Hin ji wan derdiketin ser werîs û benên ji kindir ên bi qasî Pira Siratê zırav û zirav, bi qasî minareya mizgefta Ûlûcamiyê bilind û bilind li ber çavên wezîr û padîşayan, xwe coş dikirin, xwe liba dikirin, wek meymûnan direqisîn, dimeşiyan, ji jor de “li ser serê evdên Xwedê yên şaş û matmayî, ji meraqan dev vekirî, guh belkirî” rim û şûrên xwe dihejandin; lê çi bikî ku dem, dema şahiyê bû lewre tunebû fermana jêkirina serî û guhan...
Hin ji wan hebûn ku radipelikîn ser dikê, ji dev agir dipijiqandin notla dêw û zebaniyan; zirav diqetandin li babaegîtan; şikur ji Xwedayê jorîn re ku ev şano û lîstik bû; ji ber wê yekê nedişewitandin zarok û xortan, dar û daristanên çol û çiyan...
Hinekên din jî çavên bi hezaran kesan di yek carî de girê didan, ji cêb û bêrikan, ji berpişt û paşilan derdixistin didizîn destmal û pêşgîr û kîsikên pere û yên zêran; êxbala kor, siûda wan a lênehatî destûr ewqas bû; divêt piştî nîşandana merîfet û huneran, malên diziyê vegerandina li wan guhsist û bêtextik û famkorikan...
Tayfeke canbazan jî hebû, navên Lagarî û Hezarfen li xwe dikirin; carnan xwe bi bask dikirin, carnan bi zor û pestoya agirê barûdê xwe ji qûle û barûyên bilind davêtin, bi hewa ve diketin difiriyan; gava datanîn erdê, ji benî Ademan re digotin; “em hevalbendên cin û periyan in, gere hûn ji me bitirsin, bipelikînin.” Lê Xwedê li ayê qûlên xwe yên saf û nezan mêze dikir ku ew cambaz, hê nasnekiribûn bombeyên kîmyevî yên bi jahrî û wan mîsket û kazanan...
Dîsa canbaz hebûn ku di fêlbaziyê de bê raqîb û bê hempa bûn; hê dema şah û padîşayan de di çavgirêdan û hîpnotîzmayê de çavnas bûn. Bi dua û niviştan devên mirovan girêdidan, ziman li hev dipiçikandin lal dikirin;
guh li wan dixitimandin ew kerr dikirin,
bihata hesabê wan diketin dilqê bijîşkan; “dîn û harên derpê ji qûn avitî” bi telkînan nerm dikirin vediguherandin berxan; baqilan dîn dikirin derdixistin serê çiyan Lê, bo bindestan heyam xweş heyam bû ku canbaz li Stenbola payîtext nêzî text, bextreş dûrî wan bûn ku nedidîtin zor û zext. Haya canbazan hêj tunebû ji polîtîkayên kirêtên serdestan, li ber guhên wan ketiba jî, bo şerê pisîkolojîk destê wan nedigihîşt her deveran; lewre jî bindestan çand û ziman û nasname parast bi sedan salan...
Ew canbaz,
bi şano û xwepêşandanên xwe yên carnian bi tirs û xofê honandî,
car caran bi çavtirsandin û bi gefxwarinê barkirî, gelek caran bi hostatî û bi konektiyê xemilandî,
pêwîstî pê hebûya bi qerf û henekan neqişandî,
lê, tim û tim, xwedêgiravî bi “hîkmetê Xwedê” qewimî,
qaşomaşo bi “alîkariya melaîke û cinan, bi saya serê şeytan û pêriyan” diçûn serî,
guh dirêj dikir li mezin û li piçûkan, carek bikenanda hezar caran tirs û xof dikirin dilan...
***
Du sed sal beriya niha bû; li Rojavayê Cihanê şax vedidan şoreşên gelan; li Fransayê çîprûtan agir berî koşk û serayên desthilatdaran dan. Azadiyên ku ew bidest xistin nîvco bin jî, dîsa têr kir ku zanist, huner, wêje, bîrdozî û pîşesazî bibe malê Ewropiyan. Di heman demê de hûn ê bipirsin; ka çi bû, çi qewimî li paytexta Osmaniyan? Heft xwezî bi canbazên berê! Qe nebe ew direqisîn li ser werîsan tenê!
Yên nû daw û deling badan, dora pêşî bûn Jontirk, paşê bûn îtîhatparêz, navên paşa û wezîrtiyê li xwe danîn; alîkî ve rijandin xwîna gelan, li ser sifreya wan bi têra xwe xwarin qelî û biryana berxan; ji me bidestan re hîştin kereng, gûlik û ribêsên serê çiyan.
Yên nû daw û deling badan, dora pêşî bûn Jontirk, paşê bûn îtîhatparêz, navên paşa û wezîrtiyê li xwe danîn; alîkî ve rijandin xwîna gelan, li ser sifreya wan bi têra xwe xwarin qelî û biryana berxan; ji me bidestan re hîştin kereng, gûlik û ribêsên serê çiyan.
***
Di serê sedsala 20’an de, canbaz Kurdên eşîr xapandin, li Kurdistanê ew kirin Başibozux bi wan dan qirkirin Ermenan, li Çanqaleyê ew kirin Memetçîk bi wan dan sekinandin emperyalîstan, li çar aliyên Anatoliyê navê siwarîtiyê li Kurda kirin lê, pêxas û peya ew dan pêşiya yekîneyan; bi wan dan qewirandin Rûs û Yewnanan; çawa ku biserketin, erd girt piyên wan, li ser xwe qeyd û tapî kirin mêrg û zevî koşk û serayan; di dawiya dawîn de canbazan em kirin “Kurd Memedên xwe” û wek nobedar dan ber dîwaran.
Kurdên şiyar, ew ên xwe “netew” dihesibandin, têgihîştibûn fen û fût û hîleyên wan, lewma canbazan bi ser serê wan de hilweşandin, rûxandin, şewitandin, wêran û wêrtas kirin Koçgirî û Xinûs û Amed û Dêrsim û Agirî Sason û Zîlan.
Canbazan, heman roja damezirandina Komara Tirk, şer’a Xwedê, ol û bawerî, cin û pêrî dan alîkî, xwediyê xwe yê berê; padîşayê xelîfe yê rûyê zemîn di rojekê de firotin bi bihayê du quruşan; bûn ji wan komarparêzên hemdem û nûjen û laîk û sekûleran. Ew werîsên xwe yên berê yên canbaziyê dan dest, xwe bi Mustafa Kemal ve hişk girêdan. Xwedê giravî kilîta reş li dergah û ocaxên şêx û meşayîxan xistibûn, gel rizgar kiribûn ji paşverûyan lê, kinc û girêdan, rabûn û rûniştin, felsefe û pirensîb û rêgezên wisa dabûn ber xwe ku kenê hirç û guran dihat bi wan.
Şebqeyên gundiyên Ewropî didan ser seran; bi sikuran ve dikirin papyon û qirawatên arîstokratan; lê, di ortê de dest davêtin simbêlên xwe yên “fîşt û reş-qeytanî” yên Osmaniyan û wan badidan heta tanga guhan...
Dibûn Ateîst lê, di canbaztiyê de biketina tengasiyê sond dixwarin bi serê şêx û mewlewî û weliyan.
Dibûn Komînîst lê, ji xwe re şirîk digirtin komprador û axa û kedxuran.
Dibûn hûmanîst lê, lî Dêsim û li Zîlan bi hestiyê mirovan tijî dikirin şikeft, gelî û newalan...
Car hebû sêbendî diket nav wan, alîkî dibû çepgir alîkî rastgir, alîkî olparêz; ji hev vediqetiyan lê, çawa ku çav bi Kurda diketin, ji nişkave tev digihîştin hev, wek tajiyên heleyê( safarî) êriş dibirin ser wan rebenan. Ji nav garana wan çend kesên xerîbê canbaztiyê derketina, bubûna Denîz û Mahîr û Îbo û li paş heleyê bimana, an biparastana mafên bindestan, bi darvekirinê hêrs û kerba wan danetanî, dibûn “gurên boz” û ew didan ber diranan...
Hin ji wan canbazan, ketin Texteqele û Beyoglûya Stenbolê, dest danîn ser dikan û dezgehên Rum û Cihû û Ermenan, cih teng kirin li wan dîl û rembenan, ên rev bidest ketin jixwe reviyan; çendên mayî jî di quncikên xwe de sed sal e hêj quncilîne ji tirsan...
Hîn ji wan canbazên hostayên diziyê, xwe dan bazarên sewalan; post raxistin li irase û li halên zerzewat û fêkiyan. Li Sêrt û Erziromê bi navê sîmsariyê, li bajar û bajarokê din ên Kurdistanê rasterast bi navê xwe yên berê yê cambaziyê bûn qimilên sor; bûn qirnî û ketin bêrikên Kurdan, bi salan mijiyan xwîn û xwîdana wan gundiyan.
***
Roj hat yek ji wan canbazên werîs û zimandirêj, bû Tayîp û desthilatdarî bidest xist. Bi hatina wî ji nişkave “Heq hat; batil zaîl bû”. Canbazan xwe li “nûr û roniya pîroz a Fenera Deryayê” ( Deniz Feneri) giritin bûn olparêz û umetparêz.
Ew em xapandin, çavê me girêdan, bi demokrasiyek qelp û bi mafên mirovan ên bi derewan; ji bêrîkên me kişandin cuzdank û kîsikên zêran, gava bi awakî em pê hisiyan; ji me re gotin “Xwedê xêr û xizmeta me xelat dike; Dolar û Ewro dibarîne bi ser me de, bi mîlyonan.
Yek ji wan “hezarfenan” navê “Fethulah” ê ku wate; “ew kesê ku deriyê sir û kerametan vedike” li xwe kir ; di şevek reş û tarî de serîkî werîsê xwe bi Enqereyê ve seriyê din bi Washîngtonê ve girêda, di ser re çargavî bazda di çend saetan de li dû xwe hîşt du parzemîn, sê okyanûs û heşt deryayan. Hin kes hene bo wî dibêjin :
Hin jî dibêjin:
“ew ketiye dewsa Decalê canbazê axir zeman, mirovan efsûn dike û tersê kerê xwe dike savar û birinc di qirika me re berjêr dike. Mirazê wî ew e ku ji nû ve ava bike împaratoriya Osmaniyan, lê dike dubare neke xeletiyên bav û kalan; lewre dixwaze dora pêşî bihelîne, bibişivîne Kurdên kelem û qîtê çavan ; ”
Çendik û çend derbxur û derbiderên ji destê canbaz û canbaztiyê hene, gava wî di mizgeftê de çav şilek, poz çilmok, ser û guh perîşan dibînin, dîsa jî dikevin feq û xefikan; hew xwe digirin, digirîn bi her du çavan. Kurd û Kurdistan, nasname û ziman diçe ji bîra wan. Ji xêra Xwedê re ji gorê rabûya Pêxemberê axir zeman; bi me bida zanîn ka Şêx Seîdê Kal e an Fethulh e, jidil misilman...
Car heye ew şeytanê neletullah, di guhê min de jî dixwîne, mejiyê min jî diçelqîne bi van gotinan:
-Lawo, ji te re çi bindestî û bişavtina Kurdan; tu yê bibî gora xwe nasname û çand û ziman. Baqilbe, xwe bi bendê me ve girêde, tu yê zik biwerimînî bi goştê berxan , kîs tijî bikî bi pere û zêran... Bi ser de em ê bidine te mifteya bihûşta rengîn; ji qatê heftan. Bi te maye Kurd û Kurdistan!
Dewr, dewra canbazên “di dilqê misilmanan de” ye. Hezarfen û Lagarî, ew canbazên berê yên bi per û bask, xwe bi skorsky û bi F-16; bi TRT ŞEŞ û bi keleş kirin, Welatê Rojê wêran û wêrtas, newal û geliyên Kurdistanê bi hestiyên ciwanan; girav û zindanan bi Serok û giregir û hêjayan tijî kirin...
Canbaz bûn ji wan TARAF’çî û azadîparêzên “rûrihmanî lê, dilbarkirî bi şeytanî. Ew pirî di guhê hin devbipirtûk û destbipênûsên me de xwendin, mejiyên wan tijî kirin bi hêviyên pûç ên ji fiseguran*
Cambazên niha di heman demê de dibin misilman jî laîk jî, dibin dibin demokrat jî faşîst jî, dibin umetparêz jî nijadperest jî, dibin Kemalîst jî Seîdê Kurdîparêz jî, dibin aşitîxwaz jî xwînxwar jî, dibin dolarperest jî Xwedêperest jî...Wele heft dugel, hezar Enstein nikaribûn, tênedigihîştin bi fen û fûtên wan lê, Tevgera Azadiya Kurd pûşê wan derxistiyê holê, teng kiriye li wan meydan...
-------------------------------------------------------------------------------------
Fisegur: (kuvarkek glover e. Gava hişk dibe qaşik wek xwe dimîne; lê, hundurê wê bi tozeke reş a hûrik a bi bihna genî tijî dibe)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder