difikire dibêje;
"bi serê şêx û meşayixan;
ev tûtî an mît e, an ajan!!!”
Tûtî ji awirên wî yên tûj derdixe
ku ew ne delaliyê malê ye
çi bike rebeno,
xwe kerr dike, diquncilîne;
xwe dide quncikê jêrîn û li benda şîvê dimîne...
Dibe êvar, kurdê me xwarina xwe bi têra dilê xwe û bi tena serê xwe dixwe,
binê firaqa xwe bi nan qela dike...
Berê xwe dide tûtî û pesnê xwarinê dide;
pê re tinazê xwe dike;
dîsa jî dilê wî rehet nabe, hezar çêr û dijûn dide serhev,
tûtî dîn û har dibe;
lê rê û dirb nabîne ku jê xelas bibe...
Tî û birçî bi çêr û kufuriyan derbas dibin;
du roj, sê roj, çar roj...
Roja pêncan; tûtî dibîne wê bimire ji birçîna;
tê ziman û xwarin dixwaze ji kurdê me yê şivan...
Dibê je :
“ – Xalo, ez qurbana binê lingê te, bila goşt ji te re;

bide min cend lib ji wî birincî"
Kurdê me lê digere mahneyan;
dibêje roj ev roj e; ezê ji vî ajanî bistînim
heyfa bav û kalan.
Di serde diqîre dibêje : 

“ – Weleh ez gû jî nadim te;

heta tu ji min re nebêjî kilameke kurmancî!”

***

Sê meh bi ser de diçe, padîşa wezîrê xwe dişîne zindanê;
dibêje tu yê her sê tûtiyan azmûn(îmtihan) bikî;
yê xweş diaxive kifşe bikî;
mamosteyê serkeftî bi azadî û bi kîsikekî zêr xelat bikî...
Wezîr dora pêşî diçe hucreya girtiyê Ewropî.
Çawa mifte dike kilîtê;derî dike teq û req;
tûtiyê yê Ewropî dikeve bin çengê xwediyê xwe û xwe ditelîne, vedişêre,

bona ku kes wî nebîne û nebe û ji xwediyê wî bi dûr nexe...
Wezîr û gardiyan û camêrê Ewropî dibin yek;
gazî dikin;
lava û rica dikin;
tûtî ji cihê xwe nalive,
devê xwe venake û naaxife...
Helbet Ewropî ji zindanê dernakeve...

***
Wezîr icar diçe hucreya mehkumê tirk û dixwaze tûtiyê wî azmûn bike...
Dibîne, tûtî xurt bûye, bez girtiye, qelew bûye tu dibê qey kurbeşk e (porsûk)
qe nikare ji cihê xwe bilive...
Dike nake ji devê wî jî tu kelam û gotin dernakeve;
ji ber ku ew jî ji halê xwe kêfxweş e, naxwaze rewşa tê de ye kes biguherîne...
Mêrikê Tirk jî di girtîgehê de dimîne û dimîne..

***
Îcar dor; dora tûtiyê ku “camêrê kurd lê xwedîtî û mamostetî kiriye” de ye...
Wezîr tê ber deriyê hucreyê,
mifteyên hucreyan ên di dest de dike şinginî,
ev deng bo “tûtiyê ji birçîna li ber mirinê” dibe mizgînî.
Çawa ku derî vedibe, tûtî nişka ve fir dide
wek gulle dipeke, bi herdû lingên wezîr ve dizeliqe;
devê xwe dike saqa gîzmeyan,
bi herdû çavan digirî û dibêje:
-Hewar xalo, ez qurban;
xêra Xwedê bide min kerîkî nan. 

Ez ji birçîna kuştim;
ev Kurdê bê dîn û bê îman!

***
Belê, ji birçîna tûtiyê girtiyê Kurd wek bilbil diaxive û bi nezantî dibe sedema azadî û dewlemendiya wî.
Ji vê meselokê divê em bistînin çend ders û îbretan...
Gelo çi ji tirkan, çi ji ereban çi ji farisan;
kîjan ji wan dagirkeran, bi qasî xwediyê tûtiyekî be jî qedrê me kurda dizane?

Qe yek, tu car!
Îcar çima hinek guhsistên me ewqas ketine bin çengê wan û

xwe bi wan ve şidandine?
Belê rast e;
dagirkeran em birçî hîştin û kirin ku

em bi zimanê wan ji wan bixwazin nan.
Lê belê sûcê me jî heye;
em nikarin bi zikê xwe;
namînin bi nan;
ji bona ku ew bidin me pîvazan;
bi zimanê wan dinivîsin helbest û romanan;
heyra, tu dibêjî qey Xwedê nizane bi Kurdî;
Jê re dia dişîne bi zimanê dagirkeran!
Divê em bazara xwe;
dayîn û stendina xwe
waez û niyaz û diayên xwe bi kurdî bikin.
Karsazên me kar bidin kurdîzanan.
Divê heqdestên pale û karker û nivîskarên Kurdîaxêvan
zêdetir be ji yên tirkîaxêv û erebîaxêv û farisîaxêvan...
Ger em hevûdu birçî bihêlin,
hinek ji me ji bo kerîkî nan wê bipişifin;
bifirin biçin nav refê dagirkeran...

Kekê xayîn,

Xayînekî Kurd ê asîmîlîyebûyî ji min re nameyek şandibû. Ew-Xwedê giravî- bi tirkî nivisîbû, lê di nameya wî de tu hevokek rast tunebû. Ev kerê guhsist, êrişî “Tevgera Azadiya Kurd” dikir û wê bi hevkariya bi Ergenekonê re tewambar dikir. Rebeno hayê wî ji wî û belengaziya wî tunebû. Min vê nameyê jê re birê kiribû. Ez dixwazim hûn ji pê bihesin... Kekê xayîn, bi sonda qesemê min kir nekir ji gotinên te hema bêje tu tişt dernexist; fehm nekir. Lê tiştek heye ku heta tu dibêjî aşkereye; rût û repal li holê ye; ew jî “kurdbûn" a te ye... Kurdayetiya te ya nîvco, stûxwar, reben, lawaz, şermok, tewşomewşo ; xiloxwarî, wek zimanê te... Nebî nebî ji min nexeyîdî, hêrs nebî ; ez li te heqaretan nakim; mabesta min bêrûmetkirina te jî nîne; bi sê telaqan niha çavên min şilekî ne; bi hêsir in; pirî gunehê min; heyfa min bi te tê ! KEKÊ MİN; MİROV Bİ QASÎ ZİMANÊ XWE XWEDÎ MEJÎ Û BÎR Û BAWERÎ Û KÛRAHÎ YE... Tirkiya te; ev zimanê ku te pê nivîsiye; ji serî heta binî tije xeletî ne; lê dîsa jî -bê şik û bê şubhe-zimanê te yê herî fesîh û xurt Tirkî ye ku , te pê pênûs hecandiye ! Aliyê te yê xurt evqas lawaz be, kî dizane lawazîya te; yanî “Kurdiya” te çawa ye keko? Tu bi kurdi xeynî xwestina kerîkî nan û pirsîna riya destavê dikarî du peyvên bi marîfet; du hevokên bi wate saz bikî, keko? Çi Kurd, çi Tirk, çi Îngilîz çi Ûriz û çi Ereb ; - bi çi zimanî dibe bila bibe- kê û kî dikare te serwext bike ? Ew tevger a ku tu bi devê neyar êriş dibî ser; dike ew xurtiya te ya qelp ji holê rake û lawaziya te têkûz bike û bike şûnê. Hêzbûna te ya qelp; ya derewîn, ya pûç bi rastiya te re şer dike keko! Rastiya te; kurdî û kurdayetiya te ye. Rastiya te tevgera azdiyê ye Ev serok û ev tevger a ku tu lê dikevî şikê û buxtanan (îftîra) lê dikî û bi devê neyaran kufuriyan rêz dikî, te jî - min jî , bi vê kesayetiya me ya nîvco û nexweş û lerizok û ji çend qraman pêkhatî ji tunebûnê xelas kir û ji me re doşegek raxist. Ev tevger (Bi qewlê generalên neyar, ew em wek sewalan dihesibînin û layîqê tu qenciyek nabînin) bi simên me yên bi rêx û herî em dane jor... Ev tevger em , Dîsa bi qewl û gotinên neyarên me yên li çaralî, “Kurdên çiyayî yên hêr û hov û nezan; bi piranî şivan û gavan” Tevlî “mirovên ji 1789’an vir de xwedî netew û xwedî dewlet û xwedî medeniyet” kir û li jorî diwana mirovahiyê dan rûniştandin... Piştî 2000 salan em dîsa ketin şûna mirovan! Ez bawer nakim ku ketibe serê te... Lewma ez dixwazim bi zimanê kesayetiya te bersîvek bidime te: O PKK istiyor seni değiştirmek, özgürleştirmek ; Yani, kurtarmak istiyor seni bizzatihi senden ! Lewma; işte onun içindir ki; temiya min li te, pêşî bi xwe re, yani kendinle savaşmişke, şer bike, paşê bi der û dora xwe re kekê min... Li Ergenekonê, O ergenekona ne bi çavê dijminê xwe , bi çavekî kurdewarî mêze bike; baxmîşke, kekê min, tu yê bibînî ku qatilê bi deh hezaran kurdan, di dilqê hakim û sawciyan de ne û , Xwedê giravî ew ên Ergenekonê darizînin û edaletê belav dikin... Te û min jî pê re bixapînin , kekê min. Wer dikin sibeh tu nikaribî doz li qatilan vekî, Çimkî ew ê bêjin ; “em li Silîvriyê hatin damezirandin û hatin beraatkirin. Em bi zemzemê şûştî ne; me ne tu sûc e ne guneh e... Çima wiha dibêjim kekê min, tu dizanî? AKPî bi xwe ,yanî ên vê dozê dane despêkirin bi hezaran endamên Hizbula û ergenekon û dewleta kûr û îtirafkar û qoruciyan di nava xwe de dihewînin kekê min ... Ew hevkarên Fethullah in; ew Fethullah bû; di wan salên reş û tarî de “şeytanê kerr û lal” bû û li ber neheqiyan dengê xwe ne dikir. Îro dîsa ew Ergenekon in; bê sekin û bê navber Li çiya û deyştên me agir dibarînin; dişewitînin; şêr û xezal û dar û berên me tev bi hev re...

Çi hat serê min !

04.01.2009 Ber bi nîvro ez bi peyatî hatim Aksaraya Stembolê. Bihna min pir teng bû. Îsrail ev çar roj bû li Xezayê agir dibarand; nedigot jin nedigot zarok dikir ev gelê xizan û belengaz bi gişkî ji holê rake... Min dil hebû ji xwe re rojnameyek bistînim. Di ber rawestgeha otobûsê re derbas dibûm ku camêrekî zerîn ê bejindirêj, çav hêşîn bala min kişand... Li piştê çanteyek sor, li serî fotêrek reş e û li eniya fotêr xaçekî zêrîn , di destan de kaxizek A4... Ez hinek din ber bi wî ve çûm; min dît ku li ser kaxiza di destan de bi Tirkî wiha dinivîse:

“ Ez dil dikim herim Qudsê û ji wir derd û kullên Flistîniyan ragihînim raya giştî ya Cihanê; jibo xatirê Xwedê alîkariya min bikin; pereyên min qediyan...”

Min bi Fransizkî lê silav kir û jê pirsa welat û nasnameya wî kir. Ew pirsên min bi awayek sergirtî bersîvandin:

“Ji başûrê Fransayê me; lê ji Saint-Jacques a Îspanyayê têm”

-Bi te xêr e monsieur, tu û van deran? Çima tu hatî Stembolê? Ez dibînim tu merivek bi dil şewatî; bi serê Îsa, niha tu, ji 30-40 hezar kurdên bi destê Tirka ev çend salên dawîn hatin kuştin jî hayîdar î? jibo wan jî te li tu derek karekî kiriye, an na? Camêr di cihê xwe de miciqî û ma... Stuyê xwe xar kir, bi dengekî feqîrok bersîvand:

“- Wele, keko ez Xaçparêzekî oldar im, ehlê terîq im, ez û çend hevalên xwe em dikin wek xaçparêzên mezinên xwe bi peyatî herin hec. Heca me ji Îspanyayê destpê dike; li Qudsê bidawî dibe”

Ez şaş bûm mam! Devê wî tiştek , kaxiza di dest de tiştek din digot... Min kir nekir, devê min bi ya min nekir û ev pirsa hanê jî jê kir: - Monsieur, ev kaxiz gotinên te sererast nake? Kaxiz dibêje tu diçî hewara Filistîniyan! Serê xwe hecand û got:

“O la la! min ji Tirkekî Fransînas re mirazên dilên xwe gotin, zalimo gotinên min berovajî kiriye; şeytan wî fasiqî bi xwe re dibe înşaellah!”

Piştî ev çend gotinan, lavayî min kir û got: - Ez birçîme; ka hinek pere... Min ew di cih de hişt û ketim rêya xwe. Di rê de ez ketim nav bi hezaran xem û xeyal û fikaran. Di dawiyê de ez têgihîştim ku “kes û kesayetiyên mirovhez, şoreşger, oldar, ji mafên mirovan hayîdar, di warê binpêkirina nirx û hêcayiyên mirovahiyê de hestiyar” divê barê hemû Cihanê bide pişta xwe. Divê ew ji Kurdistanê heta Sûdanê, ji Nijeryayê heta Îrlandayê di ser mirovan de bigirîn... " Tenê wê demê mirov dikare bi şîn û giriyên wan bawer be... Tenê wê çaxê ew dibe fazil û cihanşumûl û şoreşger... Ev mîzanek heta tu dibêjî rast û durust e... Çend pirsên li ser Kurda pûşên xalê Fransiz derxistin holê... Bi rastî jî ew bi qasî “çûyîna Qudsê ya jibo Filistîniyan” hestiyar û bi dilşewat bûya; ew ê tekoşîna gelê Kurd jî nas bikira, jibo zarokên wî jî şîn bigirta. Wê bombeyên duh li Qendîlê di ser serê wan de hatin barandin jî bibihîstana û êrişkaran bidilkî û bi devkî protesto bikira... Niha hin kes dibêjin; “ ew Fransiz e, çi dike dike; ji me re çi ye?” Belê em bêjin ev gotin rast e; di cih deye û werên dora Kurdên me yên jibo Filistîniyan ketine cezmeyan û dikin bi “Ellah û Ekberan” êriş bibin ser Cihûyan... Gelî xêrxwazno, dilşewatno, -Duh ne pêr, neyaran bi dehan balafiran çiyayê Qendîlê dan ber bombeyan, hûn pê hesiyan? - Bi hezaran mêr û keçên çav reş- belek ên ter û can , li serê wan çiya û baniyan, di bin van berf û baranan de çawa dijîn; çi dixwun- vedixwun? Hûn pê dizanin? - Ew serê xwe didin ser kîjan kevirî tê bombekirin; ew xwe dispêrin kîjan şikeftî tê wêran û wêrtaskirin; di her bobardimanê de çendik û çend kes jiwan can didin; gelo jibo wan jî hûn reş girêdidin? Bi sonda qesemê, heger kê û kî van pirsan bî erênî nebersîvîne, elhaq derewîn e... Ew jî wek Monsieur, li dû firawîn e...

Misilmantiya Tayîp

Ev çend rojên dawîn, raya giştî ya demokrasixwaz û aşitîxwaz  li ser rewşa R. T. Erdogan nîqaşan dike û guherîn û veguherînên di kesayetî û nêrînên wî yên siyasî de derdikevin pêş  rexne dike  û  wî,  bi “xayintî ya  bi kurda ve” tewambar dike...

Lê, bi ya min ev camêr neguheriye û dîsa mîna xwe ya berê ye...

Ew parçeyek ji ber Evdihemîdê Xûnkar e ku li ser navê dînê Mihemed dikir Împaratoriya xwe ya rizî û jihevketî ji nû ve damezirîne...

Ew bû çi ji tirsan çi ji bo berjewendiyan  li ber Alman û Îngîlîzan û hemû  emperyalîstan çok datanî lê, bibû bela serê wan, qira Kurd û Ermenên lawaz û belengaz dani!  

Dezgeh û rêxistin û sazî û kes û kesayetiyên oli yên tirkan, hema bigre bi tevahî  ji nijadperestî û ji  şovenîzmê para xwe girtine. Ji şêxê Menzîlê heta Şêx Fethulayê Gulen;  Ji Mehmet Akîf heta M. Şevket Eygi, ji Kadîr Misiroğlu heta Ercûment Ozkan, ji Necîp Fazil bigre heta  Huseyîn Ûzmez  hemî “şêx û  rêber û nav gel de xûyayîyên wan”  xwe wek umetparêz dizanin û nîşan didin  lê  ew ji xwe dernaxin ku heta çokê di nav rêxa rasizm û şovenîzmê de ne!

Di sala 1983’an de ez li Enqereyê bûm û bi navgîniya hevalekî çûm cem Ercûment Ozkan ê Îslamparêzê Tirk ê bi nav û deng ê ku kovarek îslamîya bi navê “ İktibas” derdixist ( ev camêr çend sal berê mirî ye).

Di wê kovarê de cûrbecûr gotarên ji çapemeniya cihanê bijartî dihatin weşandin û wê rojê tê de  çend jî yên ronakbîrên tirk ên “Yugoslavya”ya berê cih digirtin... Ew nivîskar herçiqas tirk bûn jî  xwedî bîr û baweriya  sosyalîst bûn û di wê hejmarê de jî nêrînên xwe yên siyasî bi zimanê Tirkî  pêşkêşî raya giştî kirîbûn...

 

Di weşanxaneya Îktîbasê de Ercument Ozkan jî tê de em  çend kes bûn û  vir de wê de mijûl bûn, axifîn  û dor hat ser ziman... Wî behsa Necîp Fazil û hostatiya wî ya di warê ziman de kir. Paşê dor hat ser Tirkî ya nivîskarên Balkanan. Min di vir de firsenda xwe dît û  got;

 

“ez benî tu dibînî ev welat (Yugoslavya) sosyalist e bi qewlê we çi dîn e , çi îman e,  lê waye Tirk dikarin bi zimanê xwe pirtûk û kovaran biweşînin. Xwezila li vir jî  Kurd  bi zimanê xwe bixwendina û binivîsandina;  wê çiqas xweş buya, ne wisan?”

 

Heyran hê min gotina xwe bi dawî nekiribû , ew camêrê helîm û selîm  veguherî gurekî boz û beziya û  pekiya nav çavê min û qîriya got:

 “ - hûn kurd tev nijadperestê kurê nijadperestan in! Min heta îro negotiye ez Tirk im, lê devê kîjan kurdî vedibe pêşî qala kurd û Kurdî û Kurdistanê dike! Ez we dawetî riya Mihemedî dikim, hûn bi ya Ebû cehil dikin!”

Ez di cihê xwe de miciqim, şaş bûm û mam... Min got :

“heyran belê rast e, tu nabêjî ez tirkim lê, bi tirkî diaxifî, dixwînî, dinivîsî: Kar û barê xwe bi Tirki dimeşînî... Tu nabêjî bê dîn e, mecûsî ye, komînîst e, pûtperest e, kîjan qelemşorê tirk ber destê te dikeve tu nivîsên wî di kovara xwe de  diweşînî...  Ev çi durûtî ye? Werê em tev bi zimanê Xwedayê Jorîn, bi Erebî baxifin û bixwînin û binivîsin... Wê çaxê bi gotina te ye, em tev ji nijadperestiyê xilas dibin ”

Yek ji min yek ji wî, ez û wî me dest kir qirika hevûdu û ne ji hevalê ku em pê re çûbûm  bûya  wê tiştên pir xirab bihatina serê me...

Di pirtûka Olîvîer Roy a bi navê “ÎFLASA ÎSLAMA SİYASΔ de dibêje:

Li Tirkiyê  tu car talûkeya îslamekî Sîyasî tune ye; jiber ku îslamiyeta tirk “netewî”ye. Tirk tim û tim xwe li ser netewên din ên misilman dikujin (xwe ji wan mezintir dihesibînin) Lewma tirk, nayên ser tevgerên sîyasî yên îslamî yên

ji Misir û Îranê za ne...  

 

Bi rastî jî bala xwe bidinê; rêber û şêx û serok û seydayê tirkên  umetparêz(!) ên hemdem; bi tevahî nijadperest nebin jî neteweparêz in... Umetparêz qet nîn in... loma li qisûra Tayîp nenêrin...  Şêxê wî û yên hemû umetparêzên Tirkan ên hemdem Necîp Fazil e. Ew lingekî li ba Erbakan lingekî li ba Turkeş bû... Wî nas bikin bes e...

                                                                                               Mamoste Marûf